Υπουργείο Υγείας: Σχεδιάζεται πρότυπο διεπιστημονικό κέντρο αναφοράς για ασθενείς με Long Covid

Το υπουργείο Υγείας μελετά τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου πλαισίου για την αντιμετώπιση του long covid.

Καινούργια ή εμμένοντα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν σε ασθενείς με COVID, ανεξάρτητα από τη βαρύτητα της αρχικής λοίμωξης. Το 30% των ασθενών που θα νοσήσουν από κορωνοϊό, θα αντιμετωπίσουν το σύνδρομο LONG COVID, το οποίο απαιτεί ολιστική διεπιστημονική προσέγγιση, με εκπαίδευση του ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού.
 
Τα παραπάνω τονίστηκαν σε συνέντευξη Tύπου, όπου παρουσιάστηκε το πρότυπο διεπιστημονικό κέντρο αναφοράς για ασθενείς με LONG COVID στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός». 

Η εξέλιξη αυτή αποτελεί πάγιο αίτημα ασθενών που πάσχουν από long covid, όπως είχε αναφέρει ιδρυτικό μέλος του συλλόγου τους στο iefimerida.

Χαιρετισμό απηύθυνε ο υπουργός Υγείας, Θ. Πλεύρης, o οποίος δήλωσε ότι το υπουργείο, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, βάσει των ευρωπαϊκών κατευθυντήριων οδηγιών στοχεύει στη θεσμοθετημένη αντιμετώπιση του συνδρόμου LΟNG COVID. Από το 2020 έως και σήμερα λειτουργούν 132 ιατρεία post COVID, τα 82 σε νοσοκομεία και τα 50 σε κέντρα Υγείας και στις 7 υγειονομικές περιφέρειες, ενώ 24.500 ασθενείς έχουν λάβει την απαραίτητη ιατρική φροντίδα.

Η Αναστασία Κοτανίδου, καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας ΕΚΠΑ, διευθύντρια Α’ ΚΕΘ (Κλινική Εντατικής Θεραπείας στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» μεταξύ άλλων τόνισε ότι «το σύνδρομο LΟNG COVID χαρακτηρίζεται ως ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία. Σύμφωνα με μελέτες το 30% των ασθενών που θα νοσήσουν από κορωνοϊό θα αντιμετωπίσουν το σύνδρομο LONG COVID, δηλαδή 1 στους 5 θα παρουσιάσει κάποιες υπολειμματικές βλάβες σε ζωτικά όργανα όπως οι πνεύμονες, η καρδιά, το ήπαρ, οι ενδοκρινείς αδένες, το κεντρικό νευρικό σύστημα».

Η σημασία του πρότυπου διεπιστημονικού κέντρου αναφοράς ασθενών με Long Covid

O πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Θεοκλής Ζαούτης, αναφέρθηκε στη σημασία της λειτουργίας του πρότυπου διεπιστημονικού κέντρου αναφοράς ασθενών με LΟNG COVID της Α’ ΚΕΘ και των δεδομένων που πλέον διαθέτει για τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου κέντρων αναφοράς στη χώρα, με στόχο την αντιμετώπιση του συνδρόμου, καθώς αποτελεί επείγουσα ανάγκη για τη δημόσια υγεία.

Στην αναγνώριση του συνδρόμου LONG COVID ως εμμένοντα ή εμφανιζόμενα συμπτώματα, 12 εβδομάδες μετά τη νόσηση από κορωνοϊό και στην μετεξέλιξη του ιατρείου post covid της Α’ ΚΕΘ σε διεπιστημονικό κέντρο αναφοράς LONG COVID, αναφέρθηκε η Παρασκευή Κατσαούνου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, συντονίστρια του διεπιστημονικού κέντρου αναφοράς LONG COVID. Όπως είπε, «καινούργια ή εμμένοντα συμπτώματα (πάνω από 200) μπορεί να εμφανιστούν σε ασθενείς με COVID ανεξάρτητα από τη βαρύτητα της αρχικής λοίμωξης».
 
