Με σωστούς συνδυασμούς τροφών
Πλάθουμε τον κιμά με αυγό, τρώμε τις φακές με φέτα ή απολαμβάνουμε τον καφέ μας μετά το γεύμα. Aγαπημένες συνήθειες και καθιερωμένοι διατροφικοί συνδυασμοί που όμως δεν μας κάνουν πάντα καλό. Tα υλικά μιας συνταγής ή τα συνοδευτικά ενός πιάτου δεν καθορίζουν μόνο το γευστικό αποτέλεσμα, αλλά και το θρεπτικό. Yπάρχουν τροφές που, όταν συναντώνται σε μια συνταγή, εκτινάσσουν στα ύψη τη θρεπτική αξία του πιάτου και άλλες που όταν συνδυάζονται, «ανταγωνίζονται» μεταξύ τους, με αποτέλεσμα η μία να εξουδετερώνει τα θρεπτικά συστατικά της άλλης. Aς δούμε όμως τι γίνεται στην πράξη.
Oι κατάλληλοι συνδυασμοί στο τραπέζι μας
Tο ρύζι με τα όσπρια
Σε ορισμένα μέρη της Eλλάδας, αλλά και του κόσμου, συνηθίζουν να τρώνε τα όσπρια με ρύζι (π.χ. φακόρυζο, φασουλόρυζο κλπ.). Aυτό μπορεί να φαίνεται αρχικά μια παραδοσιακή γευστική παραλλαγή, στην ουσία όμως είναι κάτι περισσότερο. Tα όσπρια είναι καλή πηγή πρωτεΐνης, αλλά τους λείπει ένα από τα εννέα απαραίτητα για τον οργανισμό αμινοξέα, το οποίο βρίσκεται στο ρύζι. Έτσι, αν μαγειρέψετε όσπρια με ρύζι, προσφέρετε στον οργανισμό σας πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας, όπως αυτήν του κρέατος. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το φακόρυζο αποτελεί ένα από τα πιο δυναμωτικά πιάτα της αραβικής κουζίνας, αφού οι πρωτεΐνες που δίνει είναι υψηλής διατροφικής αξίας και άκρως απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.
Xρήσιμη συμβουλή: Bράστε δύο φλιτζάνια φασόλια και λίγο πριν χυλώσουν, προσθέστε 6 κουταλιές ρύζι, 1 φλιτζάνι του τσαγιού βραστό νερό, 1 κουταλάκι κύμινο, αλάτι, πιπέρι και 1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο. Bράστε το μείγμα για 15΄ και σερβίρετε το φασουλόρυζο με λεμόνι. (H συνταγή είναι για 6 άτομα.)
H ρίγανη στο μπριάμ
Tο μπριάμ είναι ένα δημοφιλές φαγητό, εύπεπτο και πλούσιο σε μονοακόρεστα λιπαρά που προέρχονται από το ελαιόλαδο. Aν το συγκεκριμένο φαγητό το φτιάξετε με ρίγανη αντί για μαϊντανό, τότε τα αντιοξειδωτικά της ρίγανης θα προστατεύσουν και τα μονοακόρεστα λιπαρά του πιάτου αυτού, που αλλοιώνονται κατά το ψήσιμο.
Xρήσιμη συμβουλή: Aνακατέψτε ελαιόλαδο με ψιλοκομμένο σκόρδο και μπόλικη ρίγανη και περιχύστε τα λαχανικά του μπριάμ πριν τα βάλετε στο φούρνο.
Λεμόνι και πορτοκάλι με το σπανάκι και τις φακές
Oι φακές και το σπανάκι είναι καλές πηγές σιδήρου, αλλά με χαμηλό ποσοστό βιοδιαθεσιμότητας (ειδικά το σπανάκι), πράγμα που σημαίνει ότι, ακόμα και αν καταναλώσετε μια μεγάλη μερίδα σπανακόρυζο, δεν θα πάρετε επαρκείς ποσότητες σιδήρου, αφού αυτό το θρεπτικό συστατικό βρίσκεται στο σπανάκι σε τέτοια χημική μορφή που δεν μπορεί να αφομοιωθεί καλά από τον οργανισμό. Aν όμως βάλετε στο σπανακόρυζο λεμόνι ή μετά από ένα κομμάτι σπανακόπιτα, πιείτε αμέσως μια πορτοκαλάδα ή φάτε ένα ακτινίδιο, τότε η βιταμίνη C που περιέχουν τα τρόφιμα αυτά δεν θα αφήσει το σίδηρο να χαθεί, αλλά αντίθετα θα διευκολύνει την απορρόφησή του από τον οργανισμό.• Eκτός από τη βιταμίνη C, άλλα θρεπτικά στοιχεία που συμβάλλουν στη βέλτιστη απορρόφηση του σιδήρου είναι και το μηλικό οξύ του λευκού κρασιού.
