Το απλό κρυολόγημα μπορεί να προκαλέσει άσθμα

Επιστήμονες στη Βρετανία ανακάλυψαν για πρώτη φορά ένα βιολογικό μηχανισμό που μπορεί να πυροδοτήσει κρίση άσθματος, που μπορεί ακόμα και να είναι απειλητική για τη ζωή, σε ανθρώπους που έχουν κρυολογήσει.

Η ανακάλυψη, που εξηγεί γιατί το άσθμα χειροτερεύει όταν κανείς κρυολογεί, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών φαρμάκων.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους Νάθαν Μπάρτλετ και Σεμπάστιαν Τζόνστον του Imperial College του Λονδίνου, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine», βρήκαν ότι ένα μικρό μόριο κυτοκίνης (η ιντερλευκίνη-25 ή IL-25) φαίνεται να παίζει κεντρικό ρόλο στις συνέπειες, τις οποίες μπορεί να έχουν οι ιοί που προκαλούν κρυολόγημα στους ανθρώπους με άσθμα.

Περίπου 235 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από άσθμα, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και η πάθηση είναι η πιο συνηθισμένη χρόνια νόσος στα παιδιά. Οι ιοί που προκαλούν λοίμωξη στους βρόγχους των πνευμόνων, αποτελούν την πιο κοινή αιτία ασθματικών κρίσεων (το 80 – 90% των περιπτώσεων). Συνήθως πρόκειται για ρινο-ιούς, οι οποίοι επίσης ευθύνονται για το απλό κρυολόγημα.

Αν και τα συμπτώματα που προκαλούν οι ρινο-ιοί, συνήθως είναι ήπια για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι επίσης δυνατό να πλήξουν τους πνεύμονες και, σε περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν αναπνευστικά προβλήματα όπως άσθμα, υπάρχει κίνδυνος να πυροδοτήσουν σοβαρή κρίση, που μπορεί να καταλήξει σε εισαγωγή στο νοσοκομείο. Κάθε χειμώνα, σε όλο τον κόσμο, γίνονται εκατομμύρια εισαγωγές στις μονάδες εντατικής θεραπείας γι’ αυτό το λόγο και μέχρι σήμερα οι γιατροί βρίσκονταν στο σκοτάδι, γιατί συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Η νέα έρευνα δείχνει ότι τα επιθηλιακά κύτταρα στην επιφάνεια των αεραγωγών των πνευμόνων των ασθματικών -αντίθετα με τα αντίστοιχα κύτταρα των υγιών ανθρώπων- είναι πιο επιρρεπή στο να παράγουν το μόριο IL-25, όταν στο σώμα έχει εισδύσει ένας ρινο-ιός. Η λοίμωξη από κάποιον τέτοιο ιό οδηγεί στην ενεργοποίηση του εν λόγω μορίου, όπως έδειξαν πειράματα σε ποντίκια και ανθρώπους.

Το μόριο αυτό, με τη σειρά του, φαίνεται να δίνει το έναυσμα για μια αλυσίδα γεγονότων, με αποτέλεσμα την φλεγμονή των πνευμόνων, την παραγωγή μεγάλης ποσότητας βλέννας και την κρίση άσθματος.

Η ανακάλυψη μπορεί να επιτρέψει την ανάπτυξη ενός φαρμάκου που θα στοχεύει στο συγκεκριμένο μόριο και θα μπλοκάρει τη δράση του, έτσι ώστε να σταματά στο ξεκίνημα τυχόν σοβαρές κρίσεις. Σύμφωνα με τον Σεμπάστιαν Τζόνστον, τα υπάρχοντα εισπνεόμενα φάρμακα με στεροειδή είναι μεν πολύ αποτελεσματικά για τον έλεγχο των συνηθισμένων συμπτωμάτων του άσθματος, όμως αν κάποιος ασθενής έχει κρυολογήσει και πάθει ασθματική κρίση, είναι πιθανό τα φάρμακα αυτά να επιδεινώσουν τα συμπτώματά του και να καταλήξει στο νοσοκομείο.

Σε ένα συνοδευτικό άρθρο στο ίδιο ιατρικό περιοδικό, δύο έλληνες επιστήμονες, ο ανοσολόγος Ευάγγελος Ανδρεάκος του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών και ο καθηγητής αλλεργιολογίας Νίκος Παπαδόπουλος των πανεπιστημίων Αθηνών και Μάντσεστερ, υπογραμμίζουν τη σημασία της ανακάλυψης, χαρακτηρίζοντας το μόριο IL-25 τον έως τώρα «χαμένο κρίκο» που εξηγεί τη σχέση αλλεργίας, ιογενούς λοίμωξης και άσθματος. Όπως επισημαίνουν, το επόμενο βήμα θα είναι η διεξαγωγή μεγάλων κλινικών δοκιμών κατά της IL-25 σε ανθρώπους.