Επιπρόσθετα των συμπτωμάτων από το αναπνευστικό σύστημα, οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν κόπωση, διαταραχές ύπνου, άγχος, κατάθλιψη, ταχυκαρδίες και νευρολογικά συμπτώματα (δυσαυτονομία, γνωστικά ελλείμματα κλπ). Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι υποτροπιάζοντα και να εκλύονται μετά από στρες, αφυδάτωση, σωματική κόπωση.

«Πρώιμα εδώ και 14 μήνες, αναγνωρίζοντας και τις εξωπνευμονικές επιπτώσεις της νόσου και ανταποκρινόμενοι στις κλήσεις των ασθενών, διευρύναμε το post COVID διεπιστημονικό ιατρείο, σε μη νοσηλευθέντες ασθενείς που είχαν νοσήσει και την εξέταση των ασθενών πέρα από το αναπνευστικό σύστημα, δημιουργώντας ιατρική ομάδα με τους καρδιολόγους, τους ενδοκρινολόγους και την ομάδα καρδιοαναπνευστικής αποκατάστασης και σε συνεργασία με την ομάδα ασθενών LΟNG COVID» είπε η κ. Κατσαούνου.

Όπως σημείωσε, «τα αποτελέσματα της αρχικής προσέγγισης δημοσιεύτηκαν στο https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35743774/#article-details, δείχνοντας ότι οι Έλληνες ασθενείς που δεν έχουν νοσηλευτεί, έχουν παρόμοια συμπτώματα με τους νοσηλευόμενους, τα οποία όμως υποτροπιάζουν». Επίσης ανέφερε, ότι τους τελευταίους έξι μήνες δημιουργήθηκε πλέον ένα διεπιστημονικό κέντρο με 16 ιατρούς και 12 επαγγελματίες υγείας, με τη συμμετοχή νευρολόγων, ψυχιάτρων, ΩΡΛ, δερματολόγων, νευροψυχολόγων, εργοφυσιολόγων και φυσιοθεραπευτών. 

«Οι εξωνοσοκομειακοί ασθενείς με LONG COVID που έχουν ολοκληρώσει όλο τον έλεγχο, είναι 55 και ποσοστό πάνω από 50% έχει προσβολή του νευρικού συστήματος. Καταγράφουμε, ερευνούμε, διαγιγνώσκουμε και αντιμετωπίζουμε ολιστικά τους ασθενείς με LONG COVID, ενώ παράλληλα προσπαθούμε να ευαισθητοποιήσουμε το κοινό και την Πολιτεία, ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε και να διευρύνουμε το έργο μας, καθώς ήδη, πάνω από 200 ασθενείς είναι σε αναμονή. Αν και η παραλλαγή Όμικρον φαίνεται αρχικά να σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο για LONG COVID σε σύγκριση με τη Δέλτα, επειδή αφορά σε μεγάλο πληθυσμό ατόμων, οι τελικοί αριθμοί ανθρώπων με LONG COVID μπορεί να είναι αυξημένοι συνολικά. Οι επιπτώσεις του LONG COVID μπορεί να αποτελέσουν σημαντικότατο πρόβλημα δημόσιας υγείας με σημαντικότατη επιβάρυνση στην οικονομία», κατέληξε.

Ο κ. Στέργιος – Στυλιανός Γκατζώνης, καθηγητής Νευρολογίας και Χειρουργικής Θεραπείας Νευρολογικών Νοσημάτων ΕΚΠΑ, ΓΝΑ «Ευαγγελισμός», αναφέρθηκε στην προσβολή του νευρικού συστήματος από τον κορωνοϊό. Συγκεκριμένα, το νευρικό σύστημα προσβάλλεται άμεσα, μόνο σε σχετικά μικρό ποσοστό στην οξεία φάση νόσησης από Covid-19. Ωστόσο αυτό δεν ισχύει στο βεβαιωμένο πλέον μεταλοιμώδες σύνδρομο από το οποίο πάσχει σημαντικό ποσοστό όσων νόσησαν από SARS COVID-19.

