Δυνατότητα απαγόρευσης της καλλιέργειας μεταλλαγμένων οργανισμών

Μπορούν πλέον να πουν ένα ηχηρό «όχι» στους μεταλλαγμένους οργανισμούς από τους οποίους παράγονται τα μεταλλαγμένα τρόφιμα. Ο λόγος για τα κράτη μέλη της Ε.Ε. στα οποία δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα να απαγορεύουν μονομερώς την καλλιέργεια Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ) που έχουν αδειοδοτηθεί ή είναι υπό αδειοδότηση στην επικράτεια της. Αυτό ξεκαθαρίζει, μεταξύ άλλων, το υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με αφορμή την επικείμενη απόφαση τροποποίησης της οδηγίας 2001/18/EΚ που επεξεργάστηκε και διαπραγματεύτηκε η Ελληνική Προεδρία για τον περιορισμό ή και την απαγόρευση της καλλιέργειας ΓΤΟ.

Ειδικότερα, όπως τονίζει το γραφείο Τύπου του υπουργείου, η απαγόρευση θα πραγματοποιείται με απόφαση του κάθε κράτους-μέλους, χωρίς την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ασφαλώς χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εταιρειών.

Επισημαίνεται επίσης, ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, συμπεριλαμβανομένων των ευρωβουλευτών της Ομάδας των Πρασίνων, έχει ήδη υπερψηφίσει την πρόταση, με ελάχιστες εξαιρέσεις, κυρίως από την Ομάδα των ευρωσκεπτικιστών και από κάποιους Ισπανούς ευρωβουλευτές, καθώς η Ισπανία είναι η μόνη χώρα που έχει εκτεταμένες καλλιέργειες ΓΤΟ στην Ε.Ε.

Ταυτόχρονα, οι τροποποιήσεις που προτείνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο επί της αρχικής πρότασης της Επιτροπής κινούνται σε γενικές γραμμές προς την ίδια κατεύθυνση με αυτές του τελευταίου κειμένου της Ελληνικής Προεδρίας.

Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, με το κείμενο της Ελληνικής Προεδρίας επιτεύχθηκαν σημαντικά πρόσθετα οφέλη για τα κράτη- μέλη που αντιτίθενται στους ΓΤΟ, καθώς θα παρέχεται η δυνατότητα απαγόρευσης και των ΓΤΟ που έχουν ήδη αδειοδοτηθεί πριν την έναρξη ισχύος της νέας Οδηγίας.

Επιπλέον, η απόφαση των κρατών- μελών για απαγόρευση ενός ΓΤΟ ανακοινώνεται ως αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μπορεί να διατυπώνεται και κατά τη φάση της ανανέωσης της άδειάς του, ενώ σε περίπτωση άρνησης συμμόρφωσης της κάθε εταιρείας το κράτος- μέλος προβαίνει στη μονομερή λήψη της απόφασης απαγόρευσης.

Σύμφωνα με το πάγιο αίτημα των χωρών που αντιτίθενται στους ΓΤΟ, έχει ήδη συνταχθεί ανοιχτός κατάλογος πιθανών αιτιάσεων που μπορούν να επικαλεστούν τα κράτη- μέλη, στον οποίο συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, λόγοι περιβάλλοντος, αγροτικής πολιτικής, πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, κοινωνικοοικονομικοί, δημόσιας τάξης κλπ.

Το ΥΠΕΚΑ, ξεκαθαρίζει επίσης ότι η Ελλάδα είναι αντίθετη και δεν πρόκειται να επιτρέψει την καλλιέργεια ΓΤΟ στο έδαφός της, ενώ τη συγκεκριμένη εθνική θέση θα επαναλάβει ο υπουργός Γιάννης Μανιάτης και στο συμβούλιο υπουργών, επιδιώκοντας ομόφωνη απόφαση επί των τροποποιήσεων, ώστε πέρα από τις διακηρύξεις αρχών να θεσμοθετηθεί και αξιόπιστο νομικό «οπλοστάσιο» για να μπορούν στην πράξη τα κράτη- μέλη να εμποδίζουν την καλλιέργεια των ΓΤΟ στην επικράτειά τους.

Σημειώνεται τέλος ότι, έως σήμερα, σύμφωνα με την οδηγία 2001/18, η αδειοδότηση των ΓΤΟ προς καλλιέργεια, εξαρτάται αποκλειστικά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Ασφάλειας Τροφίμων, ενώ ουσιαστικά γίνεται παρά την αντίθεση της μεγάλης πλειοψηφίας των κρατών μελών της Ε.Ε. και φυσικά δεν υπάρχει οποιαδήποτε νομική βάση για την απαγόρευση της καλλιέργειάς τους.