Η Le Monde αποθεώνει το «Βραχιόλι της φωτιάς»: Επιτέλους, μια σειρά θυμίζει τη μοίρα των Εβραίων Θεσσαλονίκης

«Στην Ελλάδα, μια σειρά θυμίζει επιτέλους τη μοίρα των Εβραίων της Θεσσαλονίκης». Αυτός είναι ο τίτλος του άρθρου που έγραψε η γαλλική εφημερίδα Le Monde για τη σειρά της ΕΡΤ «Το Βραχιόλι της Φωτιάς», που προβάλλεται αυτή τη στιγμή στο ertflix και αναμένεται αύριο να κάνει πρεμιέρα στην κρατική τηλεόραση.

Βασισμένη στο ομότιτλο βιβλίο της Βεατρίκης Σαΐας-Μαγρίζου, με τη σκηνοθετική σφραγίδα του Γιώργου Γκικαπέππα και την ευαίσθητη ματιά των Νίκου Απειρανθίτη και Σοφίας Σωτηρίου, που έγραψαν το σενάριο, η σειρά έκανε πρεμιέρα στο ΕRΤFLIX την Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2023 και έσπασε όλα τα ρεκόρ σημειώνοντας περισσότερες από 1 εκατομμύριο θεάσεις σε μία εβδομάδα.

Και τα οχτώ επεισόδια της σειράς, που καταγράφει το συγκλονιστικό οδοιπορικό μιας οικογένειας Εβραίων, είναι διαθέσιμα στην ψηφιακή πλατφόρμα της ΕΡΤ μέχρι τα τέλη της εβδομάδας ενώ από το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2023, στις 22:00 και κάθε Σάββατο την ίδια ώρα, «Το βραχιόλι της φωτιάς» θα μεταδίδεται από την ΕΡΤ1.

Το διθυραμβικό άρθρο της Le Monde για τη σειρά της ΕΡΤ

Η νέα σειρά της ΕΡΤ απέσπασε διθυραμβικά σχόλια από τη Le Monde σε ένα εκτενές άρθρο που αναφέρεται στο μελανό αυτό σημείο στο χάρτη της ελληνικής Ιστορίας με το οποίο καταπιάνεται «Το Βραχιόλι της Φωτιάς».

«Στις αρχές του 20ού αιώνα, πάνω από το ένα τρίτο του πληθυσμού της Θεσσαλονίκης, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ελλάδας, ήταν Εβραίοι. Η κοσμοπολίτικη και εμπορική μητρόπολη είχε το παρατσούκλι “Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων”. Η σειρά Το βραχιόλι της φωτιάς, σε σκηνοθεσία Γιώργου Γκικαπέππα, η οποία θα προβληθεί στις 4 Φεβρουαρίου στη δημόσια τηλεόραση της ΕΡΤ και από τις 25 Ιανουαρίου στην πλατφόρμα Ertflix, παρακολουθεί για πρώτη φορά την ιστορία μιας εβραϊκής οικογένειας στη Θεσσαλονίκη μέσα από τα πιο σκοτεινά γεγονότα του 20ού αιώνα», αναφέρει η Le Monde.

Και συνεχίζει «Το δράμα βασίζεται στο βιβλίο της Βεατρίκης Σαΐα-Μαγρίζου (2006), το οποίο αφηγείται την ιστορία της δικής της οικογένειας. Το 1917, μια φοβερή πυρκαγιά κατέστρεψε το κέντρο της πόλης, όπου κατοικούσε κυρίως η εβραϊκή κοινότητα. Ο παππούς της συγγραφέα, ο επιχειρηματίας Μωυσής Κοέν, έχασε τα πάντα. Αναγκάζεται να καταφύγει με τη γυναίκα του σε έναν καταυλισμό τσιγγάνων, όπου γεννιέται ο πατέρας της Ιωσήφ. Ο Ιωσήφ είχε να αντιμετωπίσει το πογκρόμ του Κάμπελ στις 29 και 30 Ιουνίου 1931, όταν ελληνικές πολιτοφυλακές επιτέθηκαν στους Εβραίους που είχαν μεταφερθεί σε μια παραθαλάσσια συνοικία της Θεσσαλονίκης, αλλά και τη χρεοκοπία της επιχείρησης του πατέρα του και την απόδραση της αδελφής του, η οποία ερωτεύτηκε έναν χριστιανό. Αλλά η πραγματική δοκιμασία για τον Ιωσήφ ήταν η απέλασή του το 1943».