Τα συμπτώματα του Long Covid

Στην πρώτη δεκάδα των συμπτωμάτων του συνδρόμου LΟNG COVID, ή στα συμπτώματα που εμφανίζει πάνω από 50% των πασχόντων, η συντριπτική πλειοψηφία αποτελείται από αιτιάσεις σχετιζόμενες με δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος. Δεδομένου του επιπολασμού και της σοβαρότητας των νευρολογικών επιπλοκών που σχετίζονται με τον COVID-19, απαιτείται μεγαλύτερη έμφαση σε αυτές. Η διεθνής βιβλιογραφία,τόνισε ο κ. Γκατζώνης, προσπαθεί να λύσει αυτό το γρίφο που μοιάζει να είναι δύσκολος, πολυπαραγοντικός, να περιέχει ίσως νέες παθολογίες,ή ακόμη ενδέχεται και να μην είναι απαραίτητα αποτέλεσμα παθολογίας του COVID-19.

«Ωστόσο, ενώ απαιτείται πολύ περισσότερη έρευνα για την αποσαφήνιση των αιτιών και των επίμονων επιπτώσεων μιας λοίμωξης SARS-CoV-2, υποστηρίζουμε ότι η δημιουργία κέντρων αναφοράς που θα καταγράψουν, θα αντιμετωπίσουν, θα κατευθύνουν, θα θεραπεύσουν και θα παρακολουθήσουν μακροπρόθεσμα αυτούς τους πάσχοντες, είναι επιστημονικά, επιδημιολογικά, οικονομικά και κυρίως ανθρώπινα, η μοναδική ορθή βάση για τους ερευνητές και τους κλινικούς γιατρούς ώστε να λύσουν αυτόν το γρίφο».

Ο Παντελής Γουνόπουλος, επιμελητής Α’, Β’ Καρδιολογική Κλινική, υπεύθυνος Καρδιολογικού Ιατρείου Λιπιδίων, ΓΝΑ «Ευαγγελισμός», αναφέρθηκε στην καρδιακή βλάβη, η οποία, στην οξεία λοίμωξη είναι πολυπαραγοντική.

«Γνωρίζουμε ότι μπορούν να προκληθούν μεταξύ άλλων περικαρδίτιδα και μυοκαρδίτιδα, οι οποίες μερικές φορές δε διαγιγνώσκονται στα αρχικά στάδια. Η διάγνωση και θεραπευτική αντιμετώπιση αυτών, κρίνεται απαραίτητη, με στόχο να μην παραμείνει βλάβη στο μυοκάρδιο καθώς η προσβολή της καρδιάς σχετίζεται με χειρότερη πρόγνωση. Κάποια συμπτώματα του Συνδρόμου LONG COVID, όπως θωρακικό άλγος, αίσθημα παλμών, ταχυκαρδία, δύσπνοια και άλλα μη ειδικά συμπτώματα, χρειάζονται εξειδικευμένη και διεπιστημονική συνεργασία, καθώς οφείλονται σε προσβολή του νευρικού συστήματος που νευρώνει την καρδιά, σε ανοσολογικούς μηχανισμούς, μικροθρομβωσεις και άλλα άγνωστα ακόμη αίτια και μηχανισμούς» είπε ο κ. Γουνόπουλος. Στο πλαίσιο του ιατρείου LONG COVID, εξήγησε, όλοι οι ασθενείς υποβάλλονται σε βασικό καρδιολογικό έλεγχο με κλινική εξέταση, ηλεκτροκαρδιογράφημα, υπερηχογράφημα καρδιάς, και ακολουθεί λεπτομερής έλεγχος του καρδιαγγειακού σκέλους του αυτονόμου νευρικού συστήματος.

Η Δήμητρα Βασιλειάδη ενδοκρινολόγος, διευθύντρια ΕΣΥ, ΓΝΑ «Ευαγγελισμός», μεταξύ άλλων ανέφερε ότι το ενδοκρινολογικό τμήμα του «Ευαγγελισμού», μετείχε εξ αρχής στην ίδρυση και λειτουργία του Διεπιστημονικού Ιατρείου LONG COVID. «Εξαρχής έγινε αντιληπτό ότι η COVID-19 είναι μια πολυσυστηματική νόσος, καθώς ο κορωνοϊός προσβάλει πολλά συστήματα και ιδίως το ενδοκρινικό εξαιτίας της παρουσίας του υποδοχέα του ιού σε αυτό» σημείωσε.