Οι ειδικοί «βλέπουν» μεγάλο σεισμό στην Κωνσταντινούπολη -Χιλιάδες οι αιτήσεις για ελέγχους

Οι φονικοί σεισμοί στην Τουρκία έχουν αφήσει αποτύπωμα τρόμου σε εκατομμύρια κατοίκους και στην Κωνσταντινούπολη ο φόβος αυξάνεται, για έναν πιθανό καταστροφικό σεισμό.

Οι δύο σαρωτικοί σεισμοί στο νότιο τμήμα της Τουρκίας που στοίχισαν τη ζωή σε σχεδόν 50.000 ανθρώπους έχουν προκαλέσει συναγερμό στους κατοίκους της μεγαλύτερης πόλη της. Με 15 εκατομμύρια κατοίκους, η Κωνσταντινούπολη βρίσκεται πάνω στη γραμμή του ρήγματος της Βόρειας Ανατολίας και οι ειδικοί προβλέπουν ότι θα έχει το δικό της μεγάλο σεισμό πριν από το 2030.

Περίπου το 70% των κτιρίων της πόλης χτίστηκαν πριν από τις αλλαγές των κανόνων που επέβαλαν αυστηρότερα πρότυπα κατασκευής το 1999, και έτσι θεωρούνται δυνητικά μη ασφαλή. Μόλις πριν από τρεις μήνες, μια μελέτη ανέφερε ότι ένας σεισμός εδώ θα μπορούσε να σκοτώσει έως και 90.000 ανθρώπους. Τώρα, ο αγώνας δρόμου έχει ξεκινήσει για να ετοιμαστεί η πόλη για έναν σεισμό που πολύ πιθανά θα χτυπούσε την περιοχή, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του BBC, πολλοί κάτοικοι αναζητούν ασφαλέστερες κατοικίες, τρόπους για να αποφύγουν τα θλιβερά γεγονότα που έζησαν οι συμπατριώτες τους στα νότια της χώρας.

Ένας από αυτούς είναι και ο Μεσούτ Μουταλίμπογλου, ο οποίος μίλησε στο βρετανικό μέσο, καθώς η Τουρκία έχει συγκεντρώσει τα βλέμματα του διεθνούς τύπου ύστερα από την καταστροφή.

Η ρωγμή στον τοίχο της κρεβατοκάμαρας του Μεσούτ είναι τόσο μεγάλη, που μπορεί να χωρέσει μέσα της ένα κλειδί αυτοκινήτου. Κι όμως την πιέζει λίγο και με μια κίνηση του καρπού του, ένα μεγάλο κομμάτι σοβά φεύγει από τον τοίχο και πέφτει στο έδαφος.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο ίδιος και η οικογένειά του μετακομίζουν από το διαμέρισμα στο οποίο ζούσαν τα τελευταία 15 χρόνια. Ολόκληρο το κτίριο έχει χαρακτηριστεί επικίνδυνο αφού απέτυχε σε δοκιμή σεισμικής ασφάλειας. Υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα ένας σεισμός να γκρεμίσει ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο.

Ο Mεσούτ μάλιστα γνωρίζει πολύ καλά την καταστροφή που μπορεί να προκαλέσει ένας σεισμός. Μόλις επέστρεψε από το επίκεντρο στη πόλη
Καχραμανμάρας της νότιας Τουρκίας , όπου έχασε συγγενείς του. Καθώς μιλά στο BBC, στο άδειο πλέον διαμέρισμά του, περιέγραψε τη στιγμή που έμαθε για τον σεισμό.

«Ξυπνήσαμε όλοι ουρλιάζοντας»

«Συνέβη στις 04:17, ένας συγγενής τηλεφώνησε και ξυπνήσαμε όλοι ουρλιάζοντας». Το πρόσωπο του Μεσούτ γεμίζει δάκρυα και στρέφει αλλού το βλέμμα του για να συνέλθει. «Είναι μια φρικτή κατάσταση. Δεν μπορούσαμε να φτάσουμε [στο Καχραμανμάρας] για τρεις ημέρες λόγω του χιονιού, και όταν φτάσαμε στα χαλάσματα ήταν τόσο δύσκολο. Δεν μπορώ να το περιγράψω. Ελπίζω ο Θεός να μην κάνει κανέναν άλλον να το βιώσει αυτό».

Όταν ο Mεσούτ επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, οι αρχές είχαν κόψει το ρεύμα και το νερό στο διαμέρισμά του. «Ζήτησα να μου τα βάλουν πάλι μόνο και μόνο για να μπορέσουμε να μετακομίσουμε. Μου έδωσαν άλλες δύο ημέρες».

«Ο δήμος μας είχε στείλει γραπτή προειδοποίηση γι’ αυτό, αλλά η κατάσταση δεν επιλύθηκε λόγω της άρνησης των γειτόνων. Γνωρίζαμε ότι θα μας έκοβαν τις παροχές και ήμασταν έτοιμοι να φύγουμε από εδώ, αλλά μετά έγινε ο σεισμός και όλα έγιναν άνω κάτω».

Κραυγή αγωνίας στην Κωνσταντινούπολη- Δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις για αντισεισμικό έλεγχο

Μετά τους σεισμούς στο νότο, έχουν υποβληθεί περισσότερες από 100.000 νέες αιτήσεις στο δήμο της Κωνσταντινούπολης για ελέγχους ασφάλειας κτιρίων. Η λίστα αναμονής για έναν έλεγχο εκτοξεύτηκε στους τρεις μήνες, στη συνέχεια στους τέσσερις, και συνεχίζει να αυξάνεται.

