Τα καρκινικά κύτταρα του μαστού «ξυπνούν» τη νύχτα;

Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο διαδεδομένη μορφή καρκίνου στον κόσμο, η οποία διαγνώστηκε σε 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως το 2020. Από τις περιπτώσεις καρκίνου του μαστού, το 99% αφορά γυναίκες, η πλειονότητα των οποίων είναι ηλικίας 40 ετών και άνω.

Ένας βασικός παράγοντας για την επιτυχή θεραπεία του καρκίνου του μαστού είναι η έγκαιρη διάγνωση. Ο καρκίνος που περιορίζεται σε πόρους ή λοβούς στο μαστό (στάδιο 0) έχει ελάχιστη πιθανότητα εξάπλωσης και συνήθως μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Ωστόσο, όπως και σε άλλους καρκίνους, τα κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα από όγκους του μαστού μπορεί να ταξιδέψουν μέσω της κυκλοφορίας του αίματος δημιουργώντας μετάσταση. Στο στάδιο αυτό, ο καρκίνος γίνεται πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί.

Οι μελέτες σε ανθρώπους και ποντίκια

Τώρα, μια ομάδα από το ETH της Ζυρίχης, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας ανακάλυψε ότι τα καρκινικά κύτταρα εξαπλώνονται και διαιρούνται πολύ πιο γρήγορα κατά τη διάρκεια του ύπνου από ό,τι κατά τις ώρες που υπάρχει δραστηριοποίηση.

Η μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο NatureTrusted Source, υποδηλώνει ότι η ελεγχόμενη θεραπεία μπορεί να είναι πιο αποτελεσματική για μεταστατικούς καρκίνους του μαστού.

Η μελέτη διερεύνησε αρχικά μια ομάδα 30 γυναικών, 21 από τις οποίες είχαν πρώιμο (μη μεταστατικό) καρκίνο του μαστού και εννέα από τις οποίες είχαν μεταστατική νόσο σταδίου IV. Κανένας συμμετέχων δεν υποβαλλόταν σε ενεργή θεραπεία ή δεν ήταν προσωρινά εκτός θεραπείας τη στιγμή της μελέτης. Οι συμμετέχουσες συμφώνησαν να δώσουν αίμα κατά την ενεργό περίοδο της μελέτης.

Οι ερευνητές πήραν δείγματα αίματος από τις γυναίκες στις 10 π.μ. (όταν ήταν ενεργές) και στις 4 π.μ. (όταν κοιμόντουσαν). Στη συνέχεια ανέλυσαν αυτά τα δείγματα για την παρουσία καρκινικών κυττάρων. Προς έκπληξή τους, σχεδόν το 80% των καρκινικών κυττάρων βρέθηκαν σε δείγματα αίματος που ελήφθησαν κατά τη φάση του ύπνου.

Στη συνέχεια δοκίμασαν τα ευρήματά τους σε μοντέλα ποντικών με καρκίνο του μαστού. Στα ποντίκια, διαπίστωσαν ότι τα περισσότερα καρκινικά κύτταρα ήταν σε δείγματα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της ημέρας, όταν ξεκουράζονται, δεδομένου του ανεστραμμένου κιρκάδιου ρυθμού των ποντικών σε σύγκριση με τους ανθρώπους.

Αυτή η επίδραση φάνηκε ακόμη και όταν οι συνήθειες ύπνου των ποντικών διαταράχτηκαν, είτε αλλάζοντας τους κύκλους φωτός/σκότους είτε χορηγώντας μελατονίνη, μια ορμόνη που ελέγχει τον ύπνο και την εγρήγορση.

Ταχύτερη διαίρεση

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα καρκινικά κύτταρα που απορρίπτονται κατά τη διάρκεια της ανάπαυσης διαιρούνται γρηγορότερα από αυτά κατά τις ώρες της εγρήγορσης. Τα καρκινικά κύτταρα φάσης ηρεμίας εξέφρασαν τα γονίδια για μιτωτική κυτταρική διαίρεση αξιόπιστης πηγής περισσότερο από άλλα καρκινικά κύτταρα καθιστώντας τα περισσότερο ικανά να προκαλέσουν μετάσταση. Τα κύτταρα στους πρωτοπαθείς όγκους του μαστού πολλαπλασιάζονταν επίσης ταχύτερα κατά τις περιόδους ανάπαυσης.

Η Δρ. Kotryna Temcinaite, ανώτερη ερευνητική διευθύντρια επικοινωνίας στη φιλανθρωπική οργάνωση Breast Cancer Now του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε «αυτά τα ενδιαφέροντα ευρήματα υποδηλώνουν ότι τα καρκινικά κύτταρα είναι πιο πιθανό να εξαπλωθούν τη νύχτα και αυτά τα κύτταρα είναι σε θέση να εγκατασταθούν με επιτυχία σε άλλα μέρη του σώματος από τα καρκινικά κύτταρα που εγκαταλείπουν τον όγκο κατά τη διάρκεια της ημέρας».

Οι ερευνητές αναφέρουν ότι ορμόνες, όπως η μελατονίνη, η τεστοστερόνη και η ινσουλίνη, μπορεί να εμπλέκονται σε αυτή τη νυχτερινή εξάπλωση και διαίρεση, αλλά τονίζουν ότι χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να ανακαλύψουν τον μηχανισμό.

Δυνατότητα διάγνωσης και θεραπείας

Το εύρημα ότι τα καρκινικά κύτταρα είναι και πιο πολλά και διαιρούνται πιο γρήγορα τη νύχτα μπορεί να έχει επιπτώσεις τόσο στη διάγνωση όσο και στη θεραπεία των καρκίνων του μαστού.

Ο Δρ. Nicola Aceto, καθηγητής μοριακής ογκολογίας στο ETH της Ζυρίχης, ο οποίος ηγήθηκε της μελέτης, τόνισε τη σημασία του χρονισμού λέγοντας: «Κατά την άποψή μας, αυτά τα ευρήματα μπορεί να υποδεικνύουν την ανάγκη για τους επαγγελματίες υγείας να καταγράφουν συστηματικά το χρόνο κατά τον οποίο πραγματοποιούν βιοψίες».

Και η Δρ. Baker, συμφώνησε αναφέροντας: «Αν και αυτή η έρευνα βρίσκεται σε πρώιμο στάδιο, δείχνει ότι οι όγκοι του μαστού παράγουν περισσότερα καρκινικά κύτταρα τη νύχτα».

Ο καθηγητής Aceto και η ομάδα του σχεδιάζουν να διερευνήσουν εάν άλλοι καρκίνοι συμπεριφέρονται με παρόμοιο τρόπο και εάν η αλλαγή του χρόνου των υπαρχουσών θεραπειών μπορεί να τους κάνει πιο αποτελεσματικούς.