Τι να κάνετε για πιο υγιείς φλέβες

Οι αρτηρίες μας παρέχουν οξυγόνο, θρεπτικά συστατικά πλούσια σε ενέργεια, ορμόνες, κύτταρα του ανοσοποιητικού και άλλα απαραίτητα στοιχεία σε όλο το σώμα. Όταν η κυκλοφορία του αίματος διακόπτεται, τα όργανα και οι ιστοί μπορεί να υποστούν ανεπανόρθωτη βλάβη μέσα σε λίγα λεπτά.

Αλλά ένα δεύτερο μέρος της κυκλοφορίας του αίματος είναι εξίσου ζωτικής σημασίας: το ταξίδι της επιστροφής στην καρδιά!

Αφότου οι αρτηρίες μεταφέρουν το φρέσκο αίμα με όλα τα πολύτιμα συστατικά παντού στο σώμα, το αίμα πρέπει να επιστρέψει στους πνεύμονες για να πάρει περισσότερο οξυγόνο, να αποθηκεύσει θρεπτικά συστατικά, να απαλλαγεί από το διοξείδιο του άνθρακα και να κατευθυνθεί πίσω στην καρδιά για να αντληθεί ξανά. Με αυτόν τον τρόπο, το αίμα βρίσκεται σε συνεχή κίνηση, διασφαλίζοντας ότι τα όργανα και οι ιστοί λαμβάνουν αυτό που χρειάζονται, ενώ απομακρύνονται τα άχρηστα υποπροϊόντα.

Τα αγγεία που έχουν σχεδιαστεί γι’ αυτό το ταξίδι της επιστροφής είναι οι φλέβες. Διαβάστε παρακάτω για το πώς λειτουργούν οι φλέβες, τι μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά τους να λειτουργούν ομαλά και πέντε τρόπους για να διατηρήσετε υγιή τα χιλιάδες χιλιόμετρα φλεβών που έχετε στο σώμα σας. Ναι, χιλιάδες χιλιόμετρα!

Τι είναι οι φλέβες και τι κάνουν

Σπανίως μιλάμε για τις φλέβες. Ή αν το κάνουμε, κατά κανόνα μιλάμε για κιρσούς (τα διογκωμένα, αντιαισθητικά μοβ αγγεία που μπορεί να είναι ορατά ακριβώς κάτω από το δέρμα των ποδιών). Ή ίσως κάνατε μια εξέταση αίματος και το άτομο που σας έπαιρνε αίμα “δυσκολεύτηκε να βρει μια καλή φλέβα”. Αλλά αυτά είναι μόνο ένα μικρό μέρος του κόσμου των φλεβών.

Οι φλέβες συνθέτουν ένα δίκτυο συνδετικών σωλήνων σε όλο το ανθρώπινο σώμα, με μέγεθος από 1 mm έως 2 cm, που φέρνουν το αίμα χαμηλής περιεκτικότητας σε οξυγόνο πίσω στους πνεύμονες να ξαναγεμίσει με οξυγόνο. Στη συνέχεια, τέσσερις πνευμονικές φλέβες μεταφέρουν αίμα πλούσιο σε οξυγόνο από τους πνεύμονες στην καρδιά. Μερικοί άνθρωποι έχουν τρεις ή πέντε πνευμονικές φλέβες, αλλά οι περισσότεροι έχουν τέσσερις.

Συχνά, οι κύριες φλέβες βρίσκονται δίπλα σε αρτηρίες με παρόμοια ονομασία, όπως ένας αυτοκινητόδρομος με αυτοκίνητα που κινούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις: στον άνω βραχίονα, για παράδειγμα, η μασχαλιαία φλέβα βρίσκεται δίπλα στη μασχαλιαία αρτηρία και στο νεφρό η νεφρική φλέβα τρέχει παράλληλα με τη νεφρική αρτηρία.

Πώς βοηθούν οι φλέβες να διατηρείται η ροή του αίματος

Ας ξεκινήσουμε απεικονίζοντας μικροσκοπικά ερυθρά αιμοσφαίρια φορτωμένα με οξυγόνο. Τώρα φανταστείτε ότι είστε ένα ερυθρό αιμοσφαίριο που μόλις έχει ταξιδέψει από την καρδιά μέσω των αρτηριών σε έναν μυ της γάμπας κάποιου που κάνει τζόκινγκ. Αφού “παραδώσετε” στην περιοχή το πολύτιμο φορτίο σας (οξυγόνο) και μαζέψετε απόβλητα (διοξείδιο του άνθρακα), πρέπει να επιστρέψετε στην καρδιά γρήγορα, επειδή οι μύες που ασκούνται χρειάζονται επιπλέον οξυγόνο.

Καθώς επιστρέφετε στους πνεύμονες για να φορτώσετε περισσότερο οξυγόνο και να απελευθερώσετε διοξείδιο του άνθρακα, υπάρχει μια απότομη ανάβαση ευθεία προς τα πάνω. Πώς θα φτάσετε ως εκεί (στους πνεύμονες) χωρίς βοήθεια;

Ευτυχώς, οι φλέβες έχουν μικροσκοπικές βαλβίδες μέσα τους που επιτρέπουν στο αίμα να ρέει μόνο προς μία κατεύθυνση. Όταν οι μύες συστέλλονται κοντά σε μεγαλύτερες φλέβες, αντλούν αίμα προς τους πνεύμονες. Επιπλέον, η εισπνοή δημιουργεί ένα είδος αναρρόφησης που τραβάει το αίμα προς τους πνεύμονες. Χωρίς αυτές τις δυνάμεις που ενθαρρύνουν το αίμα να ρέει προς τη σωστή κατεύθυνση μέσα από τις φλέβες, το αίμα που ρέει στα πόδια θα συγκεντρωνόταν εκεί, προκαλώντας τοπικά επικίνδυνα υψηλή πίεση και πρήξιμο.

