Ένα στα δέκα μωρά γεννιέται πρόωρα

Πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία οι επιπλοκές λόγω πρόωρης γέννησης έχουν ξεπεράσει πια κάθε άλλη αιτία παιδικού θανάτου. Πάνω από ένα στα δέκα μωρά στη Γη γεννιέται πρόωρα, ενώ περισσότερα από 3.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε ημέρα λόγω τέτοιων επιπλοκών, όπως ανακοινώθηκε με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα Πρόωρου Τοκετού (ή Προωρότητας).

Από τους συνολικά 6,3 εκατομμύρια θανάτους παιδιών κάτω των πέντε ετών που εκτιμάται ότι συνέβησαν το 2013, σχεδόν το 1,1 εκατομμύριο θάνατοι (ποσοστό 17,4%) αποδίδονται σε επιπλοκές εξαιτίας του πρόωρου τοκετού, σύμφωνα με τα στοιχεία μιας νέας επιστημονικής έρευνας, με επικεφαλής τον Ρόμπερτ Μπλακ της Σχολής Δημόσιας Υγείας Μπλούμπεργκ του Πανεπιστημίου Τζον Χόπκινς, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η οποία δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περοδικό «The Lancet».

Σε 965.000 υπολογίζονται οι θάνατοι που συνέβησαν πέρυσι κατά τις πρώτες 28 ημέρες της ζωής του πρόωρα γεννημένου νεογνού λόγω άμεσων επιπλοκών, ενώ άλλοι 125.000 θάνατοι υπήρξαν έως την ηλικία των πέντε ετών μετά από έμμεσες επιπλοκές. Εκτός από τον πρόωρο τοκετό, άλλες βασικές αιτίες της παιδικής θνησιμότητας είναι η πνευμονία (935.000 θάνατοι παιδιών κάτω των πέντε ετών το 2013) και οι επιπλοκές κατά τον φυσιολογικό τοκετό (720.000 θάνατοι, από τους οποίους οι 662.000 κατά την πρώτη ημέρα ζωής του νεογνού).

Στο παρελθόν οι λοιμώξεις αποτελούσαν τη βασική αιτία θανάτου των παιδιών, κάτι που πλέον έχει αλλάξει, καθώς η ανθρωπότητα έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό να καταπολεμήσει τους παθογόνους μικροοργανισμούς.

Οι χώρες με τους περισσότερους θανάτους παιδιών έως πέντε ετών λόγω των επιπλοκών του πρόωρου τοκετού είναι η Ινδία (361.000 θάνατοι το 2013), η Νιγηρία (98.300), το Πακιστάν (75.000), το Κογκό (40.600) και η Κίνα (37.200). Αναλογικά με τον πληθυσμό, τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων καταγράφονται στις χώρες της Δυτικής Αφρικής, ιδίως αυτές που πλήττονται από τον ιό Έμπολα, όπως η Σιέρα Λεόνε και η Λιβερία.

Στην Ευρώπη τα υψηλότερα ποσοστά θανάτων λόγω πρόωρου τοκετού (στο σύνολο των παιδικών θανάτων) καταγράφονται κατά σειρά στην ΠΓΔΜ, τη Σλοβενία, τη Δανία, τη Σερβία, τη Βρετανία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία.

Η παγκόσμια παιδική θνησιμότητα παιδιών κάτω των πέντε ετών έχει μειωθεί δραστικά από τους 76 θανάτους ανά 1.000 γεννήσεις το 2000, σε 46 θανάτους το 2013 (ετήσια μείωση 3,9%). Ένα μεγάλο μέρος αυτών των μειώσεων οφείλεται στις επιτυχίες κατά της πνευμονίας, της διάρροιας, του ιού HIV του AIDS, του τέτανου, της ελονοσίας κ.α. Όμως, οι θάνατοι λόγω προωρότητας μεταξύ 2000 και 2013 μειώθηκαν με τον μισό σχεδόν ετήσιο ρυθμό (μόνο 2%).

Καθώς αυξάνεται το ποσοστό των μωρών που γεννούνται πρόωρα ξεπερνώντας το 10% παγκοσμίως, το ζήτημα της προωρότητας ανεβαίνει σιγά – σιγά στη διεθνή ατζέντα. Η Παγκόσμια Ημέρα Πρόωρου Τοκετού αποτελεί μια πρωτοβουλία του ΟΗΕ.

Ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη τέσσερις μεγάλες επιστημονικές έρευνες για να ανακαλύψουν γιατί έχουν αυξηθεί τόσο οι πρόωροι τοκετοί, οι οποίοι τείνουν να εξελιχθούν σε σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως. Σε τρία έως πέντε χρόνια ελπίζεται ότι οι έρευνες αυτές θα έχουν αποδώσει αποτελέσματα. Προς το παρόν, παραμένει μάλλον μυστήριο τι είναι αυτό που πυροδοτεί έναν πρόωρο τοκετό (πάνω από τους μισούς συμβαίνουν αυθόρμητα).