Γυναίκες και καρδιαγγειακά: Τα γυναικολογικά προβλήματα που αυξάνουν τον κίνδυνο

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι θάνατοι που οφείλονται σε καρδιαγγειακές παθήσεις είναι σχεδόν δεκαπλάσιοι από τους θανάτους που οφείλονται στον καρκίνο του μαστού.

Οι γυναίκες όμως δεν είναι ενημερωμένες για τους παράγοντες κινδύνου των καρδιαγγειακών νοσημάτων, η πρόληψη είναι σχεδόν «ανύπαρκτη» και το αποτέλεσμα είναι η καθυστέρηση της διάγνωσης.

Με βάση στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 80% των πρόωρων θανάτωνπου οφείλονται σε καρδιαγγειακά νοσήματα, θα μπορούσαν να αποφευχθούν αν είχαν ληφθεί σωστά μέτρα πρόληψης.

Μέχρι σήμερα έχει τονιστεί ορθά η σημασία της υγιεινής διατροφής, της συστηματικής άσκησης και της διακοπής του καπνίσματος, δεν έχει γίνει όμως καμιά προσπάθεια να βρεθούν οι παράγοντες κινδύνου που αφορούν αποκλειστικά τις γυναίκες.

Όπως επισημαίνει στο ΑΠΕ η Σοφία Καλανταρίδου, καθηγήτρια Μαιευτικής Γυναικολογίας και Στείρωσης της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών (Β’ Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Νοσοκομείο Αρεταίειον) στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Καρδιάς (εορτάζεται την τελευταία Κυριακή του Σεπτεμβρίου) η συμπτωματολογία που εμφανίζουν οι γυναίκες με καρδιολογικά προβλήματα δεν είναι τυπική, δηλαδή δεν έχουν τα συμπτώματα που εμφανίζουν οι άντρες, με αποτέλεσμα να καθυστερεί ακόμη περισσότερο η διάγνωση.

Αρκετές από τις αιτίες των καρδιαγγειακών νοσημάτων αφορούν γυναικολογικά νοσήματα, όπως:

-Η υποθαλαμική αμηνόρροια

-Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών

-Η πρόωρη εμμηνόπαυση

-Η εμμηνόπαυση

Αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν καρδιαγγειακά προβλήματα στο μέλλον έχουν επίσης οι γυναίκες που εμφανίζουν προβλήματα κατά τη διάρκεια της κύησης, όπως:

-Αποβολές

-Υπέρταση

-Προεκλαμψία

-Ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου

Συνεπώς, γυναίκες με αυτές τις επιπλοκές της κύησης θα πρέπει να υποβάλλονται σε τακτικό καρδιολογικό έλεγχο, καθώς φαίνεται ότι η κύηση αποτελεί «τεστ κοπώσεως» που διαρκεί 9 μήνες.

Τα τελευταία χρόνια οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι και οι γυναίκες με αυτοάνοσα νοσήματα έχουν αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακά νοσήματα.

Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα δεν έχει δοθεί σημασία στην έγκαιρη ανακάλυψη των παραγόντων κινδύνου για τα καρδιαγγειακά νοσήματα στις γυναίκες.

Για παράδειγμα, όπως αναφέρει η κ. Καλανταρίδου, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι η πιο συχνή ενδοκρινολογική διαταραχή των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Μία στις δέκα κοπέλες έχει σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

«Μελέτη που κάναμε στο Κληροδότημα Γεωργίου Μιχαηλίδη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων σε συνεργασία με το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ, έδειξε ότι σε νέες κοπέλες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και μέση ηλικία τα 23 χρόνια υπάρχει σοβαρή δυσλειτουργία του ενδοθηλίου των αγγείων. Η λειτουργία του ενδοθηλίου των αγγείων έχει αποδειχθεί ότι συσχετίζεται με την εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και αποτελεί το πρώτο στάδιο αθηρωματικής νόσου. Διαπιστώσαμε ότι η αγγειακή ενδοθηλιακή δυσλειτουργία στις νέες κοπέλες είχε σχέση με την προδιάθεση για σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (αντίσταση στην ινσουλίνη). Στις κοπέλες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και φυσιολογικό σωματικό βάρος, η αγγειακή ενδοθηλιακή δυσλειτουργία είχε σχέση μόνο με την υπερανδρογοναιμία (δηλαδή τα επίπεδα της τεστοστερόνης και τη βαρύτητα της υπερτρίχωσης). Έτσι, στις κοπέλες που είχαν αυξημένο δείκτη μάζας σώματος δώσαμε θεραπεία με ευαισθητοποιητές ινσουλίνης για 6 μήνες και διαπιστώσαμε ότι αποκαταστάθηκε πλήρως η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου των αγγείων. Στις λεπτόσωμες κοπέλες δώσαμε αντισυλληπτικά για να μειώσουμε τα ανδρογόνα και είδαμε επίσης ότι αποκαταστάθηκε η δυσλειτουργία του ενδοθηλίου των αγγείων».

Σύμφωνα με την κ. Καλανταρίδου, η έρευνα τώρα στρέφεται στο αν η άσκηση και η απώλεια βάρους έχουν την ίδια ευεργετική επίδραση στο καρδιαγγειακό σύστημα των γυναικών με πολυκυστικές ωοθήκες, όσο και η φαρμακευτική θεραπεία. «Αντίστοιχες προσπάθειες θέλουμε να κάνουμε και σε άλλες γυναικολογικές παθήσεις που σχετίζονται με καρδιαγγειακό κίνδυνο, όπως είναι η πρόωρη εμμηνόπαυση, η εμμηνόπαυση και η υποθαλαμική αμηνόρροια. Τέλος, θέλουμε να δούμε πώς μπορούμε να μειώσουμε τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε γυναίκες που είχαν επιπλοκές στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους, λόγω διαταραχών του ενδοθηλίου των αγγείων και πλακουντιακής δυσλειτουργίας, όπως είναι η προεκλαμψία και η ενδομήτρια καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου».

Η κυρία Καλανταρίδου ανήκει στην ομάδα των γιατρών, με επικεφαλής τον καθηγητή Λάμπρο Μιχάλη, διευθυντή της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, που έδειξαν τη συσχέτιση των γυναικολογικών νοσημάτων με παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα.