Μάτι: Οι αντιδράσεις στην απόφαση που στηρίχθηκε σε νόμο του ΣΥΡΙΖΑ και ο κίνδυνος παραγραφής των αδικημάτων

Κοινωνικές αλλά και πολιτικές αντιδράσεις έχει προκαλέσει η πρωτόδικη απόφαση του δικαστηρίου για τους υπαίτιους της τραγωδίας στο Μάτι τον Ιούλιο του 2018 με τους 104 νεκρούς.

Το δικαστήριο απεφάνθη ότι ένοχοι είναι έξι άτομα -πέντε υπηρεσιακοί και ένας ηλικιωμένος, από το οικόπεδο του οποίου ξεκίνησε η μεγάλη φωτιά-, ενώ έκρινε αθώους άλλους 15.

Ωστόσο, παρότι επεβλήθησαν ποινές από 3 έως 111 έτη, εκτιτέα είναι μόλις τα 5 χρόνια, ενώ οι ποινές μετατράπηκαν σε χρηματικές προς 10 ευρώ την ημέρα, με την έφεση να έχει αναστέλλουσα δύναμη. Υπολογίζεται, δηλαδή, ότι ο καθένας από τους καταδικασθέντες θα κληθεί να πληρώσει περίπου 40.000 ευρώ (μαζί με τις προσαυξήσεις), ενώ μέχρι το Εφετείο εκ του νόμου αφέθηκαν ελεύθεροι, ενώ δεν υποχρεούνται να καταβάλουν μέχρι την τελεσίδικη απόφαση ούτε καν τη χρηματική ποινή.

Στο άκουσμα της απόφασης, οι συγγενείς των θυμάτων ξέσπασαν: Κάποιοι πέταξαν καρέκλες στους καταδικασθέντες, άλλοι ξέσπασαν σε κλάματα και κάποιοι άλλοι σε φωνές και κατάρες. Οι καταδικασθέντες φυγαδεύτηκαν.

Οι ποινές των έξι καταδικασθέντων για τη φωτιά στο Μάτι

Συγκεκριμένα, το δικαστήριο επέβαλε ποινή από 3 έτη έως 111 έτη φυλάκισης στους εξής έξι καταδικασθέντες για τις πυρκαγιές της Ανατολικής Αττικής, που οδήγησαν στον θάνατο 104 πολίτες.

• Σωτήρης Τερζούδης, αρχηγός επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος: ποινή φυλάκισης 111 ετών.
• Βασίλης Ματθαιόπουλος, υπαρχηγός επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος: ποινή φυλάκισης 15 ετών.
• Ιω. Φωστιέρης, διοικητής του Ενιαίου Συντονιστικού Κέντρου Επιχειρήσεων: ποινή φυλάκισης 111 ετών.
• Νικ. Παναγιωτόπουλος, διοικητής Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Αθηνών: ποινή φυλάκισης 111 ετών.
• Χαράλαμπος Χιόνης, διοικητής Πυροσβεστικών Υπηρεσιών Ανατολικής Αττικής: ποινή φυλάκισης 111 ετών.
• Κων. Αγγελόπουλος, κάτοικος που φέρεται να έβαλε την πυρκαγιά: ποινή φυλάκισης 3 ετών.

Μάτι: Πώς από τα 111 χρόνια φυλάκισης σε κάθε κατηγορούμενο, φτάσαμε στα 5 έτη εξαγοράσιμα

Πώς οδηγηθήκαμε όμως από τα 111 χρόνια ποινής στα 5 έτη και μάλιστα εξαγοράσιμα; Οι ποινές φυλάκισης ορίζονται ως εξής: ως ποινή βάσης επιβλήθηκε φυλάκιση 2 ετών για κάθε νεκρό, ενώ αποδίδονται 102 ανθρωποκτονίες από αμέλεια στους τέσσερις ενόχους. Συνεπώς, για τους τέσσερις καταδικασθέντες επιβάλλεται φυλάκιση 204 χρόνια, αλλά εκτίουν το ήμισυ της ποινής, σύμφωνα με ό,τι προβλέπεται, άρα 102 έτη.

Στους τέσσερις υπηρεσιακούς επιβλήθηκε ποινή 102 χρόνων, λοιπόν, και ακόμα εννέα ετών λόγω σωματικών βλαβών από αμέλεια, σύμφωνα με το κατηγορητήριο. Συνολικά, για τους τέσσερις ενόχους, οι ποινές φτάνουν στα 111 χρόνια.

