Γιατί η Μαντόνα κανιβαλίζει τον μύθο της; Πώς το φαινόμενο που γεννήθηκε στο MTV πεθαίνει στο Instagram

Το νέο video clip της Μαντόνα για τη διασκευή του τραγουδιού «Hung Up» με τη Δομινικανή ράπερ Tokischa, που παρουσιάστηκε αυτές τις μέρες, έχει προκαλέσει buzz αλλά για τους εντελώς λάθος λόγους. Τι ακριβώς συμβαίνει με τη σούπερ σταρ;

Φτηνές σεξουαλικές προκλήσεις που στα χρόνια των diversities και του no gender, αντί να δείχνουν φιλελεύθερες και «επαναστατικές» όπως κάποτε, δείχνουν πλέον αισχρά σεξιστικές. Πλαστικές που την έχουν αλλοιώσει τρομακτικά. Υπερβολική χρήση εξωπραγματικών φίλτρων στο Instagram και στο Tik Tok που την κάνουν να δείχνει σαν ερωμένη του Dracula σε κάποιο B-Movie σίκουελ-αρπαχτή που κακοποιεί το αριστούργημα του Κόπολα. Χυδαίες πόζες. Αντιαισθητικά stories που είναι λες και τα έχει ποστάρει μεθυσμένη. Κιτς εμφανίσεις στο κόκκινο χαλί όπου επιδεικνύει τα οπίσθιά της στους φωτογράφους. Μουσική ένδεια, με remix που είναι σαν να σου σερβίρουν σε gourmet εστιατόριο σούπα από την κατάψυξη, ξαναζεσταμένη σε φούρνο μικροκυμάτων. Αυτή είναι η Μαντόνα του 2022. Ένας μύθος σε κάθετη πτώση, ένα φαινόμενο σε ελεύθερη κατάδυση, μια θλιβερή ιστορία παρακμής που προκαλεί αμηχανία ακόμα και στους ανθρώπους που παρακολουθούσαμε με θαυμασμό κάθε της κίνηση τα τελευταία σαράντα χρόνια.

Το φαινόμενο που γεννήθηκε στο MTV πεθαίνει στο Instagram

Η Μαντόνα δεν είχε ποτέ μια ωραία φωνή που σε έκανε να ανατριχιάζεις, όπως η Whitney Huston, η Μαράια Κάρεϊ και η Σελίν Ντιόν. Οριακά αξιοπρεπής φωνητικά, διορθωμένη μηχανικά στα στούντιο σε τεράστιο βαθμό, όφειλε τα πάντα στη σκηνική της παρουσία, στην κίνηση, στις θεαματικές ικανότητές της να χορεύει ακάματα για ώρες πάνω στη σκηνή και να προσφέρει στο κοινό τα πιο εντυπωσιακά και ευρηματικά από κάθε άποψη -σκηνική, σκηνοθετική, χορογραφική- σόου.

Η σούπερ σταρ με τις πωλήσεις άνω των 300 εκατομμυρίων δίσκων παγκοσμίως, η γυναίκα που έσπασε κάθε ρεκόρ, που οι συναυλίες της ήταν πάντα sold out, η Μαντόνα που την ξέρουν ακόμα και οι πέτρες στο πιο απόμερο νησάκι του κόσμου, ο θρύλος που το «Rolling Stone» κατέταξε στη λίστα με τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών, μοιάζει πλέον με ξεκούρδιστο τηλεκατευθυνόμενο ρομποτάκι που του έχουν χαλάσει οι μπαταρίες και ρετάρει επικίνδυνα.

Όλα όσα κάνει δεν είναι καινούργια. Ούτε τα φτηνά σεξουαλικά σκετσάκια, ούτε οι επιδείξεις των οπισθίων της στα γκαλά, ούτε οι σχέσεις με νεότερους άντρες ή γυναίκες, ούτε τα λεσβιακά φιλιά on camera ή πάνω στη σκηνή, ούτε το ανίερο στυλάκι καλόγριας που μετατράπηκε σε δαιμονισμένη, παραφουσκωμένη πλαστική κούκλα του σεξ. Όλα τα έχουμε δει. Όχι μία αλλά χιλιάδες φορές τα τελευταία σαράντα χρόνια και συνεχίζει μετά τα εξήντα να μας τα σερβίρει, ξανά και ξανά και ξανά… Το έχουμε μάθει απ’ έξω το εργάκι, παίζει εμμονικά σαν βίντεο σε λούπα, αλλά αυτή τη φορά είναι λες και ο σκηνοθέτης και ο έμπειρος μοντέρ έχουν φύγει από το δωμάτιο και έχει κάτσει μόνη της η Μαντόνα στη μονταζιέρα, ράβοντας και -κυρίως- ξηλώνοντας τον μύθο που η ίδια έχτισε ιδιοφυώς με σκληρή δουλειά.

