Μονομάχος: Ποιος ήταν ο πραγματικός Μακρίνος, ο βορειοαφρικανός αυτοκράτορας της Ρώμης

Στην νέα ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ «Μονομάχος 2», την παράσταση κλέβει ο εξαιρετικός Ντένζελ Ουάσινγκτον που υποδύεται τον Μακρίνο.

O Ουάσιγκτον πρωταγωνιστεί στην ταινία μαζί με τους Πολ Μεσκάλ, Πέδρο Πασκάλ, Τζόζεφ Κουίν και άλλους σταρ με τον ηθοποιό να θεωρείται σίγουρος υποψήφιος για τη σεζόν των βραβείων.

Ο Ντένζελ Ουάσιγκτον υποδύεται έναν χαρακτήρα που χαράζει το δικό του μονοπάτι προς την εξουσία στις σκληρές αρένες της Ρώμης του 2ου αιώνα.

Γεννημένος στη σημερινή Αλγερία, ο Μάρκος Οπέλλιος Μακρίνος ήταν ένας από τους ελάχιστους Ρωμαίους αυτοκράτορες που είχαν έρθει από την Αφρική.

Ο ιστορικός αυτοκράτορας έζησε τον 3ο αιώνα και εκτοξεύτηκε από την αφάνεια για να γίνει ο πιο ισχυρός άνδρας στην αυτοκρατορία. Η μετέωρη άνοδός του δείχνει την ποικιλομορφία του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου και πώς η εθνικότητα ή ο τόπος γέννησης δεν αποτελούσε εμπόδιο για την εξουσία.

Το 165 μ.Χ., ο Μακρίνος γεννήθηκε στην Καισάρεια, μια παραθαλάσσια πόλη στη ρωμαϊκή επαρχία της Μαυριτανίας. Μια πλούσια επαρχιακή πρωτεύουσα, η Καισάρεια έμοιαζε με άλλες ευημερούσες πόλεις της Ρωμαϊκής Αφρικής, όπως η Αλεξάνδρεια και η Leptis Magna.

Χάρη στην ρωμαϊκή κατάκτηση τόπων όπως η Καρχηδόνα και η Αίγυπτος, η περιοχή της Βόρειας Αφρικής εδραιώθηκε σταθερά στην αυτοκρατορία. Οι Ρωμαίοι Αφρικανοί ταξίδευαν μερικές φορές στα πέρατα της αυτοκρατορίας.

Οι Ρωμαίοι Αφρικανοί κατείχαν σχεδόν κάθε κοινωνική τάξη, από σκλάβοι εργάτες μέχρι στρατιώτες στη Ρωμαϊκή Βρετανία, λόγιοι και επιχειρηματίες. Και το 193 μ.Χ., ο γεννημένος στη Λιβύη Σεπτίμιος Σεβήρος έγινε ο πρώτος Ρωμαίος αυτοκράτορας από την Αφρική.

Ο Μακρίνος δεν έκρυψε την αφρικανική καταγωγή του. Σύμφωνα με τον αρχαίο ιστορικό Κάσσιο, είχε ακόμη και τρυπημένο αυτί, το οποίο αποτελούσε έθιμο των ανθρώπων της περιοχής του.

Η οικογένεια του Μακρίνου φαίνεται να ήταν μέρος της τάξης του ιππικού, η οποία ήταν παρόμοια με έναν ιππότη. Η οικογένειά του ήταν αυτό που ο Δίων Κάσσιος αποκαλούσε «σκοτεινή», υπογραμμίζοντας την αδιάκριτη κατάστασή τους μέσα στην αυτοκρατορική τάξη.

Τα κλειδιά για την αυτοκρατορία είχαν οι οικογένειες των γερουσιαστών όπως του Ιουλίου και του Κλαύδιου, όχι οικογένειες όπως του Μακρίνου. Κάθε αυτοκράτορας που γνώρισε η Ρώμη ήταν μέρος αυτής της τάξης, είτε από τη γέννηση είτε από την επίτευξή του, μέχρι τον Μακρίνο.

Από τις επαρχίες στην Πραιτωριανή Φρουρά

Οι περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρώιμη ζωή του Μακρίνου έχουν χαθεί, αλλά γνωρίζουμε ότι έλαβε νομική εκπαίδευση πριν υπηρετήσει σε διοικητικούς ρόλους σε χαμηλότερες θέσεις της Πραιτωριανής Φρουράς.

Επί αυτοκράτορα Καρακάλλα το 212 μ.Χ., ο Μακρίνος προήχθη σε διοικητή της Πραιτωριανής Φρουράς, θέση που τον έκανε έναν από τους πιο ισχυρούς άνδρες στη Ρώμη. Μια διασταύρωση μεταξύ πρακτόρων των μυστικών υπηρεσιών και αυτοκρατορικών σωματοφυλάκων, οι Πραιτωριανοί θα μπορούσαν κυριολεκτικά να δημιουργήσουν ή να καταστρέψουν έναν αυτοκράτορα.

Αν και η πολιτική τους ανάμιξη ήταν συνεχής, η δύναμη άλλαξε τη μοίρα της αυτοκρατορίας. Το 41 μ.Χ., η πραιτωριανή φρουρά σχεδίασε και πραγματοποίησε τη δολοφονία του Καλιγούλα. Έναν αιώνα αργότερα, εξαγόρασαν την υποστήριξή τους σε υποψήφιους αυτοκράτορες, βοηθώντας τον Δίδιο Ιουλιανό να κυβερνήσει για λίγο την αυτοκρατορία το 193 μ.Χ.

Ο αυτοκράτορας Καρακάλλας στοχοποιεί τον Μακρίνο

Μέχρι το 217, ο Μακρίνος είχε ενταχθεί στην εκστρατεία του αυτοκράτορα Καρακάλλα κατά της Παρθικής Αυτοκρατορίας στην Κεντρική Ασία.