Στον Βασίλη Ματθαιόπουλο, υπαρχηγό επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος, παρότι κατηγορήθηκε για λιγότερες περιπτώσεις ανθρωποκτονιών και σωματικών βλαβών από αμέλεια (για 9 περιπτώσεις), δεν του αναγνωρίστηκαν ελαφρυντικά και του επιβλήθηκε τελική ποινή φυλάκισης 15 έτη, εκ των οποίων εκτιτέα είναι τα πέντε.

Ωστόσο, επειδή έχουν κριθεί ως πλημμεληματικού χαρακτήρα, οι κριθέντες -πρωτοβάθμια- ως ένοχοι δεν μπορούν να εκτίσουν πάνω από 5 χρόνια φυλάκισης. Ακόμα κι αν, μετά από έφεση, αυξηθεί η ποινή βάσης, π.χ. 4 έτη για κάθε ανθρωποκτονία από αμέλεια, τα χρόνια που είναι εκτιτέα θα παραμείνουν πέντε.

Ουσιαστικά δηλαδή, όπως παρατηρούσαν δικαστικές πηγές, το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δεν θα έχει κανένα πρακτικό αντίκρισμα για τους συγγενείς των θυμάτων, πλην ίσως να ανατραπεί η απόφαση για όσους αθωώθηκαν. Ωστόσο, και πάλι τα εκτιτέα έτη θα είναι 5 και πάλι θα μετατραπούν σε χρηματική ποινή.

«Δυστυχώς, με αυτό το κατηγορητήριο, οι συγγενείς δεν θα δουν κανέναν στη φυλακή, ακόμη και αν καταδικαστούν και άλλοι» σημείωναν οι ίδιες πηγές.

Ο κίνδυνος παραγραφής

Ένα στοιχείο που έχει σημασία αυτή την ώρα είναι ο κίνδυνος παραγραφής. Τα αδικήματα παραγράφονται στα 8 χρόνια, άρα τον Ιούλιο του 2026. Γι’ αυτό και απαιτείται κυριολεκτικά αγώνας δρόμου από τη Δικαιοσύνη, προκειμένου να προλάβει στις προθεσμίες να εκδώσει αμετάκλητες αποφάσεις.

Εξ ου και οι πληροφορίες ότι η πρόεδρος του Αρείου Πάγου, Ιωάννα Κλάπα-Χριστοδουλέα, θα ζητήσει από τον προϊστάμενο της Τριμελούς Διοίκησης του Πρωτοδικείου, Χριστόφορο Λινό, την επίσπευση της καθαρογραφής της δικαστικής απόφασης, προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος παραγραφής των αδικημάτων, ώστε το δευτεροβάθμιο δικαστήριο να προσδιοριστεί όσο το δυνατόν συντομότερα.

Π. Μαρινάκης: Προκαλεί εντύπωση η αφωνία της αντιπολίτευσης

Έναν κίνδυνο που επισήμανε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, σε ανάρτησή του. Ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ σημείωσε ότι «στη χώρα μας υπάρχει διάκριση των εξουσιών και από το 2019 στο Μέγαρο Μαξίμου δεν λειτουργεί ”παραϋπουργείο Δικαιοσύνης”, όπως επωνύμως έχει καταγγελθεί από πρώην υπουργό Δικαιοσύνης της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ» και ότι μόνο η Δικαιοσύνη έχει τον λόγο. Εξήγησε, δε, ότι η συγκεκριμένη απόφαση ελήφθη με βάση την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα που αποφάσισε ο ΣΥΡΙΖΑ λίγο πριν από τις εκλογές του 2019.

Ο κ. Μαρινάκης υπογράμμισε, παράλληλα, τον κίνδυνο παραγραφής των εν λόγω αδικημάτων που έχουν χαρακτηριστεί πλημμεληματικά.

«Η Δικαιοσύνη διαθέτει νομικά εργαλεία τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει, εφόσον κρίνει ότι πρέπει να το πράξει. Ακόμα όμως και να συμβεί αυτό, επειδή, επαναλαμβάνω, είναι υποχρεωτική η εφαρμογή του επιεικέστερου νόμου και οι επίμαχες πράξεις έχουν χαρακτηριστεί ως πλημμεληματικού χαρακτήρα στο σύνολό τους, παραγράφονται τον Ιούλιο του 2026, δηλαδή με την παρέλευση 8 ετών από την τέλεσή τους. Συνεπώς, αναλόγως με τις αποφάσεις της Ελληνικής Δικαιοσύνης ως προς την άσκηση έφεσης ή αναίρεσης, όλα εν συνεχεία πρέπει να γίνουν πολύ γρήγορα, γιατί υπάρχει σοβαρός κίνδυνος παραγραφής» σημειώνει ο κ. Μαρινάκης.

