Ο μαύρος τζαζίστας που τραγούδησε στα ελληνικά ένα από τα ωραιότερα σμυρναίικα τραγούδια

Η μουσική είναι ένας ολόκληρος κόσμος μέσα στον κόσμο μας. Είναι ένα από τα ελάχιστα πράγματα που δεν πρόκειται να σε προδώσει ποτέ. Θα ταξιδέψεις μαζί της, θα ερωτευτείς, θα στεναχωρηθείς, θα γελάσεις, θα ανατριχιάσεις, θα κλάψεις. Θα κάνεις τα πάντα και στο τέλος θα νιώσεις γεμάτος και ικανοποιημένος.

Η μουσική είναι… ταξιδιάρα από τη φύση της. «Φτιάχνει δρόμους κι ενώνει ερήμους», για να δανειστούμε τους υπέροχους στίχους της Κατερίνας Γώγου. Για να καταφέρει όλα τα παραπάνω, ωστόσο, πρέπει να διαθέτει ένα ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο. Πρέπει να είναι… διεθνιστική.

Να παίρνει, να ενώνει, να ενσωματώνει διάφορα στοιχεία. Να δημιουργεί μια πανέμορφη μίξη και να εξάγει ένα θαυμαστό αποτέλεσμα. Σχεδόν κανένα είδος μουσικής δεν είναι «αυτόφωτο», έχει «απαλλοτριώσει» στοιχεία από τουλάχιστον ένα ακόμα είδος.

Και εδώ είναι η ομορφιά. Ν’ ακούς ηπειρώτικη μουσική με ηλεκτρική κιθάρα. Κρητική με ντραμς. Heavy metal με ήχους country. Τζαζ με σμυρναίικους αμανέδες. Πώς είπατε; Ειδικά το τελευταίο δεν γίνεται; Τότε σίγουρα δεν ξέρετε την απίθανη ιστορία του Σλιμ Γκέιλαρντ!

Το πάντρεμα διάφορων ήχων

Το «πάντρεμα» διάφορων ήχων που φαινομενικά τουλάχιστον δεν έχουν την παραμικρή συγγένεια μεταξύ τους δεν είναι κάτι καινούργιο. Έρχεται από πολύ παλιά και έχει προορισμό το μέλλον. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, παρατηρείται μια σαφής διάθεση των καλλιτεχνών να δώσουν ακόμα περισσότερα πράγματα σε ανάλογους πειραματισμούς.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Christian Ronig. Ένας τζαζιστάς ο οποίος του αρέσει να αυτοαποκαλείται «Γερμανός ρεμπέτης»! Ο Ronig πριν από μερικές ημέρες βρέθηκε στη χώρα μας προκειμένου να δώσει συναυλία στην οποία παρουσίασε μερικά από τα πιο ωραία τραγούδια του «Greece is mine» – του πρώτου του άλμπουμ, που κυκλοφόρησε στις αρχές του χρόνου- και το οποίο περιλαμβάνει τραγούδια- ορόσημα, όπως το «Μινόρε της αυγής», το «Είμαι πρεζάκιας (πρέζα όταν πιεις)», την «Προσευχή του μάγκα (Θεέ μου μεγαλοδύναμε)», το «Δεν ξέρω πόσο σ’ αγαπώ», το «Ξημερώνει», την «Γκαρσόνα», το «Σερσέ λα φαμ», το «Ένα αστέρι πέφτει πέφτει», αλλά και τα νεότερα, όπως το «Όταν χαράζει» και το «Όλο ταξιδεύω».

Και αν αναρωτιέστε πώς μπορείς να πεις στα γερμανικά ή στα αγγλικά τις λέξεις «μάγκας», «τουμπεκί», «Καίγομαι και σιγολιώνω / και για σένα μαραζώνω» και μάλιστα να το… τραγουδήσεις, δεν έχετε παρά να ακούσετε μερικά από τα τραγούδια του.

Κάτι ανάλογο έχει κάνει ο Γιώργης Ξυλούρης, γιος του θρυλικού Ψαραντώνη, και ένας από τους καλύτερους λαουτιέρηδες της Κρήτης. Ο Ψαρογιώργης τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει μαζί με τον Jim White, τον βιρτουόζο ντράμερ και ιδρυτικό μέλος των Αυστραλών Dirty Three, το μουσικό project «Xylouris White» το οποίο και ακροβατεί με άνεση κάπου ανάμεσα στο κρητικό… punk και τη free jazz.

Όλοι οι παραπάνω μουσικοί, ωστόσο, βρήκαν τον δρόμο… στρωμένο καθώς πριν από πολλά χρόνια η ιστορία ενός μικρού παιδιού δημιούργησε ένα «πάντρεμα» διαφορετικό απ’ όλα τα άλλα.

Η εκπληκτική ιστορία του κυρίου Σλιμ Γκέιλαρντ…

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι, οι οποίοι είναι εξαιρετικά τυχεροί καθώς η φύση τους έχει προικίσει με μοναδικά ταλέντα. Ένας από αυτούς τους ανθρώπους είναι και ο Σλιμ Γκέιλαρντ αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Ο Σλιμ, γεννήθηκε στις 4 Ιανουαρίου του 1916. Και κάπου εδώ τελειώνουν όλα όσα ξέρουμε στα σίγουρα για τη γενεολογική του κατάσταση. Κάποιοι λένε πως γεννήθηκε στη Σάντα Κλάρα της Κούβας από Έλληνα πατέρα και αφρο-κουβανή μητέρα. Κάποιοι άλλοι πως είδε το πρώτο φως της ημέρας στη Φλόριντα των ΗΠΑ, από Γερμανό πατέρα και αφρο-αμερικανή μητέρα. Άλλες αναφορές λένε πως γεννήθηκε στην Αλαμπάμα, χωρίς περισσότερα στοιχεία καθώς βασίζονται μόνο σε μια απογραφή στην οποία εντοπίστηκε το όνομα Beuler Gillard!