Γιατί οι φλέβες είναι μπλε

Στην πραγματικότητα, δεν είναι μπλε. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι μπλε γιατί συχνά έτσι εμφανίζονται στα διαγράμματα και τις εικόνες. Αλλά αυτό είναι μόνο για να τις ξεχωρίζουμε από τις έντονα κόκκινες αρτηρίες.

Οι φλέβες στο πίσω μέρος του χεριού σας μπορεί να φαίνονται μπλε εάν έχετε ανοιχτόχρωμο δέρμα. Αυτό είναι μια ψευδαίσθηση λόγω του τρόπου με τον οποίο το φως απορροφάται από το δέρμα. Σε άτομα με πιο σκούρες αποχρώσεις δέρματος, οι φλέβες τείνουν να έχουν χρώμα πιο κοντά σε αυτό του δέρματος.

Εάν μπορούσατε να κοιτάξετε τις φλέβες απευθείας, χωρίς κανένα δέρμα να σας παρεμποδίζει, τα καθαυτά αγγεία θα φαίνονταν χλωμά, επειδή οι φλέβες είναι φυσικά άχρωμες, ή σκούρο κόκκινο λόγω του αίματος μέσα τους.

Τι είδους προβλήματα μπορεί να εμφανιστούν στις φλέβες

Οι θρόμβοι αίματος, οι κιρσοί και η φλεβική ανεπάρκεια είναι μερικές από τις πιο κοινές καταστάσεις υγείας που επηρεάζουν τις φλέβες:

• Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση εμφανίζεται όταν σχηματίζεται θρόμβος αίματος σε μια βαθιά φλέβα, εμποδίζοντας τη ροή του αίματος. Αυτή η κατάσταση είναι δυνητικά σοβαρή, επειδή οι θρόμβοι στις βαθιές φλέβες μπορούν να ταξιδέψουν στους πνεύμονες, προκαλώντας μια απειλητική για τη ζωή πνευμονική εμβολή, εμποδίζοντας μια αρτηρία που μεταφέρει αίμα σε μέρος των πνευμόνων.
• Η επιφανειακή θρομβοφλεβίτιδα είναι ένας θρόμβος αίματος σε μια μικρή φλέβα ακριβώς κάτω από το δέρμα. Αυτό προκαλεί φλεγμονή και πόνο.
• Οι κιρσοί είναι μικρές φλέβες κάτω από το δέρμα που διογκώνονται και συστρέφονται. Αν και μπορεί να είναι αβλαβής κατάσταση, μπορεί να προκαλέσουν πόνο και περιστασιακά περιπλέκονται από θρόμβους αίματος.
• Η φλεβική ανεπάρκεια εμφανίζεται όταν οι βαλβίδες στις φλέβες είναι κατεστραμμένες (για παράδειγμα λόγω γήρανσης ή προηγούμενων θρόμβων αίματος). Η ροή του αίματος μέσω των φλεβών μπορεί να διαταραχθεί, οδηγώντας σε πρήξιμο των ποδιών, αυξημένη πίεση, φλεγμονή του δέρματος και κακή επούλωση.

Μια πολύ πιο σπάνια πάθηση ακούει στο εντυπωσιακό όνομα phlegmasia cerulea dolens. Είναι μια σοβαρή επιπλοκή της εν τω βάθει φλεβικής θρόμβωσης, όπου η απόφραξη της ροής του αίματος μέσω μιας βαθιάς φλέβας οδηγεί σε αποκλεισμό της ροής του αίματος μέσω των κοντινών αρτηριών. Αυτό μπορεί να προκαλέσει γάγγραινα και την ανάγκη για ακρωτηριασμό!

Όλες αυτές οι καταστάσεις μπορεί να επηρεάσουν την κυκλοφορία του αίματος προσωρινά ή με μόνιμο τρόπο. Οι θεραπείες στοχεύουν στην αποκατάσταση της κυκλοφορίας, εάν κάτι τέτοιο είναι εφικτό.

Πώς να βελτιώσετε την υγεία των φλεβών σας

Οι υγιείς φλέβες βοηθούν την καρδιά, τον εγκέφαλο και κάθε άλλο μέρος του σώματός σας. Ακολουθούν πέντε τρόποι για να βελτιώσετε την υγεία των φλεβών, ακόμα κι αν έχετε ήδη φλεβική νόσο:

1. Να είστε ενεργητικοί και δραστήριοι: Ασκηθείτε τακτικά και αποφύγετε την παρατεταμένη ορθοστασία ή την καθιστή θέση σώματος
2. Επιλέξτε υγιεινά τρόφιμα, όπως αυτά σε μια φυτική, υγιεινή για την καρδιά διατροφή
3. Διατηρήστε ένα υγιές βάρος
4. Μην καπνίζετε
5. Να φοράτε κάλτσες συμπίεσης εάν έχετε ήδη φλεβική νόσο, όπως φλεβική ανεπάρκεια

Και φυσικά, αναζητήστε ιατρική φροντίδα για το παραμικρό ανεξήγητο πρήξιμο, φλεγμονή ή έλκη στα πόδια, τους αστραγάλους ή τα πέλματα.

Πηγή: harvard.edu