Η φωτοθεραπεία χτυπάει την κατάθλιψη

Θεραπευτικά μπορεί να λειτουργήσει η φωτοθεραπεία στην κατάθλιψη και να βελτιώσει τη γενικότερη ψυχική υγεία των ανθρώπων που υποφέρουν από τη νόσο, σύμφωνα με μια νέα καναδική επιστημονική έρευνα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Ρέϊμοντ Λαμ του Τμήματος Ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, που έκαναν τη δημοσίευση στο περιοδικό ψυχιατρικής «JAMA Psychiatry», πραγματοποίησαν την πρώτη τυχαιοποιημένη και ελεγχόμενη κλινική δοκιμή σε 127 ασθενείς. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τόσο εικονικό φάρμακο (πλασέμπο), όσο και εικονική συσκευή εκπομπής φωτός, παράλληλα με την κανονική συσκευή.

Οι ασθενείς εκτέθηκαν για 30 λεπτά κάθε πρωί μετά το ξύπνημα, επί οκτώ εβδομάδες, σε έντονο τεχνητό φως, ενώ ορισμένοι έπαιρναν αντικαταθλιπτικά φάρμακα και άλλοι όχι. Η μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η θεραπεία με φως βοήθησε από μόνη της πολλούς ασθενείς, ενώ ήταν ακόμη πιο αποτελεσματική σε όσους έκαναν και φαρμακοθεραπεία.

Τα τρία τέταρτα των ασθενών (76%) που είχαν κάνει τόσο φωτοθεραπεία, όσο και φαρμακοθεραπεία, εμφάνισαν βελτίωση τουλάχιστον 50% στα συμπτώματά τους. Το ποσοστό βελτίωσης ήταν μικρότερο (50%) για όσους είχαν κάνει φωτοθεραπεία σε συνδυασμό με χάπι πλασέμπο, 33% για όσους είχαν κάνει πλασέμπο φωτοθεραπεία (με την εικονική συσκευή) και επίσης είχαν πάρει πλασέμπο χάπι και, τέλος, 29% για όσους είχαν κάνει πλασέμπο φωτοθεραπεία σε συνδυασμό με Prozac.

Τόσο η φωτοθεραπεία από μόνη της, όσο και σε συνδυασμό με τα φάρμακα, υπήρξε ανώτερη από τις εικονικές θεραπείες, αλλά μόνα τους τα αντικαταθλιπτικά (φλουοξετίνη, πιο γνωστή ως Prozac) δεν ήσαν ανώτερα από το εικονικό χάπι (πλασέμπο). Όπως είπε ο Λαμ, δεν είναι πάντως ασυνήθιστο σε μια κλινική δοκιμή οι ασθενείς με κατάθλιψη να εμφανίζουν βελτίωση παίρνοντας απλώς χάπια πλασέμπο.

Από κατάθλιψη πάσχει περίπου ένας άνθρωπος στους 20. Η νόσος μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προσωπικά, οικογενειακά και επαγγελματικά προβλήματα, ενώ αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα έχουν αποτελέσματα μόνο στο 60% περίπου των ασθενών.

«Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν βοήθεια, καθώς είναι πια μικρότερο στίγμα αν έχει κανείς κατάθλιψη. Είναι σημαντικό να βρούμε νέες θεραπείες, επειδή οι τωρινές δεν είναι αποτελεσματικές για όλους. Η φωτοθεραπεία είναι φθηνή και εύχρηστη, με λίγες παρενέργειες. Οι ασθενείς μπορούν να την χρησιμοποιήσουν εύκολα, μαζί με άλλες θεραπείες, όπως τα αντικαταθλιπτικά και την ψυχοθεραπεία», δήλωσε ο Λαμ.

Παραμένει άγνωστο με ποιο ακριβώς βιολογικό μηχανισμό «δουλεύει» η φωτοθεραπεία, αλλά πιθανώς έχει να κάνει με τον επανασυγχρονισμό των κιρκαδιανών ρυθμών (του εσωτερικού βιολογικού ρολογιού) του ασθενούς. Μια εναλλακτική εξήγηση είναι ότι το φως επηρεάζει τους νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο (σεροτονίνη, ντοπαμίνη, νοραδρεναλίνη κ.α.), τις ίδιες χημικές ουσίες που στοχεύουν και τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα.

Επίσης, οι ερευνητές επεσήμαναν πάντως ότι οι ασθενείς με κλινική κατάθλιψη δεν πρέπει να επιχειρήσουν να κάνουν μόνοι τους κάποιου είδους φωτοθεραπεία, αλλά πρέπει προηγουμένως να συμβουλευθούν γιατρό.