Ο σκληρός νόμος στο Λίβανο που «γεννά» απάτριδες

Το όνειρο της Σάφα να γίνει αρχιτέκτονας έγινε κομμάτια όταν ανακάλυψε ότι δεν μπορεί να εργαστεί σε αυτόν τον τομέα στον Λίβανο επειδή δεν έχει την ιθαγένεια του Λιβάνου. Παρόλο που η Σάφα μεγάλωσε στον Λίβανο και η μητέρα της είναι Λιβανέζα δεν μπορεί να αποκτήσει την υπηκοότητα, καθώς ο πατέρας της είναι αλλοδαπός.

Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας του 2016, ο Λίβανος είναι μια από τις 22 χώρες όπου οι νόμοι περί διακρίσεων λόγω εθνικότητας απαγορεύουν στις γυναίκες να μεταβιβάσουν την υπηκοότητα στα παιδιά τους, στερώντας τους δικαιώματα και ευκαιρίες, αφήνοντας πολλά απάτριδες.

«Η κόρη μου έπρεπε να ξεχάσει το όνειρό της να γίνει αρχιτέκτονας, και να σπουδάσει σχέδιο μόδας προκειμένου να αποφύγει να περάσει την επίπονη διαδικασία να βρει δουλειά μετά την αποφοίτησή της» λέει η μητέρα της Σάφα, Λιβανέζα που παντρεύτηκε Παλαιστίνιο. Ολες οι δουλειές, λέει, σε τομείς όπως η ιατρική, η μηχανική, η αρχιτεκτονική και η φαρμακοβιομηχανία είναι αποκλειστικά για Λιβανέζους πολίτες.

Μια μελέτη που δημοσίευσε η καθηγήτρια πανεπιστημίου Φαμίγια Σαραφεντίν, αποκαλύπτει ότι μεταξύ 1996-2010 πραγματοποιήθηκαν περίπου 18.000 γάμοι μεταξύ γυναικών από τον Λίβανο και ξένων υπηκόων. Η αδυναμία των Λιβανέζων γυναικών να δώσουν την εθνικότητά τους στους συζύγους και στα παιδιά τους έχει αρνητικό αντίκτυπο σε ολόκληρη την οικογένεια. Οι σύζυγοι και τα παιδιά πρέπει να ανανεώνουν συνεχώς τις άδειες παραμονής και εργασίας και να πληρώνουν σχετικά τέλη για να ζήσουν και να εργαστούν νόμιμα στον Λίβανο. Τα παιδιά τους θεωρούνται κάτοικοι αλλά όχι πολίτες και στερούνται τα δικαιώματα που απολαμβάνουν οι Λιβανέζοι υπήκοοι στη δημόσια εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη, την απασχόληση και την ένταξη σε επαγγελματικούς οργανισμούς.

Η Καρίμα Σέμπο, συντονίστρια της εκστρατείας για την υπηκοότητα Κολεκτίβα για την Ερευνα και την Κατάρτιση για την Ανάπτυξη (CRTDA), εξηγεί ότι τα παιδιά των Λιβανέζων γυναικών που παντρεύτηκαν αλλοδαπούς δεν μπορούν να καλυφθούν από το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλισης ή από το υπουργείο Υγείας του Λιβάνου, σε αντίθεση με τους Λιβανέζους. Το μόνο που τους απομένει είναι να έχουν ιδιωτική ασφάλιση ή να πληρώνουν για τις υπηρεσίες υγείας, τις οποίες πολλοί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά.

Ένα άλλο πολύ σοβαρό ζήτημα επίσης, σύμφωνα με τη Σέμπο, είναι ότι οι αλλοδαποί σύζυγοι των Λιβανέζων γυναικών δεν μπορούν να μεταβιβάσουν τα ακίνητά τους στα παιδιά τους, γεγονός που σημαίνει ότι δεν μπορούν να τις κληρονομήσουν. Πρόκειται για πρόβλημα που αντιμετωπίζουν πολλοί. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Φαούρ η οποία έχει δύο σπίτια και δύο καταστήματα τα οποία δεν μπορεί να γράψει στο όνομα των παιδιών της, ούτε αυτά να την κληρονομήσουν μετά τον θάνατό της.

