Long Covid: Τι γνωρίζουν μέχρι τώρα οι επιστήμονες για την απώλεια όσφρησης και γεύσης

Στα δύο και πλέον χρόνια της πανδημίας, τα συμπτώματα της Covid-19 έχουν αλλάξει σημαντικά. Αυτό που παραμένει βασικό στοιχείο του συνδρόμου Long Covid, όμως, είνα η απώλεια της γεύσης και της όσφρησης.

Φανταστείτε να ξυπνάτε ένα πρωί μετά την ανάρρωσή σας από την Covid-19 και να διαπιστώσετε ότι ο καφές σας μυρίζει σαν άπλυτες κάλτσες, τα αυγά σαν περιττώματα και ο χυμός πορτοκαλιού έχει μεταλλική γεύση. Παραδόξως, αυτό είναι καλό: Είναι ένα σημάδι ότι εξακολουθείτε να έχετε μια λειτουργική αίσθηση όσφρησης -ακόμα κι αν είναι λανθασμένη στον εγκέφαλό σας.

Η ικανότητα όσφρησης μπορεί ακόμα και να εξαφανιστεί εντελώς, μια κατάσταση που ονομάζεται ανοσμία. Η γεύση και η μυρωδιά είναι αλληλένδετα, έτσι το φαγητό μπορεί να φαίνεται άνοστο ή άοσμο. Η όρεξη και η απόλαυση της ζωής μπορεί να πέσουν κατακόρυφα, κάτι που προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να οδηγήσει σε διατροφικά ελλείμματα, γνωστική εξασθένηση και κατάθλιψη.

Σε τι ποσοστό οι ασθενείς με Covid-19 βιώνουν απώλεια γεύσης και όσφρησης;

Αυτή είναι η πραγματικότητα για περίπου το 5% όσων έχουν περάσει Covid-19 και αναπτύσσουν μακροχρόνια προβλήματα γεύσης και όσφρησης, σύμφωνα με μια μελέτη του 2022. Πάνω από δύο χρόνια μετά την πανδημία, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι περίπου 15 εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να εξακολουθούν να έχουν προβλήματα στην αντίληψη των οσμών, ενώ 12 εκατομμύρια μπορεί να αντιμετωπίζουν προβλήματα γεύσης, σύμφωνα με το CNN.

Ομάδες υποστήριξης όπως το AbScent και το Fifth Sense έχουν κινητοποιηθεί για να βοηθήσουν, προσφέροντας επιβεβαίωση και ελπίδα, συμβουλές για την εκπαίδευση της μυρωδιάς ή ακόμη και συνταγές για την ενίσχυση της όρεξης.

Η εκπαίδευση της όσφρησης ενθαρρύνει τους ανθρώπους να μυρίζουν αιθέρια έλαια δύο φορές την ημέρα, δήλωσε η ρινολόγος Δρ. Zara Patel, καθηγήτρια ωτορινολαρυγγολογίας, χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Στάνφορντ.

«Ο τρόπος που το εξηγώ στους ασθενείς είναι ότι εάν παθαίνατε εγκεφαλικό και δεν λειτουργούσε το χέρι σας, θα πηγαίνατε για φυσικοθεραπεία και αποκατάσταση. Αυτό ακριβώς είναι και η εκπαίδευση της όσφρησης», εξηγεί η ειδικός.

Καθώς η επιστήμη μαθαίνει περισσότερα για το πώς η Covid-19 επιτίθεται και διαταράσσει τη μυρωδιά, «νομίζω ότι θα δούμε πιο στοχευμένες παρεμβάσεις», δήλωσε ο ρινολόγος Δρ Τζάστιν Τέρνερ, αναπληρωτής καθηγητής ωτορινολαρυγγολογίας, χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου στο Πανεπιστήμιο Vanderbilt. Ιατρικό Κέντρο στο Νάσβιλ.

