Το κρύο… αδυνατίζει

Άλλη μια επιστημονική έρευνα έρχεται να δείξει ότι, πέρα από τα διάφορα προβλήματα που προκαλεί, το πολύ κρύο έχει και μια ωφέλιμη παρενέργεια: βοηθάει στο αδυνάτισμα. Έτσι, όσοι παράφαγαν στην περίοδο των γιορτών, ίσως θα έπρεπε να χαμηλώσουν τον θερμοστάτη στο σπίτι και στο γραφείο τους ή να βγαίνουν πιο συχνά βόλτες μέσα στο κρύο.

Η νέα αμερικανική μελέτη, που βασίστηκε σε πειράματα με ποντίκια, δείχνει ότι η συχνή έκθεση ενός οργανισμού σε χαμηλές θερμοκρασίες βελτιώνει τον τρόπο που γίνεται ο μεταβολισμός των λιπών, μετατρέποντας το επιβλαβές λευκό λίπος σε πιο υγιές καφέ λίπος. Με αυτό τον τρόπο, προστατεύεται κανείς από την παχυσαρκία, αλλά και από μεταβολικές διαταραχές όπως ο διαβήτης.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια διαιτολογίας και τοξικολογίας Χέι Σουκ Σουλ του Πανεπιστημίου Μπέρκλεϊ της Καλιφόρνια, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό μοριακής βιολογίας “Molecular Cell”, διαπίστωσαν ότι η έκθεση σε κρύο περιβάλλον αυξάνει τα επίπεδα μιας πρωτεΐνης (Zfp516), η οποία είναι ζωτική για τη δημιουργία καφέ λίπους, του είδους εκείνου του λίπους στο σώμα, που γεννά εσωτερική θερμότητα.

Η ίδια πρωτεΐνη, μετά από τη συχνή έκθεση στο κρύο, βοηθά το λευκό λίπος (που αποθηκεύει ενέργεια και ευθύνεται κυρίως για το πάχος) να μεταμορφώνεται σε καφέ λίπος (που καίει την αποθηκευμένη ενέργεια), με αποτέλεσμα ο οργανισμός να θερμαίνεται και, παράλληλα, να χάνει βάρος.

Τα πειράματα έδειξαν ότι τα ποντίκια με υψηλή ποσότητα της εν λόγω πρωτεΐνης, λόγω της παρατεταμένης έκθεσής τους στο κρύο, έβαλαν κατά μέσο όρο 30% λιγότερο βάρος, σε σχέση με τα ποντίκια που περνούσαν μια χαρά μέσα σε ζεστό περιβάλλον. Παρόλο που και οι δύο ομάδες πειραματόζωων διατρέφονταν επί ένα μήνα με τροφές πλούσιες σε λιπαρά, η ομάδα που κρύωνε, πάχυνε λιγότερο.

Όταν οι ερευνητές προκάλεσαν γενετική τροποποίηση σε μερικά ποντίκια, ώστε να εξουδετερώσουν το γονίδιο που παράγει την πρωτεΐνη Zfp516, τα ποντικάκια δεν ανέπτυσσαν πλέον καθόλου καφέ λίπος. Από την άλλη, όταν μέσω άλλης μετάλλαξης τα ποντίκια παρήγαγαν στον οργανισμό τους περισσότερη πρωτεΐνη Zfp516, μπορούσαν να μετατρέπουν πιο εύκολα το λευκό λίπος σε καφέ και πάχαιναν λιγότερο.

Έτσι, αντί κανείς να υποβάλλεται στη «δίαιτα» του κρύου, θα μπορούσε να βρεθεί ένας άλλος τρόπος για να αυξάνεται το επίπεδο της συγκεκριμένης πρωτεΐνης. «Αν θα μπορούσε κανείς να αυξήσει κάπως τα επίπεδα αυτής της πρωτεΐνης, πιθανώς μέσω φαρμάκων, θα είχε περισσότερο καφέ λίπος και ίσως θα έχανε περισσότερο βάρος, ακόμη κι αν έτρωγε την ίδια ποσότητα φαγητού», δήλωσε η Χέι Σουκ Σουλ.

Το καφέ λίπος παίρνει αυτή την απόχρωση, επειδή περιέχει πάρα πολλά μιτοχόνδρια, τα «εργοστάσια» παραγωγής ενέργειας των κυττάρων. Ενώ κάποτε θεωρείτο ότι καφέ λίπος υπήρχε μόνο στα βρέφη, πιο πρόσφατα έγινε αντιληπτό πως το καφέ λίπος αποθηκεύεται και στους ενήλικες.

Οι επιστήμονες επισήμαναν πως επειδή οι άνθρωποι εδώ και πολλά χρόνια ζουν σε περιβάλλοντα με ελεγχόμενες θερμοκρασίες, η ανάγκη μας για καφέ λίπος (που θα μας ζεστάνει εκ των έσω, όταν καεί), έχει μειωθεί σταδιακά. Επίσης οι παχύσαρκοι άνθρωποι έχουν αναλογικά λιγότερο καφέ λίπος στο σώμα τους. Περίπου το 90% του λίπους ενός μέσου ανθρώπου σήμερα αποτελείται από λευκό λίπος. Όσο περισσότερο αυτό μετατρέπεται σε καφέ, τόσο ο άνθρωπος αδυνατίζει.

Τα υψηλότερα επίπεδα καφέ λίπους αυξάνουν την ευαισθησία του οργανισμού στην ινσουλίνη, ενώ αντίθετα η αντίσταση στην ινσουλίνη οδηγεί σε διαβήτη τύπου 2. Συνεπώς το καφέ λίπος προστατεύει και από τον διαβήτη, καθώς μαζί του καίγεται και η γλυκόζη, μειώνοντας το σάκχαρο στο αίμα.