Το «φαινόμενο Μαντόνα», από τα χρόνια κιόλας του MTV, από το πρώτο video clip του τραγουδιού «Like A Virgin» στις 14 Σεπτεμβρίου του 1984, πουλούσε σεξουαλική απελευθέρωση, θρησκευτικές προκλήσεις, αμαρτία, αναρχία, συγκρατημένο χάος, αλλά πάντα με ένα συστημικό κλείσιμο του ματιού στο μάρκετινγκ, που η ίδια, ως δαιμόνια επιχειρηματίας, έπαιζε πάντα στα δάχτυλα. Στη συνέχεια η Μαντόνα, τηρώντας ευλαβικά την ίδια συνταγή επιτυχίας της, ενσωμάτωσε πολιτικά μηνύματα στα video clips και στις περιοδείες της. Με το single «American Life», όπου ντυμένη στρατιωτικά, αποδομώντας έξυπνα τη μιλιταριστική λύσσα του Τζορτ Μπους του νεότερου, τα έβαλε με τον πρόεδρο των ΗΠΑ προσωπικά και στάθηκε ενάντια στους πολέμους τόσο του Ιράκ όσο και του Αφγανιστάν.

Παράλληλα, η Μαντόνα αξιοποίησε τη δύναμή της για να βοηθήσει τα παιδιά από την Αφρική, χτίζοντας μια πρότυπη κοινότητα στο Μαλάουι και υιοθετώντας τρία παιδιά θύματα του εμφυλίου, σώζοντάς τα από την πείνα, τον πόλεμο και την επιδημία AIDS που μάστιζε την περιοχή. Με ένα μικρό διάλειμμα στις αρχές της νέας χιλιετίας, που ακολούθησε τον τότε σύζυγό της, σκηνοθέτη Γκάι Ρίτσι, στο Λονδίνο και λανσάρισε το καθωσπρέπει στυλάκι πάμπλουτης «λαίδης» με πύργο στην αγγλική εξοχή, η οποία γράφει παιδικά παραμύθια και ποζάρει στo εξώφυλλο της «Vogue» ταΐζοντας κότες στο κοτέτσι με τουίντ ταγέρ Dior, η Μαντόνα δεν σταμάτησε ποτέ να προκαλεί. Η πρόκληση είναι στo DNA του μύθου που έχει χτίσει. Όμως, πόσο αυτός ο μύθος συνεχίζει να λέει κάτι στα χρόνια του Instagram;

Μπορεί αυτό το πακέτο πρόκλησης – σεξουαλικής απελευθέρωσης – ακολασίας που η Μαντόνα λανσάρισε στα ’80s να συνεχίσει να λειτουργεί στο ψηφιακό περιβάλλον των social media, σε μια εποχή που τα πάντα έχουν αλλάξει; Όπως όλα δείχνουν, δεν μπορεί, και το φαινόμενο που γεννήθηκε στο MTV αρχίζει να πεθαίνει στο Instagram.

H συμβολική πτώση στο Super Bowl και η αρχή του κακού…

Η κατρακύλα ξεκίνησε όταν για πρώτη φορά το ίνδαλμα έπεσε από τον θρόνο του. Κυριολεκτικά. Η πτώση της Μαντόνα live στο Super Bowl το 2012 μπροστά στα μάτια εκατομμυρίων θεατών σε όλο τον κόσμο ήταν η αρχή του κακού. Τα δημοσιεύματα ότι μεγάλωσε για να κάνει ζογκλερικά κόλπα στη σκηνή έπεσαν βροχή. Το Twitter την κανιβάλισε. Η εμφάνισή της επίσης στη Eurovision του 2019 ήταν τραγωδία. Και τότε έγινε χαμός από αρνητικά σχόλια και κακές κριτικές. Όμως, όσοι βιάστηκαν να πουν ότι τελείωσε καλλιτεχνικά, έκαναν λάθος. Με το συγκλονιστικό video clip του Dark Ballet όχι μόνο έκλεισε στα στόματα, αλλά έκανε άπαντες να παραδεχτούν ότι ωρίμασε και δημιούργησε ένα αριστούργημα. Κι εκεί ακριβώς θα έπρεπε να έχει μείνει. Από τη Μαντόνα, πλέον, θα περιμέναμε να κάνει τέχνη, υπερπαραγωγές υψηλής αισθητικής όπως το βίντεο του Dark Ballet και όχι φτηνιάρικες ξεπέτες για τους teenagers του Tik Tok, όπως αυτό το νέο video clip του τραγουδιού Hung Up με τη Δομινικανή ράπερ Tokischa.

Στο εν λόγω βίντεο, που λανσαρίστηκε παγκοσμίως αυτή την εβδομάδα, η Μαντόνα εμφανίζεται σαν παραφουσκωμένη κούκλα του σατανά, με χείλη τσιπούρας, με ωχρό μεσαιωνικό, ελισαβετιανό μακιγιάζ αλά Virgin Queen, να γλείφει τη Tokischa, να κάνει φτηνά σκέρτσα με τη γλώσσα και να τρίβεται πάνω στα οπίσθια της νεαρής ράπερ. Με λίγα λόγια, μια ανείπωτη κακόγουστη τραγωδία σε αισθητική Tik Tok. Είναι λες και κάποιος της έχει βουτήξει τα password του account της στο Instagram, το έχει χακάρει και την παρωδεί ανελέητα.