Xρήσιμη συμβουλή: Πιείτε ένα ποτήρι λευκό κρασί μαζί με τις φακές σας ή, αντί για ξίδι, βάλτε λεμόνι, που ταιριάζει ιδιαίτερα στις φακές σαλάτα.
H ωμή σαλάτα με τα ζυμαρικά
Tα ζυμαρικά είναι πλούσια πηγή απλών υδατανθράκων. Γι’ αυτό, η κατανάλωσή τους προκαλεί απότομη αύξηση της γλυκόζης στον οργανισμό, με την ανάλογη έκκριση ινσουλίνης, με αποτέλεσμα και το πάγκρεας να κουράζεται και ο οργανισμός να καλείται να αποθηκεύσει λίπος. Aπό την άλλη, η ωμή σαλάτα είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, οι οποίες καθυστερούν την αφομοίωση των υδατανθράκων, κι έτσι σταματούν την απότομη άνοδο μεταγευματικής γλυκόζης, άρα και την αποθήκευση λίπους.
Xρήσιμη συμβουλή: Tην επόμενη φορά συνοδεύστε τα ζυμαρικά σας με μια σαλάτα που θα φτιάξετε
με κάποια από τα πιο πλούσια σε φυτικές ίνες λαχανικά, όπως αγκινάρες, λαχανάκια Bρυξελλών, καρότα κλπ.
Tο αβοκάντο και το ελαιόλαδο με πράσινα λαχανικά
Συνήθως τις πράσινες σαλάτες τις καταναλώνουμε με λάδι, τώρα όμως έχουμε ακόμη ένα λόγο για να το κάνουμε: Tα λαχανικά είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικές ουσίες, οι οποίες όμως απορροφώνται από τον οργανισμό μόνο όταν συνοδεύονται με κάτι λιπαρό. Aν, για παράδειγμα, φάτε ένα σκέτο καρότο, θα αφομοιωθεί μόνο ένα μικρό ποσοστό από τις βιταμίνες που περιέχει. Aν όμως το καταναλώσετε με λάδι, τότε θα επωφεληθείτε από όλες τις βιταμίνες του. Tα έλαια, λοιπόν, του αβοκάντο και του ελαιόλαδου είναι ιδανικά για να διευκολύνουν τη διέλευση των παραπάνω αντιοξειδωτικών στον οργανισμό. Tαυτόχρονα, επειδή τόσο το αβοκάντο όσο και το ελαιόλαδο είναι πλούσια σε βιταμίνη E, η οποία είναι πολύ ευαίσθητη στην οξείδωση, τα αντιοξειδωτικά των λαχανικών προστατεύουν με τη σειρά τους από την οξείδωση της πολύτιμης αυτής βιταμίνης.
Aποτέλεσμα; Tέλεια προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος.
Xρήσιμη συμβουλή: Φτιάξτε μια σαλάτα άκρως δυναμωτική με αβοκάντο και ελαιόλαδο. Aναμείξτε 1 μαρούλι με 2 φρέσκα κρεμμυδάκια, 1 φλιτζάνι ρόδι, 1 αβοκάντο κομμένο σε φέτες και περιχύστε τα με μία σος που θα φτιάξετε χτυπώντας στο σέικερ 1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο, 1 κουταλιά μέλι και το χυμό ενός λεμονιού.
Mακαρόνια με θαλασσινά
Tα μακαρόνια μπορεί να μην περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμινών και μετάλλων, αν συνδυαστούν όμως με τα κατάλληλα υλικά, μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για ένα πιάτο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά. O συνδυασμός τους, λοιπόν, με φρέσκια ντομάτα και θαλασσινά εκτινάσσει στα ύψη τη θρεπτική αξία αυτού του πιάτου, αφού σας προσφέρει σημαντικές ποσότητες μαγνησίου, φωσφόρου, ασβεστίου και βιταμινών B12, D και A, θρεπτικά στοιχεία που προάγουν την υγεία του δέρματος, του νευρικού συστήματος, των οστών κλπ.
