Υγιεινά λιπαρά: Πόσο μειώνουν τον κίνδυνο θανάτου

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης, της πιο ολοκληρωμένης μέχρι σήμερα για την επίδραση των λιπαρών στην ανθρώπινη υγεία, ερευνητές από τη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με επικεφαλής τον καθηγητή διατροφής και επιδημιολογίας Φρανκ Χου, εξέτασαν τις διατροφικές συνήθειες περίπου 126.000 ανθρώπων που είχαν συμμετάσχει σε δύο εκτενείς μελέτες και παρακολουθήθηκαν για διάστημα έως και 32 ετών. Οι ερευνητές κατέγραψαν τα είδη λιπαρών που κατανάλωναν οι συμμετέχοντες και στη συνέχεια συνέκριναν τα στοιχεία με τους δείκτες θνησιμότητας.

Οι αναλύσεις υπέδειξαν ότι η κατανάλωση ακόρεστων λιπαρών (πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λίπη, κυρίως φυτικής προέλευσης, όπως ελαιόλαδο ή σογιέλαιο) συσχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο θανάτου, ενώ αντίθετα η μεγάλη κατανάλωση κορεσμένων και τρανς λιπαρών (κυρίως ζωικής προέλευσης, όπως λίπος κόκκινου κρέατος ή βούτυρο) συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου.

Τα τρανς λιπαρά φάνηκε να έχουν το σοβαρότερο αντίκτυπο στην υγεία σε σύγκριση με άλλα είδη λιπαρών, αφού μια αύξηση στην κατανάλωσή τους κατά 2% συσχετίστηκε με 16% μεγαλύτερο κίνδυνο θανάτου. Όσον αφορά τα κορεσμένα λιπαρά, μια αύξησή τους κατά 5% στη διατροφή συσχετίστηκε με αύξηση 8% του κινδύνου θανάτου.

Αντιθέτως, η αυξημένη κατανάλωση πολυακόρεστων και μονοακόρεστων λιπαρών συσχετίστηκε με μείωση της θνησιμότητας κατά 11% έως 19%. Από τα πολυακόρεστα λιπαρά, τόσο τα Ω-6 όσο και τα Ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία βρίσκονται κυρίως στα ψάρια, είχαν προστατευτική δράση.

Τα νέα ευρήματα επιβεβαιώνουν ότι αυτό που πρωτίστως έχει σημασία για την υγεία δεν είναι η συνολική ποσότητα των λιπαρών που καταναλώνει κάποιος αλλά το είδος τους.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών, ιδίως από πολυακόρεστα λίπη, έχει σημαντικά οφέλη, καθώς μειώνει τον κίνδυνο θανάτου από οποιαδήποτε αιτία (καρδιά, καρκίνο, νευροεκφυλιστικές παθήσεις, αναπνευστικές). Η αντικατάσταση μόνο του 5% των θερμίδων από κορεσμένα λίπη (περίπου 15 γραμμάρια), με την ίδια ποσότητα από πολυακόρεστα λίπη, συσχετίζεται με 27% μειωμένο κίνδυνο θανάτου.

Ειδικά για τις καρδιαγγειακές παθήσεις, η μείωση του κινδύνου συνδέεται με το ότι τα αυξημένα πολυακόρεστα λιπαρά –όταν υιοθετούνται στη διατροφή στη θέση των κορεσμένων και των τρανς λιπαρών– μειώνουν το επίπεδο τόσο της ολικής όσο και της «κακής» χοληστερόλης (LDL). Όσοι αντικαθιστούν τα κορεσμένα λίπη με υδατάνθρακες, έχουν οριακό μόνο όφελος από πλευράς θνησιμότητας.

Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι «υπάρχει ευρεία σύγχυση στη βιοϊατρική κοινότητα και στο ευρύ κοινό τα τελευταία χρόνια σχετικά με τις συνέπειες για την υγεία ορισμένων μορφών λιπαρών στη διατροφή». Επέμειναν, ωστόσο, ότι η νέα μελέτη επιβεβαιώνει τα σημαντικά οφέλη των ακόρεστων λιπαρών, ιδίως όταν αυτά αντικαθιστούν τα κορεσμένα και τα τρανς λιπαρά.