Το «κύκλωμα» που μας βάζει για ύπνο

Μπορεί να μετράτε προβατάκια, να έχετε πιει το χαμομήλι σας και να έχετε κάνει ένα χαλαρωτικό, χλιαρό ντουζάκι, όμως στην πραγματικότητα αυτό που… «σας βάζει για ύπνο» είναι ένα «κύκλωμα», που βρίσκεται «ριζωμένο» στα πρωτόγονα στελέχη του εγκεφάλου σας.

Ερευνητές από το τμήμα Ιατρικής του Χάρβαρντ και της Σχολής Ιατρικής και Βιοϊατρικών Επιστημών του πανεπιστημίου του Μπάφαλο στις ΗΠΑ ανακάλυψαν, ότι αυτό είναι το δεύτερο «κύκλωμα ύπνου», που εντοπίζεται στον εγκέφαλο θηλαστικών, η δραστηριότητα των οποίων φαίνεται να είναι τόσο αναγκαία, όσο και ικανή να… μας ρίξει σε ύπνο βαθύ.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο στο Nature Neuroscience και δείχνει, ότι το ήμισυ του συνόλου των δραστηριοτήτων του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον ύπνο, προέρχονται από τη parafacial zone (PZ) στο εγκεφαλικό στέλεχος. Το εγκεφαλικό στέλεχος είναι ένα αρχέγονο τμήμα του εγκεφάλου, που ρυθμίζει βασικές λειτουργίες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την επιβίωσή μας, όπως η αναπνοή, η αρτηριακή πίεση, οι καρδιακοί παλμοί και η θερμοκρασία του σώματός μας.

«Η στενή σχέση του κέντρου του ύπνου, με άλλες περιοχές του εγκεφάλου που παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή, τονίζουν την εξελικτική σημασία του ύπνου στον εγκέφαλο» ανέφερε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Φαρμακολογίας και Τοξικολογίας, Caroline E. Bass, η οποία ήταν μία εκ των συγγραφέων της μελέτης.

Οι ερευνητές βρήκαν, ότι ένας συγκεκριμένος τύπος νευρώνα στη ζώνη PZ που σχετίζεται με το νευροδιαβιβαστή γ-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA) είναι υπεύθυνος για το βαθύ ύπνο.

Χρησιμοποίησαν μια σειρά από καινοτόμα εργαλεία για να ελέγχουν ακριβώς αυτούς τους νευρώνες από απόσταση, κάτι που τους έδωσε στην ουσία τη δυνατότητα να ενεργοποιούν και να απενεργοποιούν τους νευρώνες κατά βούληση.

Το πώς αυτοί οι νευρώνες αλληλεπιδρούν στον εγκέφαλο με άλλες περιοχές που σχετίζονται με τον ύπνο, εξακολουθεί να παραμένει ένα θέμα προς διερεύνηση, όμως οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτά τα ευρήματα μπορεί να «μεταφραστούν» σε νέα φάρμακα για τη θεραπεία διαταραχών του ύπνου, όπως η αϋπνία και η ανάπτυξη καλύτερων και πιο ασφαλών αναισθητικών.

«Βρισκόμαστε πραγματικά σε ένα σημείο μετασχηματισμού στη νευρολογία» ανέφερε η Bass και συνέχισε: «Η χρήση των γονιδίων μας δίνει πρωτοφανείς ικανότητες να ελέγχουμε τον εγκέφαλο. Τώρα είμαστε σε θέση να δώσουμε απαντήσεις σε θεμελιώδη ζητήματα της λειτουργίας του εγκεφάλου, το οποίο μέχρι τώρα θεωρούνταν ακατόρθωτο, όπως για παράδειγμα το “γιατί” του ύπνου, το οποίο αποτελούσε και εξακολουθεί να αποτελεί ένα από τα διαρκή μυστήρια των νευροεπιστημών».