Το πιθανότερο, πάντως, είναι να ισχύει το πρώτο σενάριο και αφενός ο Γκέιλαρντ να έχει ρίζες ελληνικές και αφετέρου να πέρασε την παιδική του ηλικία στην Κούβα μαζεύοντας ζαχαροκάλαμα και μπανάνες από τις φυτείες.

Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, ο μπαμπάς του Γκέιλαρντ ήταν ναυτικός. Καμαρότος για την ακρίβεια και έκανε πολλά και μακρινά ταξίδια. Σε ένα από αυτά πήρε μαζί του, τον γιό του προκειμένου να γνωρίσει τα… πάτρια εδάφη.

Το πλοίο στο οποίο εργαζόταν θα έκανε ένα μικρό πέρασμα από την Κρήτη και ήταν μια σπάνια ευκαιρία για τον μικρό να δει τα μέρη που μεγάλωσε ο πατέρας του. Το ταξίδι έγινε, ωστόσο, η κατάληξή του ήταν μάλλον περίεργη.

Ο πατέρας όταν ήρθε η ώρα της αναχώρησης «ξέχασε» τον μικρό. Το πλοίο έφυγε και ο 12χρονος, τότε, Σλιμ Γκέιλαρντ αναγκάστηκε να μείνει μόνος του στην Κρήτη μέχρι ο πατέρας του να καταφέρει να επιστρέψει για να τον πάρει!

Η συνάντηση με την κρητική μουσική και τους σμυρναίικους αμανέδες

Ο μικρός Σλιμ, έζησε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα (και εδώ οι αναφορές ποικίλουν και κάνουν λόγο για έξι μήνες έως και ένα χρόνο) ανάμεσα σε ντόπιους κρητικούς και πρόσφυγες από τη Σμύρνη.

Η ζωή εκεί είχε πολλές δυσκολίες καθώς ο μικρός αναγκάστηκε να βοηθάει τους χωρικούς στα χωράφια αλλά είχε και καλές στιγμές καθώς ο Σλιμ συμμετείχε στα γλέντια.

Σε ένα από αυτά άκουσε και το Σμυρναίικο «Τι σε μέλει εσένανε/ από πού είμαι εγώ»! Η μουσική τον μάγεψε και ως φυσικό ταλέντο ήθελε να την κάνει κτήμα του. Η ελληνική γλώσσα δεν ήταν για αυτόν εμπόδιο.

Όταν, πλέον, μετά από αυτή την περιπέτεια ο Σλιμ γύρισε στο σπίτι του, έκανε διάφορες δουλειές του ποδαριού για να επιβιώσει αλλά το μικρόβιο της μουσικής υπήρχε μέσα του. Σταδιακά άρχισε να φτιάχνει τις δικές του μικρές τζαζ μπάντες και ταυτόχρονα πειραματιζόταν με διάφορα είδη μουσικής.

Όταν ανακαλύπτει και ο ίδιος πόσο μεγάλο ταλέντο είναι, μετακομίζει στη Νέα Υόρκη και εκεί ξεκινά μεγάλη καριέρα η οποία στα τέλη της δεκαετίας του 1930 τον είχε οδηγήσει ανάμεσα στα κορυφαία ονόματα της τζαζ! Ο Σλιμ φτάνει στο απόγειό του τις επόμενες δυο δεκαετίες, κυρίως ως μέλος των Slim & Slam, μια δράση τζαζ μουσικών καινοτομιών που σχημάτισε με τον μπασίστα Σλαμ Στιούαρτ.

Το 1946, ωστόσο, είναι χρονιά που βγάζει από μέσα του κάτι που έκρυβε από την παιδική του ηλικία και εκείνο το αλησμόνητο και περιπετειώδες ταξίδι στην Κρήτη. Κυκλοφορεί τον δίσκο «The Absolute Voutest» και ένα από τα τραγούδια έχει τον τίτλο «Tee Say Malee»!

Μην προσπαθήσετε να δείτε τι σημαίνει στα αγγλικά. Δεν θα το καταφέρετε. Αν όμως το διαβάσετε με ελληνική προφορά τότε θα σας αποκαλυφθεί το «Τι σε μέλει εσένανε»! Ναι. Πρόκειται για μια εκπληκτική διασκευή του γνωστού σμυρναίικου τραγουδιού σε τζαζ ρυθμό με μια απίθανη προσπάθεια από τον Σλιμ να τραγουδήσει στα ελληνικά με αμερικάνικη προφορά έχοντας ενσωματώσει (για να του βγει ο ρυθμός, μάλλον) και κάτι ακαταλαβίστικα όπως… «οβάουτε, ορούνι, ορίνι»…

Ο Σλιμ Γκέιλαρντ έπαιζε το συγκεκριμένο τραγούδι σχεδόν σε κάθε εμφάνιση που έκανε τις επόμενες δεκαετίες. Πάντα το τραγουδούσε με το χαμόγελο στα χείλη, προκαλώντας και ανάλογο γέλιο στο κοινό με τα… ακαταλαβίστικα ελληνικά του.