Πιο κοντά στο Αλτσχάιμερ οι γυναίκες που έχουν αποκτήσει παιδιά

Το εύρημα αυτό ίσως να εξηγεί γιατί η μνήμη των γυναικών παρουσιάζει διακυμάνσεις στη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό, αλλά και γιατί οι μητέρες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν νόσο Αλτσχάιμερ αργότερα στη ζωή σε σύγκριση με τις άτεκνες συνομήλικές τους.

Επιστήμονες από τον Καναδά εξέτασαν δύο γυναικείες ορμόνες και ανακάλυψαν ότι ασκούν πολύπλοκη δράση αναλόγως με την ηλικία της γυναίκας και το αν έχει αποκτήσει παιδιά ή όχι.

Αν και οι σχετικές μελέτες έγιναν κυρίως σε πειραματόζωα, οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα ευρήματά τους ισχύουν και για τους ανθρώπους, διότι οι ορμόνες και οι δομές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στο θέμα είναι κοινές.

Τα νέα ευρήματα παρουσιάσθηκαν στο 9ο Ετήσιο Καναδικό Συνέδριο Νευροεπιστήμης (CAN-ACN 2015), που διεξάγεται στο Βανκούβερ.

Όπως είπε η δρ Λιίσα Γκάλεα, καθηγήτρια Ψυχολογίας και διευθύντρια του Εργαστηρίου Συμπεριφορικής Νευροενδοκρινολογίας του Πανεπιστημίου της Βρετανικής Κολομβίας, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης παράγονται επίπεδα οιστρογόνων αρκετές εκατοντάδες φορές υψηλότερα από τα φυσιολογικά.

Η «πλημμύρα» αυτή μπορεί να αλλάξει την νευροπλαστικότητα σε ένα τμήμα του εγκεφάλου που λέγεται ιππόκαμπος και ευθύνεται για διάφορες παραμέτρους της μνήμης και της αντίληψης του χώρου (σ.σ. η νευροπλαστικότητα είναι η ανάπτυξη νέων νευρικών κυττάρων).

«Οι ορμόνες ασκούν βαθιά επίδραση στο μυαλό μας. Η εγκυμοσύνη και η μητρότητα είναι γεγονότα που δεν αλλάζουν για πάντα μόνο τη ζωή, αλλά και την ψυχολογία και την φυσιολογία της γυναίκας», είπε η δρ Γκάλεα.

«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι αυτό πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν, όταν χορηγείται θεραπεία στις γυναίκες είτε για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είτε για νευροεκφυλιστικά νοσήματα του εγκεφάλου».

Τα οιστρογόνα είναι η γυναικεία ορμόνη του φύλου και έχουν πολλές μορφές. Η πιο ισχυρή είναι η οιστραδιόλη η οποία, σύμφωνα με τις μελέτες της δρος Γκάλεα, διεγείρει την παραγωγή νέων κυττάρων στον ιππόκαμπο και φαίνεται να αυξάνει τις πιθανότητες μακροπρόθεσμης επιβίωσης των κυττάρων αυτών.

Οι επιστήμονες έχουν επίσης ανακαλύψει ότι η χρόνια, μακροπρόθεσμη έκθεση στην οιστραδιόλη διεγείρει τη μνήμη.

Ωστόσο δεν συμβαίνει το ίδιο με την οιστρόνη, ένα άλλο οιστρογόνο που αποτελεί συστατικό πολλών ορμονικών σκευασμάτων που χορηγούνται για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσηςκαι η δράση του οποίου ως φαίνεται εξαρτάται από την τεκνοποίηση.

Όταν οι ερευνητές την χορήγησαν σε μεσήλικα θηλυκά ποντίκια τα οποία είχαν αποκτήσει απογόνους, διαπίστωσαν ότι η ορμόνη μείωνε την ικανότητα μάθησης και μνήμης.

Όταν, όμως, την χορήγησαν σε θηλυκά ποντίκια της ίδιας ηλικίας τα οποία όμως ουδέποτε είχαν γεννήσει, ανακάλυψαν ότι βελτίωνε τη μνήμη και τη μάθηση, καθώς και τη νευροπλαστικότητα του ιπποκάμπου.

Οι ερευνητές εκτιμούν ότι τα ευρήματά τους μπορεί να έχουν μεγάλη σημασία για τις σχετιζόμενες με την ηλικία νευροεκφυλιστικές ασθένειες, όπως η νόσος Αλτσχάιμερ, στις γυναίκες.

«Επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες που έχουν αποκτήσει παιδιά έχουν μεν καλύτερη μνήμη, αλλά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν νόσο Αλτσχάιμερ και άλλα ανάλογα νοσήματα, γεγονός που αποτελούσε μυστήριο έως τώρα», δήλωσε η δρ Γκάλεα.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι πολλές έγκυοι παραπονούνται για φτωχότερη μνήμη, αλλά δύο χρόνια μετά τον τοκετό αναφέρουν δραματική βελτίωση της μνήμης τους. Ωστόσο η μνήμη τους αρχίζει να φθίνει ταχύτερα στη μέση ηλικία σε σύγκριση με εκείνη των γυναικών που δεν έχουν αποκτήσει παιδιά.

«Όσο περισσότερα παιδιά έχει αποκτήσει μία γυναίκα, τόσο περισσότερο φαίνεται ότι κινδυνεύει να εκδηλώσει άνοια αργότερα στη ζωή της», είπε η δρ Γκάλεα. «Ίσως λοιπόν η τεκνοποίηση να επιβαρύνει τον εγκέφαλο με τρόπους που μόλις αρχίζουμε να κατανοούμε».

Αν, λοιπόν, χορηγηθεί σε αυτές τις γυναίκες και ορμονοθεραπεία για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, μπορεί να επιβαρυνθούν περαιτέρω, κατέληξε.