Οι ιατρικές ανακαλύψεις που άλλαξαν τον κόσμο όπως τον ξέραμε πριν από αυτές

Η πανδημία του νέου κορονοϊού οδήγησε σε lockdown σχεδόν όλο τον πλανήτη για εβδομάδες ή και μήνες. Σίγα σιγά οι χώρες της Ευρώπης έχουν αρχίσει να πραγματοποιούν άρση των μέτρων ενώ η παγκόσμια ιατρική και ερευνητική κοινότητα βρίσκεται επί ποδός για την ανακάλυψη του πολυπόθητου εμβολίου που θα την αντιμετωπίσει καθοριστικά.

Το newsbeast.gr, πραγματοποιεί ένα flashback στις πιο σημαντικές ιατρικές ανακαλύψεις που άλλαξαν τον κόσμο, αντιμετωπίζοντας αποτελεσματικά θανατηφόρες ασθένειες και ιούς.

Καθ’ όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, λοιπόν, ο όρος ασθένεια αποτέλεσε για τους περισσότερους αντικείμενο φόβου, αλλά ταυτόχρονα και γοητείας, κυρίως για τους ερευνετές. Ωστόσο, κάθε επαναστατική ιατρική ανακάλυψη έφερε τον κόσμο ένα κρίσιμο βήμα πιο κοντά στην κατανόηση τόσο των περίπλοκων μυστηρίων της εκάστοτε νόσου, όσο και της ιατρικής.

Με την βοήθεια της ιατρικής και τις ανακαλύψεις της, λοιπόν, καταφέρνουμε πολλές φορές να αντιμετωπίσουμε την οποιαδήποτε δυσκολία άπτεται του αντικειμένου της, καθώς νέες ανακαλύψεις πραγματοποιούνται και ξεχωρίζουν κάθε χρόνο, βάζοντας το δικό τους λιθαράκι στη βελτίωση της ζωής μας, από άποψη υγείας.

Ως αποτέλεσμα όλων αυτών ο άνθρωπος κατάφερε να αναπτύξει φάρμακα και θεραπείες που έχουν συμβάλλει στη διατήρηση της ζωής εκατομμυρίων ανθρώπων. Ενώ αν αναλογιστεί κανείς την εξέλιξη του τομέα, ακόμη και σε σύγκριση με μόλις 100 χρόνια πριν, θα παρατηρήσει ότι σήμερα ο τομέας της ιατρικής επιστήμης είναι δραματικά διαφορετικός.

Υπάρχουν, ωστόσο, ανακαλύψεις που άλλαξαν για πάντα τον κόσμο, οι οποίες θα ξεχωρίζουν για πάντα στον τομέα της ιατρικής. Ανακαλύψεις που γέμισαν με ελπίδα την ανθρωπότητα, ανοίγοντας νέους ερευνητικούς και θεραπευτικούς δρόμους απέναντι σε θανατηφόρες ασθένειες.

Πενικιλίνη

Ένα από τα ισχυρότερα σύγχρονα θεραπευτικά μέσα, που χρησιμοποιείται για την θεραπεία της πνευμονίας, της φυματίωσης, της διφθερίτιδας, της σύφιλης, κ.α. θανατηρόφων ασθενειών, ανακαλύφθηκε το 1928 από τον Άγγλο ερευνητή Αλεξάντερ Φλέμινγκ.

Η πενικιλίνη, η πρώτη αντιβιοτική ουσία που σηματοδότησε την ιατρική του περασμένου αιώνα, ανακαλύφθηκε σχεδόν τυχαία από τον ερευνητή στους μύκητες που αναπτύσσονται στο τυρί και το ψωμί. Αυτό που την έκανε τόσο αποτελεσματική απέναντι στα μικρόβια ήταν το γεγονός ότι μπορούσε να διαλύσει την μεμβράνη που τα περιέβαλε και να τα σκοτώσει.

Έτσι, η χρήση της κατά την διάρκεια των δεκαετιών ’30-’40 βοήθησε στη σωτηρία εκατομμύριων ανρθώπινων ζωών. Αυτό, ωστόσο, που είχε προβλέψει το 1946 ο Φλέμινγκ για την αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών, ανάμεσά τους και η πενικιλίνη, και τις επιπτώσεις της, επιβεβαιώνεται σήμερα εμπράκτως καθώς μερικά από αυτά έχουν αχρηστευθεί λόγω της ανθεκτικότητας των μικροβίων.

Ινσουλίνη

Ένας μεγάλος αριθμός ατόμων σήμερα πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη (αναφέρεται για πρώτη φορά πριν από 3.500 χρόνια) ο οποίος προκαλείται από το πάγκρεας το οποίο με την σειρά του δεν παράγει τις επιθυμητές ποσότητες ινσουλίνης. Η ινσουλίνη είναι η ορμόνη που χρησιμοποιεί ο οργανισμός για τον μεταβολισμό των υδατανθράκων, ενώ βοηθάει ιδιαιτέρως στην πρόσληψη της γλυκόζης από τα κύτταρα και την μετατροπή της ζάχαρης σε ενέργεια. Χωρίς αρκετή ινσουλίνη, λοιπόν, μπορεί να προκληθεί βλάβη στα νεύρα, τα αιμοφόρα αγγεία, καθώς και σε διάφορα άλλα όργανα του σώματος.