Βλέποντας το τελευταίο βίντεο και όλα τα promo instastories της ίδιας, αναρωτιέσαι: Γιατί το κάνει αυτό στον εαυτό της; Γιατί, ενώ έχει αλλάξει η γλώσσα της εποχής, η Μαντόνα συνεχίζει να μιλάει στο κοινό με μια παλιακή γλώσσα γεμάτη απονοηματοδοτημένα σύμβολα άλλης εποχής; Ποιον σοκάρει ένα λεσβιακό φιλί όταν πλέον ακόμα και πρωθυπουργοί πηγαίνουν με το ομόφυλο ταίρι τους σε event των Ηνωμένων Εθνών στις Βρυξέλλες επισήμως; Ποιος μένει άναυδος με την επίκληση των θρησκευτικών καθολικών συμβόλων σε έναν δυτικό κόσμο απόλυτης εκκοσμίκευσης και ανεξιθρησκίας; Τι σημαίνουν όλοι αυτοί οι σταυροί στο δωμάτιο όπου η Μαντόνα επιδίδεται σε λεσβιακά φιλιά και σεξουαλικές περιπτύξεις φτηνού πορνό με τη ράπερ Tokischa;

Τι σημαίνει εν τέλει η πορνοδιαστροφική επιδειξιμανία μιας γυναίκας που έχει περάσει τα εξήντα σε μια εποχή που το πορνό στο Διαδίκτυο έχει κάνει το εμπόρευμα του σεξ αδιάφορο σαν μπαγιάτικο ψάρι;

Τι σημαίνουν οι πλαστικές και τα τρομακτικής αλλοίωσης φίλτρα στα social media σε έναν κόσμο όπου η πλαστική ομορφιά και η κουλτούρα του photoshop έχουν εξοβελιστεί από τη σόου μπιζ και θεωρούνται πλέον όχι μόνο πασέ αλλά και ενοχοποιημένες για τη δημιουργία μιας κακοποιητικής κουλτούρας που προάγει το body shaming;

Δεν είναι leader πια, αλλά follower

Σημαίνουν ένα μόνο πράγμα: Η εποχή έχει ξεπεράσει τη Μαντόνα και η Μαντόνα δεν μπορεί με τίποτα να το ξεπεράσει. Δεν είναι πια leader, είναι follower. Δεν παράγει πλέον τα trends, τα ακολουθεί ασθμαίνοντας. Κάνει συμμαχίες με νέους μουσικούς, όχι για να τους στηρίξει, αλλά σε μια απέλπιδα προσπάθεια να τους απομυζήσει και να δώσει νέα ζωή στη δική της καριέρα. Maluma, Tokischa και μια ατέλειωτη κουστωδία από ράπερ, τράπερ και DJs που κάνουν ρεμίξ με το κιλό και έχουν πέραση στους Millennials και στη γενιά Z δίνουν νέο αίμα στη Μαντόνα προκειμένου να διατηρήσει ζωντανά τα καλλιτεχνικά κύτταρά της, με τη φιλοδοξία να καταφέρει να κερδίσει και την Aplha Generation.

Για να καταφέρει να επαναλανσάρει το brand Madonna στις νεότερες γενιές, η σταρ χρησιμοποιεί τα social media σαν δούρειο ίππο. Ξεπατικώνει όσα κάνουν οι δωδεκάχρονες κόρες και ο teenager γιος της που έχει υιοθετήσει από το Μαλάουι, προσπαθώντας να κατακτήσει και την κουλτούρα της γενιάς του Tik Tok. Φίλτρα που τη δείχνουν αφύσικα νέα, παλιμπαιδιστικά βίντεο από το Snapchat με αυτάκια κουνελιού, βίντεο που την παρουσιάζουν σαν μια ντομάτα που μιλάει και λοιπές ατέλειωτες ιστορίες καθημερινής σάχλας μιας παρατεταμένης εφηβείας ετών 64.

Η Μαντόνα δεν φαίνεται πια προχωρημένη, φαίνεται σαν μια γυναίκα που αρνείται να μεγαλώσει και γελοιοποιείται στο Instagram. Έχει καμία σημασία αν μια πάμπλουτη γυναίκα-φαινόμενο, που θα έπρεπε να είναι χορτασμένη από τη δόξα και τις σπουδαίες εμπειρίες, καταφέρει τελικά να κατακτήσει λίγο πριν τα 70 άλλη μια γενιά θαυμαστών; Τι νόημα έχει να καταστρέφει τον μύθο της έτσι άτσαλα προκειμένου να αρέσει στα παιδιά του Tik Tok;