Ο εγκέφαλος έχει «διακόπτη» για την απογοήτευση

Στον εγκέφαλο υπάρχει μια περιοχή που ελέγχεται από έναν νευροχημικό μηχανισμό, που επεξεργάζεται τα αισθήματα απογοήτευσης, όπως ανακάλυψαν αμερικανοί επιστήμονες, ανοίγοντας το δρόμο στην ανάπτυξη καλύτερων αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, Σαν Ντιέγκο, με επικεφαλής τον καθηγητή νευροεπιστημών και νευροβιολογίας Ρομπέρτο Μαλίνοφ, που έκαναν τη δημοσίευση στο περιοδικό «Science», δήλωσαν ότι βρήκαν «μια διαδικασία που αμβλύνει την ευαισθησία του εγκεφάλου στα αρνητικά συμβάντα της ζωής».

Οι επιστήμονες χαρακτήρισαν τον εν λόγω μηχανισμό ως «ρεοστατικό διακόπτη» ή «ρυθμιστή έντασης», όπως οι διακόπτες που ρυθμίζουν πόσο δυνατό θα είναι το φως της λάμπας. Όπως είπε ο Ρομπέρτο Μαλίνοφ, «το ότι μερικοί άνθρωποι βλέπουν μόνιμα τον κόσμο σαν ένα μισοάδειο ποτήρι, έχει μια χημική βάση στον εγκέφαλο, την οποία ανακαλύψαμε».

Επειδή οι άνθρωποι με κατάθλιψη βιώνουν πιο έντονες αρνητικές εμπειρίες από τους υπόλοιπους, τα ευρήματα της νέας μελέτης βοηθάνε στην κατανόηση του γιατί ορισμένοι άνθρωποι έχουν μια προδιάθεση στην κατάθλιψη (λόγω της ανάλογης εγκεφαλικής νευροχημείας), ενώ θα βοηθήσουν πιθανώς μελλοντικά και στην καλύτερη φαρμακευτική αντιμετώπιση της συγκεκριμένης ψυχικής διαταραχής.

Η ανακάλυψη του εγκεφαλικού «διακόπτη» στην μικροσκοπική περιοχή της πλευρικής ηνίας έγινε μετά από πειράματα με τρωκτικά. Η εν λόγω περιοχή εκκρίνει ταυτόχρονα τόσο μια χημική ουσία – νευροδιαβιβαστή που προκαλεί διέγερση (γλουταμάτη), όσο και την ακριβώς αντίθετή της (GABA) που προκαλεί αναστολή της διέγερσης. Η ταυτόχρονη έκκριση από τους ίδιους νευρώνες των τελείως αντίθετων νευροδιαβιβαστών αποτελεί κάτι πολύ ασυνήθιστο στον ανθρώπινο εγκέφαλο.

Πειράματα με μαϊμούδες έδειξαν ότι η νευρωνική δραστηριότητα στη συγκεκριμένη περιοχή αυξάνει αισθητά, όταν τα πειραματόζωα περιμένουν κάτι (π.χ. τροφή), αλλά δεν το παίρνουν, με συνέπεια να απογοητεύονται. Γι’ αυτό, η πλευρική ηνία έχει συσχετιστεί με το αίσθημα της απογοήτευσης και στους ανθρώπους.

Προηγούμενες μελέτες είχαν συσχετίσει την υπερδραστηριότητα στην εν λόγω εγκεφαλική περιοχή με την απογοήτευση και την κατάθλιψη, καθώς και την ψύχωση, αλλά έως τώρα δεν είχαν κατανοήσει τον μηχανισμό, επειδή δεν είχαν βρει τον συγκεκριμένο νευροχημικό «διακόπτη».