Τόσο οι ενοικιαστές όσο και οι ιδιοκτήτες μπορούν πλέον να υποβάλουν αίτηση, αλλά ορισμένοι εξακολουθούν να μην το κάνουν λόγω των οικονομικών επιπτώσεων. Η αποζημίωση για να βοηθηθούν όσοι πρέπει να μετακομίσουν από τα κατεστραμμένα κτίρια είναι χαμηλή. Δεν υπάρχουν επίσημοι αριθμοί που να δείχνουν πόσοι αποτυγχάνουν στα τεστ ελέγχου.

Ο δήμαρχος της πόλης, Εκρέμ Ιμάμογλου, υποσχέθηκε περισσότερη εκπαίδευση για τις ομάδες διάσωσης και προετοιμασία προσωρινών καταφυγίων που θα μπορούσαν να στεγάσουν έως και 4,5 εκατομμύρια ανθρώπους μετά από έναν σεισμό. Αλλά πολλοί φοβούνται ότι αυτό εξακολουθεί να μην είναι αρκετό.

Μια βόλτα σε έναν συνηθισμένο δρόμο της Κωνσταντινούπολης αρκεί για να επιβεβαιώσει ότι πολλά από τα κτίρια έχουν συγκεκριμένα σχεδιαστικά χαρακτηριστικά που μπορούν να τα κάνουν να καταρρεύσουν εάν υποστούν πίεση κατά τη διάρκεια ενός σεισμού.

Ο καθηγητής , Κουρτουλούς Ατασεβέρ, μηχανικός δομικών έργων και σεισμών, μίλησε στο BBC. Το καλής ποιότητας σκυρόδεμα είναι ζωτικής σημασίας, λέει. Και η αρχιτεκτονική είναι ζωτικής σημασίας. «Έχουμε κάποιες προεξοχές εδώ. Σε αυτού του είδους τα κτίρια έχουμε κάποιους αδύναμους ή “μαλακούς” ορόφους. Υπάρχουν επίσης κοντές κολώνες, είναι στην πραγματικότητα όλα τυπικά προβλήματα του κτιρίου».

Με πολύ απλούς όρους, καθένα από αυτά αποδυναμώνει ένα κτίριο στο επίπεδο του εδάφους, πράγμα που σημαίνει ότι δυσκολεύεται να συγκρατήσει τους ορόφους από πάνω σε περίπτωση σεισμού. Μια προεξοχή κάνει το υπόλοιπο κτίριο φαρδύτερο από τη βάση του. Οι μαλακοί όροφοι είναι όταν το ισόγειο είναι ψηλότερο από τους ορόφους από πάνω του. Οι κοντοί στύλοι δεν έχουν αρκετό μήκος σε σύγκριση με τη διάμετρό τους.

Μπορεί να υπάρχει ασφάλεια, επισημαίνει ο καθηγητής, αλλά μόνο αν έχει γίνει σωστή σκέψη και σχεδιασμός στον σχεδιασμό. Ειδικά σε παλιά κτίρια, αυτό είναι σπάνιο.

«Χάνουμε τον ύπνο μας»

Μια άλλη κάτοικος, η Γιασεμίν Σουλεϊμάνογλου ανησυχεί για την πολυκατοικία στην οποία βρίσκεται. Κρατάει το χέρι της κόρης της και κοιτάζει την πρόσοψη του κτιρίου. «Δεν αισθάνομαι ασφαλής εδώ», λέει.

«Το κτίριό μας κουνήθηκε πολύ κατά τη διάρκεια του σεισμού του 2019, και οι κολόνες του απέναντι κτιρίου ράγισαν. Αισθάνομαι ανήσυχη από τότε που ακούστηκε εκείνος ο ήχος, και με αυτόν τον τελευταίο σεισμό φοβόμαστε πραγματικά. Χάνουμε τον ύπνο μας γιατί μπορεί να μας χτυπήσει ανά πάσα στιγμή. Και νομίζω ότι κινδυνεύουμε επειδή το κτίριό μας είναι παλιό».

Το επόμενο βήμα είναι η ανάπτυξη ενός συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης με οπτικές ίνες μήκους 50 χιλιομέτρων. Αλλά για μια τόσο τεράστια πόλη, είναι δύσκολο να γνωρίζει κανείς πού θα πήγαιναν οι άνθρωποι για να αναζητήσουν καταφύγιο, ακόμη και αν είχαν αντιληφθεί ότι θα ερχόταν σεισμός.

Καθώς οι εικόνες της καταστροφής στα νότια συνεχίζουν να κατακλύζουν τις οθόνες της τουρκικής τηλεόρασης, αυτές οι ανησυχίες είναι πλέον στο προσκήνιο για ένα τεράστιο κομμάτι του πληθυσμού της Κωνσταντινούπολης. Και μόλις δύο μήνες πριν από τις κρίσιμες προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές, αυτό έχει μεγάλη σημασία.

Εν μια νυκτί, ο σεισμός και τα επακόλουθά του προστέθηκαν στην οικονομική κρίση της Τουρκίας ως βασικό θέμα για τους ψηφοφόρους. Πολλοί δεν είναι ευχαριστημένοι με τους χειρισμούς της κυβέρνησης. Οι μετασεισμοί εδώ δεν είναι μόνο φυσικοί, είναι και πολιτικοί, επισημαίνει με γλαφυρό τρόπο το βρετανικό μέσο.