Για να καταλήξει με αιχμές κατά της αντιπολίτευσης: «Εμείς θα συνεχίσουμε να πράττουμε το αυτονόητο, δηλαδή να μην εργαλειοποιούμε δικαστικές αποφάσεις και να μην τις κρίνουμε κατά το δοκούν. Σε κάθε περίπτωση, προκαλεί ευλόγως εντύπωση η αφωνία εκείνων που, αναλόγως την υπόθεση, μετατρέπονται σε λαϊκούς δικαστές και σήμερα δεν έχουν να πουν ούτε μισή λέξη για το νομικό πλαίσιο κάτω από το οποίο εξεδόθη αυτή η απόφαση».

Φλωρίδης: Η δίκη για το Μάτι έγινε με βάση τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ

Από την πλευρά του, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, μιλώντας στην ΕΡΤ και τον Γιώργο Κουβαρά, εξήγησε ότι «… το 2019, αφού όλο αυτό το φοβερό έγκλημα είχε γίνει το 2018, ο ΣΥΡΙΖΑ, που ήταν τότε στην κυβέρνηση, άλλαξε την τελευταία μέρα τον Ποινικό Κώδικα. Ενώ είχε γίνει αυτό. Και οι διατάξεις, γενικώς, του Ποινικού Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ κατέστησαν ευμενέστερες για τους κατηγορούμενους. Άρα, λοιπόν, η δίκη αυτή έγινε με βάση τις διατάξεις του Ποινικού Κώδικα του ΣΥΡΙΖΑ».

Και συνέχισε: «Θα σας πω πού θα ήταν η διαφορά; Στο νέο Ποινικό Κώδικα υπάρχει διάταξη η οποία λέει ότι όταν έχουμε παραβίαση προληπτικών μέτρων, δηλαδή ανακοίνωση από το κράτος, από την Πολιτική Προστασία ότι έχουμε ακραία καιρικά φαινόμενα και προκύψει πυρκαγιά, από την οποία έχουμε θανάτους, η ποινή είναι μέχρι 20 χρόνια κάθειρξη».

Εξάλλου, ο υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ, τόνισε ότι ο Ποινικός Κώδικας και ο Κώδικας Ποινικής Δικονομίας προβλέπουν τη δυνατότητα έφεσης από τον εισαγγελέα Εφετών, με αφορμή την απόφαση για το Μάτι. Σημείωσε, δε, πως θεωρεί σχεδόν βέβαιο ότι ο εισαγγελέας θα προχωρήσει στην έφεση.

Τι φώναζαν οι συγγενείς των θυμμάτων

«Το δικαστήριό σας είναι προσβολή στους νεκρούς, στους ζωντανούς και στην αλήθεια» φώναξαν συγγενείς, αφότου το δικαστήριο ανακοίνωσε την απόφαση για την ενοχή 6 ατόμων και την αθώωση 15 εκ των κατηγορουμένων.

• «Να κάνουμε κανέναν έρανο… Ντροπή…», είπε κάποιος.
• «Άμα καιγόταν ένα δημόσιο πρόσωπο θα ήταν κακούργημα. Αλλά εμείς είμαστε για ένα πλημμέλημα. Εμείς έχουμε μόνο τάφους», φώναξε μια κοπέλα.
• «Σήμερα τους καίτε ξανά», έλεγαν άλλοι συγγενείς.
• «Ντροπή σας».

Το βίντεο μέσα από το δικαστήριο

Η ένταση διήρκεσε αρκετά λεπτά και χρειάστηκε οι αστυνομικοί να φυγαδεύσουν τους κατηγορούμενους από είσοδο που χρησιμοποιούν οι δικαστές.

«Περίμενα έξι χρόνια, θα το πάθω το εγκεφαλικό σήμερα. Δεν μπορώ, κυρία πρόεδρε, δεν μπορώ» φώναξε μία γυναίκα, ενώ το δικαστήριο αναγκάστηκε σε εκείνη τη φάση -όταν είχε ανακοινωθεί η απόφαση και θα ακολουθούσαν οι ποινές- να διακόψει, με τους συγγενείς να γιουχάρουν και να χειροκροτούν ειρωνικά την έδρα.

«Να καείτε στην κόλαση, να καείτε όπως τα παιδιά μας» φώναξαν άλλοι συγγενείς, ενώ πολλοί ξέσπασαν σε κλάματα.

«Κοιτάξτε με στα μάτια, πού ήσασταν, δεν είστε δίπλα μας, όλοι αθώοι; Έχετε χάσει παιδιά; Με κοιτάτε στα μάτια; Ντροπή σε όλους. Ούτε μία συγγνώμη; Έχουμε μείνει άφωνοι όλοι. Στο διάολο, είστε καταραμένοι, δεν υπάρχει δικαιοσύνη…», φώναζαν μέσα στη δικαστική αίθουσα.