Ο κροίσος που δημιούργησε την αυτοκρατορία «Χ» και έχασε τα πάντα

Κάποτε σύμβολο μιας ελπιδοφόρας εποχής για τη χώρα του, σήμερα ένα όνομα συνδεδεμένο με τη διαφθορά και το έγκλημα. Στο απόγειο της δύναμής του υπήρξε ένας εντυπωσιακός επιχειρηματίας, που συγκέντρωσε μια μυθική περιουσία με όπλα τη σκληρή δουλειά, τη γοητεία και τις σωστές διασυνδέσεις στον επιχειρηματικό κόσμο.

Πρώην μεγιστάνας του πετρελαίου και των μεταλλείων, τώρα είναι ένας άνθρωπος καταδικασμένος σε 30 χρόνια φυλάκιση για δωροδοκίες που αγγίζουν τα 16,5 εκατομμύρια δολάρια. Η μετεωρική άνοδος και η δραματικής πτώση του Άικε Μπατίστα καθρεφτίζει την πορεία της βραζιλιανικής οικονομίας από την άνθηση στη σοβαρή κρίση της χώρας την τελευταία δεκαετία. Το όνομά του είναι από τα πιο γνωστά που εμπλέκονται στο σκάνδαλο διαφθοράς, γνωστό ως Car Wash.

Πριν την καταδίκη του, ο κροίσος Άικε Μπατίστα θεωρούταν ευρέως ως ο πιο τολμηρός και επιτυχημένος επιχειρηματίας της γενιάς του. Τώρα είναι το σύμβολο μιας νέας εποχής σε μια χώρα που πασχίζει να συνέλθει οικονομικά, προσπαθώντας παράλληλα να γυρίσει σελίδα σε μια ιστορία διαφθοράς. Καμία άλλη χώρα δεν έχει παρουσιάσει μια τέτοια αντιστροφή πλούτου όπως η Βραζιλία στη διάρκεια της τελευταίας 10ετίας, γράφει το BBC. Λίγα χρόνια πριν, η μεγαλύτερη οικονομία της Λατινικής Αμερικής άνθιζε και συναγωνιζόταν τα πιο ανεπτυγμένα κράτη. Και τότε όλα κατέρρευσαν. Πολιτική κρίση, διαφθορά, ύφεση, μέτρα λιτότητας… όλα σε διάστημα μηνών. Η προσωπική ιστορία του Άικε Μπατίστα ακολουθεί μια παράλληλη πορεία με εκείνη της οικονομίας της χώρας του.

Ο Μπατίστα σπούδασε στη Γερμανία, όπου εργάστηκε και ως πωλητής ασφαλιστικών συμβολαίων πόρτα πόρτα. Όταν, όμως, διάβασε σε ένα περιοδικό για αναζήτηση χρυσού στην κεντρική Βραζιλία, παράτησε τις σπουδές του και επέστρεψε στη χώρα του. Δανείστηκε χρήματα από κοσμηματοποιούς στο Ρίο ντε Τζανέιρο και το Σάο Πάολο και αγόρασε ένα ορυχείο χρυσού στη Βραζιλία, που του απέφερε τα πρώτου του εκατομμύρια. Στη διάρκεια της δεκαετίας του 1980, ο Μπατίστα επέκτεινε την επιχείρησή του και συνεργάστηκε με διεθνείς παίκτες στην εξόρυξη χρυσού.

Ο Μπατίστα απασχολούσε όμως τα πρωτοσέλιδα και για άλλους λόγους. Ο μεγιστάνας παντρεύτηκε τη Λούμα ντε Ολιβέιρα, ένα από τα πιο αγαπημένα μοντέλα της χώρας και βασίλισσα του καρναβαλιού.

Ήταν τη δεκαετία του 2000 που ο Μπατίστα ήταν περισσότερο δημοφιλής από ποτέ. Μέχρι τότε είχε δημιουργήσει την αυτοκρατορία «Χ» του- όλες οι εταιρείες του είχαν γράμμα αυτό, που αποτελεί το σύμβολο αυτό του πολλαπλασιασμού.

Το 2012, ο Μπατίστα βρισκόταν στη λίστα του περιοδικού Forbes ως ο έβδομος πιο πλούσιος άνθρωπος στον κόσμο, με την προσωπική του περιουσία να ανέρχεται σε 35 δισεκατομμύρια δολάρια, έχοντας εμπνεύσει παράλληλα μια ολόκληρη γενιά νέων επιχειρηματιών.