Όποιος εξακολουθεί να παλεύει με την απώλεια όσφρησης και γεύσης «θα πρέπει να σκεφτεί θετικά και να υποθέσει ότι η όσφρησή του θα επιστρέψει. Ναι, υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που δεν θα αναρρώσουν, οπότε σε αυτούς λέμε να μην το αγνοήσουν. Θέλουμε να το πάρουν στα σοβαρά», προσθέτει ο Δρ. Τέρνερ.

Έκρηξη κρουσμάτων λόγω της Covid-19

Οι άνθρωποι χάνουν την όσφρηση και τη γεύση τους εδώ και αιώνες. Οι ιοί του κοινού κρυολογήματος και της γρίπης, οι ρινικοί πολύποδες, οι διαταραχές του θυρεοειδούς, οι σοβαρές αλλεργίες και δεκάδες άλλα θέματα υγείας μπορούν όλα να βλάψουν την ικανότητα όσφρησης και γεύσης -μερικές φορές, μόνιμα.

Ωστόσο, όταν ο κορωνοϊός εισέβαλε στη ζωή μας, μια κατάσταση που ήταν σχετικά σπάνια μεταξύ των ατόμων κάτω των 50 ετών επεκτάθηκε εκθετικά, επηρεάζοντας όλες τις ηλικίες.

«Η Covid-19 επηρέασε τους νεότερους πολύ περισσότερο από άλλες μορφές απώλειας όσφρησης μετά τον ιό. Δεν βλέπαμε πολλά περιστατικά απώλειας όσφρησης στον παιδιατρικό πληθυσμό, για παράδειγμα, αλλά τώρα είναι πολύ συνηθισμένο», δήλωσε ο χειρουργός Δρ Έρικ Χόλμπρουκ, αναπληρωτής καθηγητής ωτορινολαρυγγολογίας και χειρουργικής κεφαλής και τραχήλου στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.

Στην πραγματικότητα, η απώλεια όσφρησης ήταν τόσο διαδεδομένη στην αρχή της πανδημίας που θεωρήθηκε ένα πρώιμο σημάδι μόλυνσης από την Covid-19 ακόμη και εν τη απουσία άλλων συμπτωμάτων.

Αυτό δεν ισχύει σήμερα. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάιο διαπίστωσε ότι το 17% των ανθρώπων έχασαν την όσφρησή τους όταν μολύνθηκαν με την παραλλαγή Όμικρον, η οποία έγινε η κυρίαρχη μετάλλαξη του κορωνοϊού στα τέλη του 2021.

Συγκριτικά, τα άτομα που νόσησαν από τις δύο αρχικές παραλλαγές, την Άλφα και την Βήτα, είχαν 50% περισσότερες πιθανότητες να χάσουν την αίσθηση της όσφρησης ή της γεύσης. Η Δέλτα ήταν σχεδόν εξίσου επιβλαβής, με το 44% των ανθρώπων να επηρεάζεται, σύμφωνα με τη μελέτη.

Τα στατιστικά δείχνουν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι ανακτούν την αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης. Μια ανάλυση του Αυγούστου σε 267 άτομα που έχασαν την όσφρηση και τη γεύση πριν από τουλάχιστον δύο χρόνια βρήκε ότι η πλειονότητα ανέκτησε είτε πλήρως (38,2%) είτε μερικώς (54,3%) την ικανότητά τους να μυρίζουν και να γεύονται. Αυτό ίσχυε ιδιαίτερα για άτομα κάτω των 40 ετών, σύμφωνα με τη μελέτη.

Όμως το 7,5% δεν είχε ανακτήσει την όσφρηση και τη γεύση δύο χρόνια μετά την εξάλειψη της μόλυνσης από την Covid-19. Εκείνοι που είχαν τις λιγότερες πιθανότητες να ανακάμψουν περιελάμβαναν άτομα με υπάρχουσα ρινική συμφόρηση, περισσότερες γυναίκες από άντρες και εκείνους που είχαν μεγαλύτερη αρχική σοβαρή απώλεια όσφρησης, διαπίστωσε η μελέτη.