Οι μητέρες που καπνίζουν στην εγκυμοσύνη βλάπτουν τη γονιμότητα των γιων

Οι γυναίκες που είναι καπνίστριες στη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους ή του θηλασμού, μπορεί να κάνουν κακό στην μελλοντική γονιμότητα του γιου τους, σύμφωνα με μια νέα αυστραλιανή επιστημονική έρευνα, που βασίστηκε σε πειραματόζωα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια Αϊλίν ΜακΛόφλιν, διευθύντρια του Ερευνητικού Κέντρου Χημικής Βιολογίας του Πανεπιστημίου του Νιούκαστλ στη Νέα Νότια Ουαλία, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο διεθνούς κύρους περιοδικό για θέματα ανθρώπινης αναπαραγωγικότητας “Human Reproduction”, μελέτησαν σε ποντίκια τον βιολογικό μηχανισμό, μέσω του οποίου το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς τη γονιμότητα των αρσενικών απογόνων.

Είναι ήδη γνωστό από άλλες έρευνες πως το κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη μπορεί να επιφέρει διάφορες επιπτώσεις στο αναπτυσσόμενο έμβρυο, μεταξύ άλλων προκαλώντας πρόωρο τοκετό και καθιστώντας το παιδί πιο ευάλωτο στις ασθένειες. Όμως, μέχρι σήμερα ήσαν ασαφείς οι συνέπειες του καπνίσματος στη γονιμότητα του παιδιού. Επειδή θα ήταν ανήθικο να εκτεθούν σκοπίμως έγκυες μητέρες και τα μωρά τους στις τοξίνες του καπνού του τσιγάρου, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν πειραματόζωα.

Οι επιστήμονες τοποθέτησαν 27 θηλυκά ποντίκια μέσα σε ένα μηχάνημα που ρουφούσε καπνό τσιγάρου από το περιβάλλον και τον έβγαζε ακριβώς μέσα στην μύτη των πειραματόζωων, έτσι ώστε τα ζώα να ρουφάνε τον καπνό στους πνεύμονές τους, όπως συμβαίνει όταν ένας άνθρωπος καπνίζει. Η ποσότητα του καπνού ισοδυναμούσε με ένα πακέτο 24 τσιγάρων τη μέρα. Αλλα 27 ποντίκια (η ομάδα ελέγχου) εκτέθηκαν σε φυσιολογικό αέρα χωρίς καπνό.

Μετά από έξι εβδομάδες, όλα τα θηλυκά ποντίκια τοποθετήθηκαν σε έναν άλλο χώρο μαζί με αρσενικά, για να παράγουν απογόνους. Η έκθεση των θηλυκών στον καπνό συνεχίστηκε πλέον καθ’ όλη την εγκυμοσύνη τους και στη συνέχεια κατά τον θηλασμό των μικρών τους.

Τα 108 αρσενικά ποντικάκια που γεννήθηκαν, παρακολουθήθηκαν μέχρι την ενηλικίωσή τους. Οι επιστήμονες μελέτησαν τυχόν βλάβες στο DNA των κυττάρων τους, στην ποσότητα και ποιότητα του σπέρματός τους και στην ικανότητα γονιμοποίησης, δηλαδή να κάνουν τα δικά τους παιδιά.

Η μελέτη έδειξε τελικά ότι τα αρσενικά που είχαν προέλθει από τις «καπνίστριες» μητέρες, είχαν λιγότερο σπέρμα, χειρότερης ποιότητας σπερματοζωάρια (με μικρότερη κινητικότητα και αφύσικο σχήμα), ενώ ήταν επίσης πολύ πιο δύσκολο να γονιμοποιήσουν ωάρια θηλυκών. Κατά συνέπεια, τα ενήλικα αυτά αρσενικά ήσαν υπογόνιμα ή τελείως στείρα.

«Είναι η πρώτη φορά που καταφέραμε να αποδείξουμε πειστικά ότι η έκθεση των αρσενικών μωρών στις τοξίνες του τσιγάρου κατά την εγκυμοσύνη της μητέρας τους και τον θηλασμό θα κάνει ζημιά αστην κατοπινή γονιμότητά τους», δήλωσε η ΜακΛόφλιν.

Η αιτία γι’ αυτό είναι ότι οι τοξικές χημικές ουσίες του καπνού του τσιγάρου επηρεάζουν άμεσα τα βλαστικά κύτταρα των όρχεων, προκαλώντας μόνιμη (και όχι αναστρέψιμη) μείωση στον αριθμό των σπερματοζωαρίων που παράγουν. Επιπλέον, το οξειδιωτικό στρες από αυτές τις τοξίνες προκαλεί άλλες βλάβες στον πυρήνα και στα μιτοχόνδρια (τα ενεργειακά «εργοστάσια») των κυττάρων των όρχεων, πράγμα που έχει ως συνέπεια να παράγονται σπερματοζωάρια με αφύσικα κεφάλια και ουρές, ανίκανα να κολυμπήσουν κανονικά μέσα στο υγρό του σπέρματος και να «προσδεθούν» με επιτυχία στα ωάρια.

Οι ερευνητές υπογράμμισαν ότι «αν και η έρευνα έγινε σε ποντίκια, τα ευρήματα αφορούν και την ανθρώπινη υγεία, καθώς πολλοί άνδρες, σήμερα στα 30 και στα 40 τους, έχουν εκτεθεί στις τοξίνες του τσιγάρου, όταν ήσαν στην μήτρα της μητέρας τους, σε μια εποχή που ήταν λιγότερο γνωστό ότι το κάπνισμα κάνει κακό στην υγεία του μωρού. Αυτοί οι άνδρες δυσκολεύονται πια να κάνουν παιδί, επειδή παράγουν μικρό και κακής ποιότητας αριθμό σπερματοζωαρίων. Δυστυχώς ένας μεγάλος αριθμός νέων γυναικών, γύρω στο 25%, συνεχίζουν να καπνίζουν, ενόσω είναι έγκυες ή θηλάζουν, βλάπτοντας έτσι τη γονιμότητα των γιών τους».

Οι ερευνητές επεσήμαναν, επίσης, ότι η έκθεση στον καπνό, πέρα από τη μόνιμη βλάβη στο DNA και στο σπέρμα, μπορεί να κάνει κάποιον πιο ευάλωτο σε ασθένειες όπως ο καρκίνος και σε γενετικές μεταλλάξεις. «Μελέτες σε πατέρες που καπνίζουν, έχουν ήδη δείξει ότι τα παιδιά τους κινδυνεύουν περισσότερο από παιδικούς καρκίνους και αυτό θεωρείται συνέπεια της βλάβης στο σπέρμα του πατέρα λόγω του τσιγάρου», δήλωσε η ΜακΛόφλιν.

Το μήνυμα από άποψη δημόσιας υγείας, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι ξεκάθαρο: οι γυναίκες δεν πρέπει να καπνίζουν όσο είναι έγκυες και θηλάζουν. Και αν το έκοβαν γενικά, ακόμη καλύτερα.