Διακοπές για τους ανθρώπους με άνοια και τους φροντιστές τους

Το καλοκαίρι έρχεται και σίγουρα πολλοί από εσάς προγραμματίζετε ήδη τις διακοπές σας. Λίγες μέρες ή πολλές, με προορισμό τη θάλασσα ή το βουνό, οι διακοπές μαζί με τον άνθρωπό σας που πάσχει από άνοια χρειάζονται καλό σχεδιασμό και προσοχή. Πολλοί παράγοντες (π.χ. η αύξηση της θερμοκρασίας και η προσωρινή αλλαγή κατοικίας) ενδέχεται να επιδράσουν αρνητικά στη νοητική κατάσταση και τη ψυχολογία του. Η αλλαγή της ρουτίνας και η υιοθέτηση νέων συνηθειών χρειάζονται επίσης ιδιαίτερη προσοχή.

Της Ευας Ντανάση, Ψυχολόγο

Για όσο διάστημα κι αν φύγετε για διακοπές υπάρχουν αρκετές δραστηριότητες τις οποίες μπορείτε να εντάξετε στην καθημερινότητά σας, ώστε να κρατήσετε τον άνθρωπό σας δραστήριο και να απολαύσετε τον ελεύθερο χρόνο σας μαζί του.

Μία από τις αγαπημένες δραστηριότητες των ηλικιωμένων ατόμων είναι η κηπουρική. Είτε είναι γλάστρες στο μπαλκόνι, είτε είναι κήπος με δέντρα, λαχανικά ή λουλούδια, η κηπουρική περιλαμβάνει πολλά σωματικά και ψυχικά οφέλη για τα άτομα με άνοια. Αποτελεί μία πολύ καλή άσκηση για το μυαλό και το σώμα και βοηθά στη διατήρηση των ικανοτήτων των ασθενών. Δημιουργεί μία αίσθηση σκοπού στα άτομα που νοσούν και τονώνει την αυτοπεποίθησή τους (ιδίως όταν τα αποτελέσματα των κόπων τους γίνονται ορατά). Εξάλλου εκτός από το ότι είναι δημιουργική, η κηπουρική αποτελεί μία καλή ευκαιρία να περάσετε χρόνο έξω από το σπίτι. Να θυμάστε όμως ότι οι καλύτερες ώρες για να ασχοληθείτε με τον κήπο σας είναι οι πρωινές καθώς και το φως και η θερμοκρασία είναι ευνοϊκά για εξωτερικές δραστηριότητες. Επιπλέον θυμίστε στο άτομο που νοσεί να φορέσει το καπέλο του και βοηθήστε τον με τη χρήση του αντηλιακού. Έχετε στο νου σας τη δυσκολία του ατόμου στη χρήση εργαλείων για να αποφύγετε τυχόν ατυχήματα.

Το καλοκαίρι προσφέρεται επίσης για καλλιτεχνικές εκδηλώσεις και κάποιες από αυτές μπορείτε να τις αξιοποιήσετε. Σίγουρα αν περάσετε το καλοκαίρι στην πόλη, η ποικιλία των δραστηριοτήτων είναι μεγάλη. Ακόμη όμως και μικρά παραθαλάσσια μέρη και οι κοινότητες των χωριών με τη βοήθεια των τοπικών συλλόγων διοργανώνουν αρκετές εκδηλώσεις.

Μία επιλογή που μπορείτε να έχετε υπόψη σας είναι και ο θερινός κινηματογράφος. Υπάρχουν στις περισσότερες πόλεις και νησιά και προβάλλουν έργα εποχής, ακόμη και παλιές ελληνικές ταινίες. Αν ο κινηματογράφος άρεσε στον άνθρωπό σας, τότε αξίζει να προσπαθήσετε να παρακολουθήσετε μαζί μία παλιά, αγαπημένη ταινία.

Επειδή η μουσική και το τραγούδι είναι από τις δραστηριότητες που κινητοποιούν περισσότερο τα άτομα με άνοια και καλύπτουν την ανάγκη τους να εκφραστούν, ενημερωθείτε για τυχόν μουσικά δρώμενα που θα πραγματοποιηθούν στην περιοχή σας. Μεγάλες συναυλίες ή πιο μικρές μουσικές εκδηλώσεις από τη μπάντα του δήμου μπορεί να βοηθήσουν τον άνθρωπό σας να χαλαρώσει και να απολαύσει μία καλοκαιρινή βραδιά. Ακόμη όμως κι αν είναι δύσκολο για τον άνθρωπό σας να βρεθεί σε μία τέτοια παράσταση, μπορείτε να παρακολουθήσετε κάτι αντίστοιχο στην τηλεόραση ή στο ραδιόφωνο.