Χρειάστηκαν 30 χρόνια προκειμένου να φτάσει στην κορυφή του επιχειρηματικού κόσμου της Βραζιλίας. Η πτώση του όμως ήταν πολύ πιο γρήγορη. Το 2013, οι εταιρείες του αντιμετώπιζαν ήδη οικονομικά προβλήματα. Ο Μπατίστα είχε γοητεύσει πολλούς επενδυτές για να εμπλακούν στο περίπλοκο και ακριβό δημιούργημά του. Οι πετρελαιοπηγές όμως που είχε αγοράσει δεν παρήγαγαν αρκετά βαρέλια. Τα κατασκευαστικά σχέδια καθυστερούσαν και οι αναμενόμενες αποδόσεις μετατράπηκαν σε οικονομικές απώλειες.

Ο Μπατίστα πούλησε τις εταιρείες του, το γιοτ του και μεγάλο μέρος των ακινήτων που του ανήκαν στο Ρίο ντε Τζανέριο και αφιερώθηκε στη διάσωση των εταιρειών του. Αλλά η αυτοκρατορία του δεν είχε χτιστεί μόνο με βάση τη σκληρή δουλειά και το θάρρος του, σύμφωνα με τους ερευνητές. Το 2017, η Επιχείρηση Car Wash, μια ευρεία έρευνα που αποκάλυψε διαφθορά σε όλα τα μεγάλα κόμματα της Βραζιλίας, αποκάλυψε επίσης ότι ο Άικε Μπατίστα χρησιμοποίησε τις διασυνδέσεις του με αξιωματούχους στο Ρίο ντε Τζανέριο προκειμένου να εξασφαλίζει δημόσια έργα.

Ένας δικαστής εξέδωσε ένταλμα σύλληψης, ενώ ο Μπατίστα βρισκόταν στη Νέα Υόρκη. Υπήρχαν υποψίες ότι μπορεί να εξαφανιζόταν, αλλά ο ίδιος έκλεισε στον εαυτό του ένα εισιτήριο πρώτης θέσης για το Ρίο ντε Τζανέιρο και παραδόθηκε. Ακόμα και στο αεροδρόμιο της Νέας Υόρκης, συμπατριώτες του εξέφρασαν την υποστήριξή τους και τον θαυμασμό τους, ζητώντας να βγάλουν σέλφι φωτογραφίες με τον μεγιστάνα. Μέσα σε κάποιες ώρες βρισκόταν σε ένα κελί με άλλους εγκληματίες, με μία τουαλέτα και χωρίς ζεστό νερό. Μη έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές του, δεν είχε το δικαίωμα να μπει σε ξεχωριστό κελί, σύμφωνα με το BBC.

Παρέμεινε στη φυλακή για λίγους μήνες και αφέθηκε ελεύθερος, αλλά σε κατ’ οίκον περιορισμό, περιμένοντας τη δίκη του. Πριν από μερικές ημέρες, δικαστήριο τον καταδίκασε σε 30 χρόνια φυλάκιση, με την κατηγορία της πληρωμής 16,5 εκατομμυρίων δολαρίων στον πρώην κυβερνήτη του Ρίο ντε Τζανέριο, Σέρχιο Καμπράλ, του οποίου οι ποινές φυλάκισης συνδυαστικά για διαφθορά φτάνουν τα 123 χρόνια.

«Τα εγκλήματά του προκάλεσαν βαθιά τραύματα στην εμπιστοσύνη των επενδυτών και των επιχειρηματιών που, στο πρόσφατο παρελθόν, είδαν τη Βραζιλία ως μια καλή επιχειρηματική επιλογή», αναφερόταν στην απόφαση του δικαστηρίου.

Λίγα χρόνια πριν, ο Άικε Μπατίστα είχε χαρακτηριστεί από την πρόεδρο της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ ως «εθνική υπερηφάνεια» ανάμεσα στους επιχειρηματίες της χώρας. Ο ίδιος προσπαθούσε να «επαναπροσδιοριστεί» ως YouTuber, δίνοντας επιχειρηματικές συμβουλές. Η καταδίκη του όμως θα αποτελέσει πιθανότατα το τέλος της διαδρομής ενός άντρα που κάποτε εκπροσωπούσε το εθνικό όνειρο για πλούτο και ευημερία.