Τι εννοούμε με τον όρο ψυχοσωματική διαταραχή; – Τα συμπτώματα και οι τρόποι να τη διαχειριστούμε

Ο όρος ψυχοσωματική διαταραχή χρησιμοποιείται προκειμένου να δηλώσει μια σωματική ασθένεια που φέρεται να προκαλείται ή και να επιδεινώνεται από ψυχικούς παράγοντες και εκδήλωση σωματικών συμπτώματων, χωρίς πραγματική αιτία, όπως προαναφέραμε.

Τα άτομα με ψυχοσωματική διαταραχή πιστεύουν στην πλειονότητά τους ότι τα προβλήματά τους προκαλούνται από ιατρικές αιτίες. Τείνουν να επισκέπτονται συχνά διαφόρους γιατρούς για να κάνουν εξετάσεις και θεραπείες ενώ συχνά δεν λαμβάνουν διάγνωση που τους καθησυχάζει, γεγονός που μπορεί να τους οδηγήσει σε απογοήτευση και αγωνία όντας στην πραγματικότητα ένας φαύλος κύκλος.

Πόσο συχνή είναι η ψυχοσωματική διαταραχή;

Η εν λόγω διαταραχή εμφανίζεται περίπου στο 5% έως 7% του γενικού πληθυσμού. Για λόγους που δεν είναι απόλυτα κατανοητοί, οι γυναίκες βιώνουν σωματικό πόνο περίπου 10 φορές συχνότερα από τους άνδρες.

Ποιος μπορεί να παρουσιάσει σωματικά συμπτώματα;

Ο καθένας -σε κάθε ηλικία- μπορεί να παρουσιάσει κάποια στιγμή της ζωής του σωματικά συμπτώματα.

Ενδεικτικά αναφέρουμε τους εξής:

• Χαοτικός τρόπος ζωής
• Δυσκολία αναγνώρισης και έκφρασης συναισθημάτων
• Παιδική παραμέληση
• Ιστορικό σεξουαλικής κακοποίησης
• Άλλες ψυχολογικές καταστάσεις, όπως κατάθλιψη ή διαταραχές προσωπικότητας
• Ψυχολογική κακοποίηση
• Κατάχρηση ουσιών (όπως αλκοολισμός ή τοξικομανία)
• Ανεργία

Πώς μπορεί η ψυχοσωματική διαταραχή να επηρεάσει το σώμα;

Η ψυχοσωματική διαταραχή μπορεί να επηρεάσει σχεδόν οποιοδήποτε μέρος του σώματος προκαλώντας μια ποικιλία προβλημάτων.

Τα συνήθη παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• Κούραση
• Αϋπνία
• Πόνοι, όπως μυϊκός ή στην πλάτη
• Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
• Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια)
• Δυσπεψία (στομαχικές διαταραχές)
• Έλκη στομάχου (πεπτικό έλκος)
• Πονοκέφαλοι και ημικρανίες
• Στυτική δυσλειτουργία (ανικανότητα)
• Δερματικό εξάνθημα (δερματίτιδα)

Τι προκαλεί τα ψυχοσωματικά συμπτώματα;

Εκτιμάται ότι το στρες απελευθερώνει ορμόνες και χημικές ουσίες στο σώμα που προκαλούν βλάβη ή δυσλειτουργία.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Εκτός από το ίδιο το σωματικό σύμπτωμα (για παράδειγμα, πόνος ή στομαχικές διαταραχές), τα άτομα με ψυχοσωματική διαταραχή συχνά:

• Θυμώνουν ή είναι ευερέθιστα
• Νιώθουν κατάθλιψη ή άγχος
• Επισκέπτονται συχνά διαφόρους γιατρούς
• Αντιμετωπίζουν πρακτικές δυσκολίες στο σχολείο, στον εργασιακό χώρο ή σε κοινωνικό πλαίσιο

Πώς γίνεται η διάγνωση της ψυχοσωματικής διαταραχής;

Ένας γιατρός μπορεί να αρχίσει να αντιλαμβάνεται πως υποβόσκει μια ψυχοσωματική διαταραχή με βάση τα παρακάτω:

• Ιστορικό επισκέψεων του «ασθενούς» σε διαφόρους γιατρούς
• Φυσική εξέταση
• Χρήση φαρμακευτικής αγωγής που δεν φέρνει ικανοποιητικά αποτελέσματα

Για να διαγνωστεί με διαταραχή σωματικών συμπτωμάτων, ένα άτομο πρέπει να έχει:

• Ένα ή περισσότερα συμπτώματα που είναι ενοχλητικά ή διαταράσσουν την καθημερινότητά του για τουλάχιστον 6 μήνες
• Επίμονες σκέψεις, ανησυχίες ή άγχος για τα συμπτώματα που νιώθει

Πώς μπορούμε να προλάβουμε ή και να αντιμετωπίσουμε την εμφάνιση ψυχοσωματικών διαταραχών;

Οι στρατηγικές για τη μείωση και τη διαχείριση του στρες μπορεί να σας βοηθήσουν να αποτρέψετε ή και να μειώσετε τα σωματικά συμπτώματα. Ωστόσο, ο κάθε άνθρωπος γνωρίζοντας καλύτερα τον εαυτό του θα βρει τους μηχανισμούς που ταιριάζουν καλύτερα στην ιδιοσυγκρασία και τον τρόπο ζωής του.

Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• Να είστε ρεαλιστές σχετικά με το τι μπορείτε και τι δεν μπορείτε να κάνετε ή και να ελέγξετε
• Θέστε όρια για να μειώσετε την πίεση στον εαυτό σας
• Να ασκείστε τακτικά
• Να κοιμάστε 8 ώρες
• Περιορίστε το αλκοόλ και αποφύγετε το κάπνισμα
• Διατηρήστε ένα υγιές βάρος τρώγοντας υγιεινά
• Κάντε διαλογισμό
• Εξασκηθείτε στην προοδευτική χαλάρωση των μυών
• Ζητήστε υποστήριξη από αγαπημένα πρόσωπα
• Επισκεφτείτε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, αν κρίνετε πως το χρειάζεστε καθώς στην εποχή μας δεν αποτελεί ταμπού. Ο ψυχολόγος μέσω των συνεδριών μπορεί να προσφέρει την αρωγή του προκειμένου να νιώσετε καλύτερα, ενώ ένας ψυχίατρος, αν είναι αναγκαίο, θα σας συνταγογραφήσει την κατάλληλη αγωγή παράλληλα με τις συνεδρίες