Επιπλέον σε πολλές περιοχές, οι δήμοι και οι κοινότητες διοργανώνουν χορευτικές εκδηλώσεις. Χορευτικές ομάδες από διάφορα σημεία της χώρας παρουσιάζουν τους ιδιαίτερους χορούς του τόπου τους και μπορεί να αποτελέσουν μία καλή ευκαιρία να διασκεδάσετε μαζί με τον ασθενή σας.

Οι διακοπές είναι μία ευκαιρία να συναντηθούμε με φίλους και συγγενείς. Βγείτε λοιπόν από το σπίτι και συναντήστε αγαπημένους ανθρώπους. Συνδυάστε την καλή παρέα και τον καλό καιρό και πηγαίνετε για ένα πικνίκ. Έχετε μόνο στο νου σας ότι κάποιοι ασθενείς κουράζονται πιο εύκολα και εκνευρίζονται όταν περιβάλλονται από πολύ κόσμο. Σε αυτές τις περιπτώσεις προσπαθήστε να συναντηθείτε κάθε φορά με λίγα άτομα, για περιορισμένο χρόνο και όσο γίνεται σε πιο ήσυχα μέρη (π.χ. στο σπίτι).

Για όσους από εσάς επισκεφθείτε ένα παραθαλάσσιο μέρος, είναι πιθανό ο άνθρωπός σας να θελήσει να κολυμπήσει. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει σίγουρα να τον συνοδεύσετε στη θάλασσα. Διαλέξτε οργανωμένες παραλίες στις οποίες υπάρχει κάποιο εστιατόριο ή καφετέρια και προτιμήστε τις πρωινές ή απογευματινές ώρες.

Ακόμη κι αν το μπάνιο στη θάλασσα δεν είναι εφικτό, η βόλτα στην παραλία μπορεί να σας φανεί ιδιαίτερα βοηθητική, μιας και είναι χαλαρωτική τόσο για εσάς, όσο και για το άτομο που πάσχει από άνοια. Για να τον κρατήσετε ακόμη πιο δραστήριο μπορείτε να του ζητήσετε να μαζέψετε μαζί κοχύλια τα οποία θα χρησιμοποιήσετε αργότερα ως διακοσμητικά.

Για όσους όμως η θάλασσα δεν είναι κοντά, ένας περίπατος κάπου ήσυχα και κοντά στη φύση (ακόμη και σε κάποιο πάρκο, ή μικρό άλσος), αποτελεί μία καλή ευκαιρία για σωματική άσκηση.

Ό,τι κι αν κάνετε τελικά, έχετε υπόψη σας τα παρακάτω:

• Βοηθήστε τον άνθρωπό σας να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον. Ακόμη και αν το καλοκαίρι σας βρει στο εξοχικό σας, σε ένα σπίτι που είχατε για χρόνια, το άτομο με άνοια μπορεί να δυσκολευτεί να το συνηθίσει. Είναι πιθανό η αλλαγή περιβάλλοντος στις διακοπές να τροφοδοτήσει τον εκνευρισμό του καθώς και να του προκαλέσει περιπλάνηση. Προσπαθήστε λοιπόν να διαμορφώσετε το σπίτι ώστε να μη δυσκολεύεται να βρει το δωμάτιο που ψάχνει (π.χ. αφήστε κάποιο φως ανοιχτό ακόμη και το βράδυ).
• Για να αποφύγετε την αφυδάτωση, ενθαρρύνετε το άτομο με άνοια να πίνει αρκετά υγρά, καθώς ο ίδιος μπορεί να μην μπορεί πάντα να συνειδητοποιήσει και να εκφράσει τη δίψα του.
• Περιορίστε την έκθεση στον ήλιο ιδίως κατά τις μεσημεριανές ώρες. Θυμίστε του να χρησιμοποιεί καθημερινά αντηλιακό.