Η πολιτική του Λιβάνου να απαγορεύει στις μητέρες να δίνουν την εθνικότητα στα παιδιά τους μπορεί ακόμα και να διαλύσει οικογένειες, κάτι που η Φαούρ φοβάται ότι σύντομα θα γίνει πραγματικότητα. Ο γιος της, όπως λέει, σπουδάζει μηχανολόγος, δυστυχώς όμως δεν θα ζήσει και δεν θα εργασθεί στον Λίβανο.

Σύμφωνα με τον νόμο, όλες οι τοπικές επιχειρήσεις και εταιρίες είναι υποχρεωμένες να απασχολούν Λιβανέζους και όχι αλλοδαπούς, ειδάλλως καλούνται να πληρώσουν ένα είδος πρόστιμου στο υπουργείο Εργασίας, κάτι που πολλοί αποφεύγουν να κάνουν.

Η CRTDA πραγματοποίησε πολλές εκστρατείες στη διάρκεια του έτους και κατόρθωσε να κινητοποιήσει τις γυναίκες σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο, ώστε να διεκδικήσουν το δικαίωμά τους να μεταβιβάσουν την εθνικότητά τους στα παιδιά τους. Πολλές αραβικές χώρες έχουν αναθεωρήσει νόμους περί διακρίσεων στην ιθαγένεια όπως, η Αίγυπτος, η Αλγερία, το Μαρόκο, η Λιβύη, η Παλαιστίνη, η Υεμένη και η Τυνησία, ωστόσο ο Λίβανος αντιστάθηκε στις εκκλήσεις για μεταρρύθμιση.

Οι αρχές του Λιβάνου, σύμφωνα με τη Σέμπο, δεν αλλάζουν τον ισχύοντα νόμο υπό τον φόβο μία γεωγραφικής ανισορροπίας. Εκείνη όμως κάνει λόγο για δικαιολογίες αντιλέγοντας ότι πολλοί Λιβανέζοι έχουν το δικαίωμα να παντρευτούν αλλοδαπές, οι οποίες αυτομάτως παίρνουν την υπηκοότητα του άντρα τους.

Η Σέμπο προσθέτει πως ένα από τα χειρότερα σενάρια που έλαβαν χώρα στο Λίβανο είναι ένα επίμαχο διάταγμα για την ιθαγένεια που υπογράφηκε από τον πρόεδρο της χώρας, Μισέλ Αούν, τον Ιούνιο του 2018, για τη χορήγηση της υπηκοότητας του Λιβάνου σε περισσότερους από 400 αλλοδαπούς. Σύμφωνα με μερικά δημοσιεύματα η χορήγηση υπηκοότητας δόθηκε σε άτομα που πλήρωσαν μεγάλα χρηματικά ποσά ή είχαν δεσμούς με την κυβέρνηση της Συρίας.

Αυτή η κίνηση προκάλεσε οργή σε ολόκληρη τη χώρα πυροδοτώντας διαδηλώσεις στους δρόμους της Βηρυτού από γυναίκες που ζητούσαν να μπορούν να δίνουν την εθνικότητα στα παιδιά τους.

Ο υφυπουργός Εξωτερικών Γκεμπράν Μπασίλ πρότεινε να δοθεί η δυνατότητα στις γυναίκες του Λιβάνου να μεταβιβάσουν την εθνικότητά τους, εκτός από τις περιπτώσεις που οι σύζυγοί τους προέρχονται από «γειτονικές χώρες». Η πρόταση αυτή χαρακτηρίσθηκε ασαφής και διφορούμενη και υπήρχε ο φόβος να επεκταθεί σε όλες τις αραβικές χώρες.

Ωστόσο, πρόσφατα υιοθετήθηκε μία σοβαρή πρόταση από τον βουλευτή Χάντι Αμπούλ Χασάν, ο οποίος ετοίμασε ένα προσχέδιο νόμου σύμφωνα με το οποίο οι γυναίκες του Λιβάνου μπορούν να περάσουν αυτόματα την εθνικότητα στα νεογέννητά τους. Το προσχέδιο βρίσκεται ήδη στο Κοινοβούλιο. Μένει να περάσει από μία επίπονη γραφειοκρατική διαδικασία προκειμένου να εγκριθεί και να γίνει νόμος του κράτους.

Ο Χασάν όμως δηλώνει έτοιμος όμως να δουλέψει σκληρά για την επιτυχία του σχεδίου αυτού, προκειμένου να δικαιωθούν χιλιάδες μητέρες και παιδιά.

localStorage.clear();