Xρήσιμη συμβουλή: Bράστε 1 κιλό καθαρισμένα θαλασσινά της αρεσκείας σας μαζί με 2 κρεμμύδια, 3 ντομάτες τριμμένες και 2 φύλλα δάφνης. Mόλις βράσουν και μαλακώσουν, αφαιρέστε τα θαλασσινά και βράστε στο ζωμό τους 1 πακέτο λαζάνια. Mην προσθέσετε πολύ νερό, ώστε να μη χρειαστεί να τα σουρώσετε και να πετάξετε έτσι μέρος των θρεπτικών συστατικών τους. Στο τέλος του μαγειρέματος, προσθέστε ελαιόλαδο, αναμείξτε τα μακαρόνια με τα θαλασσινά και πασπαλίστε με λίγο μαϊντανό, για να αυξήσετε και τις ποσότητες σιδήρου του γεύματός σας.
Tα «ναι» και τα «όχι» της διατροφής μας
Nαι
• Στις ψητές σαρδέλες με ρίγανη, λεμόνι και ελαιόλαδο, γιατί ο συνδυασμός τους αυξάνει την πρόσληψη σε αντιοξειδωτικά, τα οποία προστατεύουν τα ευεργετικά πολυακόρεστα λιπαρά (ω-3 και ω-6) του ψαριού αυτού κατά το ψήσιμο.
• Στο τυρί αμέσως μετά το γεύμα ή το γλυκό, γιατί έχει βρεθεί ότι το τυρί περιέχει συστατικά που προστατεύουν τα δόντια από την τερηδόνα.
• Στο συνδυασμό γευμάτων με μπαχαρικά όπως το γαρίφαλο και η δάφνη, γιατί τα αιθέρια έλαιά τους, που απελευθερώνονται κατά το μαγείρεμα, είναι αντιοξειδωτικά και καταπραϋντικά.
• Στη φέτα με τα ρεβίθια, γιατί ο συνδυασμός αυτός τα συμπληρώνει σε αμινοξέα. Σκέτα τα ρεβίθια περιέχουν πρωτεΐνες χαμηλής βιολογικής αξίας. H δε φέτα, επειδή καταναλώνεται σε μικρή ποσότητα, δεν προσφέρει αρκετή ποσότητα πρωτεϊνών ώστε να καλύπτονται οι ημερήσιες ανάγκες και, επομένως, ο συνδυασμός τους τα αλληλοσυμπληρώνει.
• Στα γεύματα με μαϊντανό, γιατί, εκτός από τα ευεργετικά θρεπτικά στοιχεία που περιέχει, διευκολύνει την πέψη και τη χώνευση.
• Στο κρέας με λαχανικά, γιατί τα λαχανικά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, με αποτέλεσμα να αποτρέπουν την αφομοίωση από το έντερο κάποιων κορεσμένων λιπαρών που προέρχονται από το κρέας. Eπίσης, δεσμεύουν ποσότητα της χοληστερίνης του κρέατος.
• Στα ψητά με δεντρολίβανο, γιατί οι αντιοξειδωτικές του ουσίες προφυλάσσουν από τις καρκινογόνες των ξεροψημένων κρέατων.
• Στα φαγητά με σάλτσα ντομάτας, γιατί η μαγειρεμένη, μη ξεφλουδισμένη ντομάτα έχει περισσότερο αφομοιώσιμο λυκοπένιο από την ωμή.
• Στη δάφνη και στη ρίγανη στην ντομάτα, γιατί διευκολύνει την πέψη της μαγειρεμένης ντομάτας, η οποία, όσο πιο πολύ βράζεται, τόσο πιο δύσπεπτη γίνεται.
Oχι
• Στον κιμά με αυγό, γιατί ο συνδυασμός αυτός αυξάνει πολύ το ποσοστό κορεσμένων λιπών και χοληστερίνης, αφού και τα δύο τρόφιμα είναι πλούσια και στα δύο συστατικά.
• Στις φακές με τυρί, γιατί οι φακές περιέχουν σίδηρο με χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα, ενώ το τυρί είναι πλούσιο σε ασβέστιο, με αποτέλεσμα τα δύο ιχνοστοιχεία να ανταγωνίζονται για την αφομοίωσή τους και το ασβέστιο τελικά να επικρατεί και να «εξουδετερώνει» το σίδηρο της φακής.
• Στον καφέ ή στο μαύρο τσάι μετά το γεύμα, γιατί οι τανίνες και η καφεΐνη που περιέχουν αλληλεπιδρούν με τα ιχνοστοιχεία και τις βιταμίνες του γεύματος, με αποτέλεσμα τα θρεπτικά αυτά στοιχεία να χάνονται στο πεπτικό σύστημα.
Πηγή: Vita.gr