Μέχρι να ανακαλυφθεί η ινσουλίνη, η απουσία της είχε προσδιοριστεί ως η αιτία που προκαλεί τον διαβήτη, η πάθηση ήταν αρκετά συχνά θανατηφόρα, προκαλώντας αργό και με δυσάρεστες συνθήκες θάνατο.

Χρονιά σταθμός για την καταπολέμηση του διαβήτη το 1921, καθώς οι Καναδοί φυσιολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, Frederick Banting και Charles H. Best, με την βοήθεια του καθηγητή βιοχημείας J. B. Collip, ανακάλυψαν την ινσουλίνη. Η πρώτη δημοσίευσή τους με τον τίτλο «Pancreatic extracts in the treatment of diabetes mellitus» σηματοδότησε την αρχή μιας νέας εποχής για την ιατρική, ενώ η εφεύρεσή τους δύο χρόνια αργότερα οδήγησε τον Banting να τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ.

Εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας

Μία από τις πιο τρομακτικές ασθένειες του 20ου αιώνα για τη δημόσια υγεία, η οποία κατά την διάρκεια των δεκαετιών ’40-’50 είχε καθηλώσει σε αναπηρικό καροτσάκι χιλιάδες παιδιά αποτελώντας το φόβο και τον τρόπο της εποχής, αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά ως ξεχωριστή πάθηση το 1840 από την Jakob Heine.

Οι επιδημίες της πολιομυελίτιδας άφησαν ανάπηρους χιλιάδες ανθρώπους, ως επί το πλείστον μικρά παιδιά, ενώ έχουν προκαλέσει το θάνατο σε ένα μεγάλο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας. Χαρακτηριστικό είναι ένα ντοκιμαντέρ του PBS το 2009, στο οποίο αναφέρεται ότι «αν εξαιρέσουμε την ατομική βόμβα, ο χειρότερος φόβος των Αμερικανών ήταν η πολιομυελίτιδα».

Ωστόσο, το πρώτο ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας ανακαλύφθηκε έναν αιώνα μετά την ανακάλυψη του ίδιου του ιού από τον Αμερικανό ιατρικό ερευνητή και ιολόγο Τζόνας Σολκ το 1955. Ο Σολκ αφιέρωσε τον εαυτό του στην έρευνα για την αντιμετώπιση της πολιομυελίτιδας για επτά ολόκληρα χρόνια, με επιτόπιες δοκιμές πειραματκού ελέγχου του εμβολίου οι οποίες συμπεριλάμβαναν 20.000 γιατρούς και δημόσιους λειτουργούς υγείας, 64.000 άτομα προσωπικού σχολείων και 220.000 εθελοντές, ενώ στη δοκιμή συμμετείχαν περισσότερα από 1.800.000 παιδιά. Η επίσημη ανακοίνωση των θετικών αποτελεσμάτων του εμβολίου πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 1955 και ο ίδιος ο Σολκ αντιμετωπίστηκε σαν «θαυματοποιός».

Αντιρετροϊκή αγωγή κατά του AIDS

Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της ιατρικής επιστήμης του προηγούμενου αιώνα είναι η ανακάλυψη και η μετέπειτα εξέλιξη της αντιρετροϊκής αγωγής κατά του AIDS, η οποία έχει αλλάξει την ζωή εκατομμύριων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Αν και η συγκεκριμένη αγωγή δεν οδηγεί στην εξάλειψη του ιού, η άλλοτε θανατηφόρα ασθένεια έχει μετατραπεί σε μια χρόνια μεν, αλλά ωστόσο διαχειρίσιμη νόσο, με τους ανθρώπους που πάσχουν από αυτήν να μπορούν πλέον να ζήσουν μια μακρά και υγιή ζωή, όπως ο υπόλοιπος κόσμος.

Η αγωγή αυτή βασίζεται στη συνδυαστική λήψη του νοσούντος μιας ομάδας φαρμακευτικών ουσιών που είναι αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των ρετροϊών, όπως ο HIV. Στόχος των συγκεκριμένων φαρμάκων δεν είναι άλλος από την απαλοιφή της ανάπτυξης του ιού στα κύτταρα του ανθρώπινου οργανισμού, κάτι που θα οδηγήσει στην αποτροπή της εξασθένισης του ανοσοποιητικού συστήματος και την εμφάνιση του AIDS.

Η συγκεκριμένη συνδυαστική θεραπεία, γνωστή ως HAART (παράλληλη χορήγηση τριών αντιρετροϊκών φαρμάκων), ως θεραπεία του HIV/AIDS εμαρμόζεται από το 1995, ενώ αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μέτρα πρόληψης νέων μεταδόσεων του HIV.

Πρόσωπο κλειδί πίσω από την συγκεκριμένη θεραπεία ο γιατρός και ερευνητής David Ho από την Ταϊβάν, ο οποίος με την έρευνα και την κατανόηση της δράσης του ιού, και ως εκ τούτου της αποτελεσματικής αντιμετώπισής του, άλλαξε για πάντα τις ζωές εκατομμυρίων ανρθώπων που ζούσαν με τον HIV.