Η δημοσιογράφος της Le Monde ήρθε σε επικοινωνία με την συγγραφέα του βιβλίου η οποία δήλωσε για τον πατέρα της «Ήταν μόλις 16 ετών όταν έφτασε στο Άουσβιτς και ο Δρ Μένγκελε τον επέλεξε για να κάνει ιατρικά πειράματα πάνω του. Έβλεπε άλλα παιδιά να πεθαίνουν δίπλα του… Του πήρε πολύ καιρό να ανοιχτεί, να μοιραστεί την ιστορία του, αλλά μια μέρα ένιωσε την ανάγκη να μου τα πει όλα, λίγους μήνες πριν από το θάνατό του», εξηγεί η Βεατρίκη Σαΐα-Μαγρίζου. «Μου είπε: “Είμαι η ζωντανή απόδειξη του τι έκανε ο ναζισμός και όμως υπάρχουν ακόμα αρνητές. Τι θα συμβεί όταν φύγουν όλοι οι επιζώντες;” Αυτό τον ανησύχησε πολύ και μου έλεγε συνέχεια: “Δεν πρέπει να ξεχάσουμε!”».

Καταπολέμηση των στερεοτύπων

Με αυτή τη σειρά που διασκευάστηκε από το βιβλίο της, η Βεατρίκη Σαΐα-Μαγρίζου εξομολογήθηκε στη Le Monde πως ελπίζει ότι «η ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, η οποία παρέμενε για πολύ καιρό ταμπού στην Ελλάδα, να φτάσει σε ένα ευρύτερο κοινό και να καταπολεμήσει τα στερεότυπα που εξακολουθούν να υφίστανται για την κοινότητα αυτή.

Η συγγραφέας εκπλήσσεται πάντα από τις ερωτήσεις που της κάνουν για την καταγωγή της: «Για παράδειγμα, συχνά με ρωτούν αν είμαι Ισραηλινή και αναγκάζομαι να εξηγήσω ότι οι Εβραίοι είναι και Έλληνες, ότι υπάρχουν στη χώρα από την αρχαιότητα! Το 2019, μια έρευνα του Κέντρου Ερευνών Pew έδειξε ότι το 38% των Ελλήνων είχε αρνητική γνώμη για τους Εβραίους, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά δυσμενών απόψεων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Σήμερα, περίπου 5.000 Εβραίοι ζουν στην Ελλάδα, κυρίως στην Αθήνα.

Περίπου 60.000 Έλληνες Εβραίοι έχασαν τότε τη ζωή τους στα ναζιστικά στρατόπεδα, ποσοστό που υπολογίζεται στο 83% της προπολεμικής κοινότητάς τους. Στη Θεσσαλονίκη, όμως, σχεδόν το 98% του συνολικού εβραϊκού πληθυσμού της πόλης εξαφανίστηκε κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το άρθρο της Le Monde αναφέρεται επίσης στο άνοιγμα της Αγοράς Μοδιάνο. «Τα τελευταία χρόνια στη Θεσσαλονίκη αναπτύσσεται ο τουρισμός μνήμης, η κεντρική αγορά της Θεσσαλονίκης, που χτίστηκε από τον Ελί Μοδιάνο, έναν Ιταλό αρχιτέκτονα εβραϊκής πίστης, ανακαινίστηκε και εγκαινιάστηκε στις αρχές του 2023, ενώ εντός δύο ετών αναμένεται να λειτουργήσει και ένα μνημείο για τη Σοά.

Πρεμιέρα με διπλό επεισόδιο το Σάββατο 4 Φεβρουαρίου

Ένα εξαιρετικό cast ηθοποιών, ανάμεσα στους οποίους οι Νίκος Ψαρράς, Ελισάβετ Μουτάφη, Χρήστος Λούλης, Σπύρος Σταμούλης, Αλεξάνδρα Αϊδίνη, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Νεφέλη Κουρή, Δημήτρης Αριανούτσος, ενσαρκώνει τους βασικούς χαρακτήρες της σειράς, ενώ την πρωτότυπη μουσική τίτλων τέλους υπογράφει ο Μίνως Μάτσας.

Η θυελλώδης και γεμάτη περιπέτειες και ανατροπές ιστορία της οικογένειας Κοέν αρχίζει αύριο στις 22:00 μέσα από τη συχνότητα της ΕΡΤ. «Το βραχιόλι της φωτιάς» θα μάς ταξιδέψει στις αρχές του 20ού αιώνα, στη Θεσσαλονίκη, σε μια εποχή με αλλεπάλληλες συγκρούσεις, δυνατούς έρωτες και ανελέητες… φωτιές. Μια συγκλονιστική ιστορία για όσους έχασαν τα πάντα, αλλά βρήκαν το κουράγιο να σηκωθούν ξανά. Για όσους πέρασαν μέσα από τις φλόγες και βγήκαν πιο ζωντανοί από ποτέ.