Ψυχική Υγεία και Covid-19 – Στο επίκεντρο οι επιπτώσεις του κορονοϊού

Τι σημαίνει αυτό; Πως ακόμη και εάν ο κορωνοϊός για πολλούς είναι πλέον μία μακρινή ανάμνηση, οι αιτίες και οι επιπτώσεις αυτού του παρατεταμένου άγχους που δημιούργησε σε εκατομμύρια ανθρώπους, έχουν ως αποτέλεσμα την επιδείνωση της ψυχικής υγείας, η οποία θα παραμείνει πολύ μετά την υποχώρηση της πανδημίας, σύμφωνα με έρευνες. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, πως οι επιστήμονες θέλουν να χρησιμοποιήσουν την τεράστια βάση δεδομένων από μελέτες για την ψυχική υγεία, έτσι ώστε να συνδέσουν τον αντίκτυπο συγκεκριμένων μέτρων ελέγχου της πανδημίας με τις αλλαγές στην ευεξία (well being) των ανθρώπων και να ενισχύσουν βέβαια και τη διαχείριση μελλοντικών πανδημιών.

Μπορεί ο εγκλεισμός, η αναγκαστική τηλεργασία και η τηλεκπαίδευση, η αποστολή SMS για την έξοδό μας από το σπίτι και η χρήση προστατευτικής μάσκας ακόμη και στο εσωτερικό του σπιτιού μας κάποιες φορές, να ήταν μερικά από τα «αναγκαία κακά» της πανδημίας, ωστόσο το αποτέλεσμα αυτών είναι πλέον πιο υπαρκτό και ορατό από ποτέ, δημιουργώντας ψυχικά ζητήματα και αλλαγές στη συμπεριφορά των ανθρώπων παγκοσμίως.

Πώς συνδέεται το άγχος με την πανδημία;

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, με τη σειρά του, προειδοποίησε για ραγδαία αύξηση των περιστατικών άγχους και κατάθλιψης που σχετίζονται με την πανδημία της Covid-19 και προκαλούνται σε μεγάλο βαθμό από την κοινωνική απομόνωση. Άξιο λόγου είναι πως οι νέοι και οι γυναίκες φέρονται να είναι οι πιο ευάλωτες κατηγορίες του πληθυσμού, με αισθήματα φόβου, άγχους, θυμού, λύπης και συντριβής να τους κατακλύζουν σε μεγάλο βαθμό.

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, την πρώτη χρονιά της πανδημίας, τα περιστατικά άγχους και κατάθλιψης κατέγραψαν αύξηση 25% παγκοσμίως. Το 90% των χωρών που συμμετείχαν σε σχετική έρευνα συμπεριέλαβαν την ψυχική υγεία και την ψυχοκοινωνική υποστήριξη στα σχέδιά τους για την αντιμετώπιση της Covid-19, ωστόσο η ανησυχία παραμένει.

Το άγχος που έχει προκληθεί από την κοινωνική απομόνωση εξαιτίας της πανδημίας, όπως έχει τονίσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, δεν έχει προηγούμενο. Περιόρισε τη δυνατότητα του κόσμου να εργαστεί, να ζητήσει βοήθεια από αγαπημένα πρόσωπα και να συμμετέχει στις συνήθεις δραστηριότητές του. Παράλληλα, σε πολλές περιπτώσεις η εξάντληση οδήγησε υγειονομικούς σε αυτοκτονικές σκέψεις.

Η ψυχική υγεία είναι βασική προτεραιότητα της Ευρώπης

Η επίδραση της πανδημίας στην ψυχική υγεία έχει ήδη από το 2020 αναγνωριστεί ως προτεραιότητα-κλειδί της Ευρώπης για την επόμενη πενταετία. Απώτερος στόχος είναι να χρησιμοποιηθούν τα μαθήματα των περασμένων ετών και να ενεργοποιηθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στην ψυχική υγεία για να αναπτυχθούν καινοτόμες και βιώσιμες λύσεις για τα κράτη-μέλη, τις κοινωνίες και τους πολίτες τους.

Ήδη πριν από την πανδημία, η κατάσταση της ψυχικής υγείας του πληθυσμού στην Ευρώπη αποτελούσε αιτία ανησυχίας, όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στην επίσημη ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Η πανδημία και η επακόλουθη οικονομική κρίση προκάλεσαν αυξανόμενη επιβάρυνση στην ψυχική ευημερία των πολιτών, με στοιχεία που δείχνουν υψηλότερα ποσοστά στρες, άγχους και κατάθλιψης. Οι νέοι και τα άτομα που ανήκουν σε ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος θεωρούνται ότι διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο. Οι διαταραχές στην υγειονομική περίθαλψη όσων πάσχουν από προϋπάρχουσες ψυχικές παθήσεις αποτελούν σημαντικό μέρος των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας στην ψυχική υγεία. Η πρόκληση της ψυχικής υγείας που θέτει η πανδημία COVID-19 γίνεται όλο και πιο περίπλοκη», αναφέρεται επίσης, ενώ η ΕΕ καλεί τα κράτη – μέλη της να αναλάβουν όλες τις σχετικές, απαραίτητες δράσεις: Ως στόχος έχει τεθεί να χρησιμοποιηθούν τα μαθήματα της πανδημίας και να ενεργοποιηθούν οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στην ψυχική υγεία για να αναπτυχθούν καινοτόμες και βιώσιμες λύσεις για τα κράτη-μέλη, τις κοινωνίες και τους πολίτες τους.