Ο Καρακάλλας δεν εμπιστευόταν πλήρως τον Μακρίνο αφού φέρεται να άκουσε μια προφητεία ότι θα τον διαδεχόταν ως αυτοκράτορας. Αντιδημοφιλής και βάναυσος, ήξερε πώς να απομακρύνει τους αντιπάλους του, αφού σκότωσε τον ίδιο του τον αδελφό Γέτα το 211. Στη συνέχεια, έστρεψε την προσοχή του στον Μακρίνο.

Ο Μακρίνος ήξερε ότι έπρεπε να χτυπήσει πρώτα και πιθανότατα κανόνισε τη δολοφονία του Καρακάλλα. Ενώ ταξίδευε σε έναν ναό στην σημερινή Τουρκία, ο αυτοκράτορας μαχαιρώθηκε μέχρι θανάτου από έναν φρουρό όταν σταμάτησε στην άκρη του δρόμου για ένα διάλειμμα για μπάνιο.

Ο φρουρός δολοφονήθηκε αμέσως, οπότε κανείς δεν μπόρεσε να τον ανακρίνει ή να προσδιορίσει αν ενήργησε υπό τις εντολές κάποιου άλλου.

Σύμφωνα με τον ιστορικό Ηρωδιανό της Αντιόχειας του 3ου αιώνα, ο Μακρίνος δεν ήθελε να μοιάζει με σφετεριστή. Αντίθετα, αποτέφρωσε με σεβασμό τον αυτοκράτορα και έστειλε τις στάχτες του στη μητέρα του.

Μακρίνος ο αυτοκράτορας

Με τον Καρακάλλα να έχει βγει από τη μέση, ο Μακρίνος δεν περίμενε κανέναν να τον στέψει αυτοκράτορα. Αντίθετα, άρπαξε τον τίτλο για τον εαυτό του. Λίγοι φαίνεται να ενοχλήθηκαν, αφού ανακουφίστηκαν που ο Καρακάλλας, αδίστακτος και κοντόθυμος, είχε απομακρυνθεί.

Ο Μακρίνος προσπάθησε να εδραιωθεί ως ένας ελεήμων κυβερνήτης. Εκείνη την εποχή, μια μορφή στρατιωτικής πειθαρχίας ήταν ο αποδεκατισμός, μια πρακτική δολοφονίας ενός στρατιώτη στους δέκα. Σύμφωνα με τον Ηρωδιανό, ο Μακρίνος προώθησε αντ’ αυτού τη θανάτωση ενός στους εκατό.

Ο Ηρωδιανός κατηγόρησε τον Μακρίνο ότι προσπάθησε να μιμηθεί τον Μάρκο Αυρήλιο, τον στωικό αυτοκράτορα που αγαπήθηκε πολύ. Ωστόσο, η στωικότητα του Μακρίνου ήταν ρηχή, ισχυρίστηκε, αφού ο Μακρίνος «επιδόθηκε σε ατελείωτες πολυτέλειες ενώ παραμελούσε τη διοίκηση της αυτοκρατορίας». Μάλιστα, κάποιοι τον κατηγόρησαν ως ανίκανο.

Οι άνθρωποι στη Ρώμη κρατούσαν το ότι ήταν ιππέας εναντίον του. Ταυτόχρονα, διαφώνησαν με την απουσία του από τη Ρώμη, καθώς δεν είχε επιστρέψει στην πόλη μετά τη δολοφονία του Καρακάλλα.

Ο Μακρίνος έχασε σταδιακά την υποστήριξη του στρατού. Ντρέπονταν που είχε συμφωνήσει σε ειρήνη με την Παρθία. Η απέχθεια για τον αυτοκράτορα αυξήθηκε περαιτέρω όταν ο Μακρίνος μείωσε τα ποσοστά αμοιβής στους νεοσύλλεκτους σε μια προσπάθεια να εξοικονομήσει χρήματα.

Κανείς δεν μισούσε τον Μακρίνο όσο η οικογένεια του Καρακάλλα, που ήθελε απεγνωσμένα να ανακτήσει τη δύναμη που είχε χάσει. Για το σκοπό αυτό, η Ιουλία Μαίσα, θεία του αυτοκράτορα, άρχισε να διαδίδει φήμες ότι ο 14χρονος εγγονός της, ο Ηλιογάβαλος, ήταν ο νόθος γιος του Καρακάλλα και θα έπρεπε να γίνει αυτοκράτορας.

Σε μερικούς στρατιώτες άρεσε αυτό, όπως και τα χρήματα της Τζούλια Μαέσα. Γρήγορα συγκεντρώθηκαν γύρω από τον έφηβο και τον ανακήρυξαν αυτοκράτορα τον Μάιο του 218.

Με την υποστήριξή προς το πρόσωπό του να να μειώνεται, οι μέρες του ήταν μετρημένες. Η Ιουλία Μαίσα και ο Ηλιογάβαλος βάδισαν εναντίον του και τον νίκησαν στη μάχη της Αντιόχειας στη σημερινή Τουρκία. Γρήγορα εντοπίστηκε και σκοτώθηκε, έχοντας κυβερνήσει λίγο περισσότερο από ένα χρόνο.

Από μια επαρχιακή οικογένεια μέχρι τον πιο ισχυρό άνδρα στην αυτοκρατορία, η ιστορία του Μακρίνου ξεκίνησε σε διαφορετικό μέρος από τη συντριπτική πλειοψηφία των αυτοκρατόρων. Αλλά στο τέλος, πέθανε το ίδιο βίαια με τόσους πολλούς πριν και μετά από αυτόν.