Ελπίδες για θεραπεία στον καρκίνο του παγκρέατος

Επιστήμονες στις ΗΠΑ κατάφεραν για πρώτη φορά να μετατρέψουν καρκινικά κύτταρα του παγκρέατος, ξανά σε φυσιολογικά. Πρόκειται για μια άκρως ενθαρρυντική εξέλιξη, η οποία, αν και σε αρχικό ακόμη στάδιο, αφήνει πολλές μελλοντικές θεραπευτικές υποσχέσεις για τον «σιωπηλό» και επιθετικό καρκίνο του παγκρέατος.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Πάμελα Ίτκιν-Ανσάρι του Ιατρικού Ερευνητικού Ινστιτούτου Sanford-Burnham της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Pancreas» (Πάγκρεας), έδειξαν ότι είναι δυνατό να επαναπρογραμματιστούν γενετικά τα παγκρεατικά καρκινικά κύτταρα, έτσι ώστε να επανέλθουν σχεδόν στην προτέρα υγιή κατάστασή τους.

Αυτό κατέστη εφικτό με την εισαγωγή στα καρκινικά κύτταρα της πρωτεϊνης Ε47, η οποία ελέγχει τα γονίδια που εμπλέκονται στην ανάπτυξη και στην εξειδίκευση των κυττάρων. Χάρη στην πρωτεϊνη, η καρκινική μετάλλαξη των κυττάρων «φρεναρίστηκε» και τα κύτταρα διαφοροποιήθηκαν και πάλι στην προηγούμενη κατάστασή τους.
Τα πειράματα έδειξαν ότι όταν αυτά τα αναπρογραμματισμένα καρκινικά κύτταρα εισήχθησαν σε ποντίκια, η ικανότητά τους να δημιουργούν όγκους, είχε σε μεγάλο βαθμό εξαφανιστεί.

«Για πρώτη φορά δείξαμε ότι η υπερ-έκφραση ενός μόνο γονιδίου μπορεί να μειώσει τη δυνατότητα καρκινογένεσης των κυττάρων του παγκρεατικού αδενοκαρκινώματος και να τα επαναπρογραμματίσει, ώστε να επιστρέψουν στην αρχική φυσιολογική κατάστασή τους», δήλωσε η Ίτκιν-Ανσάρι.

Σήμερα, το παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα αντιμετωπίζεται με κυτταροτοξική χημειοθεραπεία, όμως η μέση επιβίωση του ασθενούς μετά τη διάγνωση είναι μόνο έξι μήνες. Το επόμενο βήμα θα είναι να γίνουν κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους και να ανακαλυφθούν φάρμακα που θα ενισχύουν την «έκφραση» της πρωτεϊνης Ε47 στον οργανισμό του καρκινοπαθούς.

Η τεχνική του γενετικού επαναπρογραμματισμού των καρκινικών κυττάρων, ώστε να επανέρχονται στην αρχική φυσιολογική κατάστασή τους, έχει ήδη δοκιμαστεί με επιτυχία για τη θεραπεία της οξείας λευχαιμίας και μερικών νευροβλαστωμάτων.

Το παγκρεατικό αδενοκαρκίνωμα είναι η πιο συχνή μορφή παγκρεατικού καρκίνου. Προκαλείται κυρίως εξαιτίας μιας μετάλλαξης στο ογκογονίδιο Kras. Θεωρείται κατ’ εξοχήν «σιωπηλός» και ύπουλος καρκίνος, καθώς σπάνια εμφανίζει πρώιμα συμπτώματα, με συνέπεια να διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο, όταν πια προκαλεί απώλεια βάρους, πόνο στην κοιλιά και ίκτερο.