Σαν σήμερα 14 Ιανουαρίου – Newsbeast

1129: Στο συμβούλιο της Τρουά ο Ποντίφικας Ονόριος ο 2ος αναγνωρίζει επίσημα τους Ιππότες του Ναού (Ναΐτες).

1514: Ο Πάπας Λέων Ι’ εκδίδει παπική βούλα εναντίον της δουλείας.

1539: Η Ισπανία προσαρτά την Κούβα.

1639: Υιοθετείται στο Χάρτφορντ του Κονέκτικατ το πρώτο Σύνταγμα στην ιστορία των αμερικανικών αποικιών, που ονομάστηκε «Θεμελιώδεις Αρχές».

1690: O Γερμανός οργανοποιός, Γιόχαν Ντένερ, από το Νυρεμβέργη, κατασκευάζει το πρώτο κλαρινέτο.

1761: Η τρίτη μάχη του Πανιπάλ μεταξύ Ινδών και Αφγανών. Η νίκη των Αφγανών εξασθενίζει σημαντικά την Ινδία και καθιστά δυνατή την κατάληψή της από τους Βρετανούς αργότερα.

1784: Επικυρώνεται από το Αμερικανικό Κογκρέσο η συνθήκη των Παρισίων, η οποία θέτει επίσημα τέλος στην Αμερικανική Επανάσταση.

1814: Η Δανία παραχωρεί τη Νορβηγία στη Σουηδία και λαμβάνει τμήμα της Πομερανίας μέσω της Συνθήκης του Κιέλου.

1822: Ο Δημήτριος Υψηλάντης και ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης κυριεύουν την Ακροκόρινθο. Οι Τούρκοι παραδίδονται στον Κολοκοτρώνη, ο οποίος παίρνει την ελληνική σημαία, σταυρώνει με αυτή την πύλη και μπαίνει στο φρούριο.

1858: Ο Ιταλός επαναστάτης, Φελίτσε Ορσίνι, αποπειράται να δολοφονήσει τον Γάλλο αυτοκράτορα, Ναπολέοντα Γ’. Επιτίθεται με τρεις βόμβες στη βασιλική άμαξα. Οκτώ άνθρωποι σκοτώνονται, 142 τραυματίζονται, αλλά ο αυτοκράτορας διασώζεται.

1878: Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ επιδεικνύει το τηλέφωνο στη βασίλισσα Βικτωρία.

1900: Η όπερα Τόσκα του Τζιάκομο Πουτσίνι κάνει πρεμιέρα στο θέατρο Κοντσάντσι της Ρώμης, παρουσία όλης της καλής κοινωνίας.

1907: Ισχυρός σεισμός 6,5 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στο Κίνγκστον της Τζαμάικα προκαλεί το θάνατο 1000 ατόμων.

1913: Οι ελληνικές δυνάμεις συντρίβουν τους Τούρκους στο Μπιζάνι.

1914: Ο Χένρι Φορντ ανακοινώνει καινοτομίες στη γραμμή παραγωγής αυτοκινήτων της εταιρείας του. Ένα αυτοκίνητο χρειάζεται τώρα 93 λεπτά για να κατασκευασθεί από 12 ώρες προηγουμένως.

1915: Ο επιτελάρχης και μετέπειτα δικτάτωρ Ιωάννης Μεταξάς σε υπόμνημά του προς τον Ελευθέριο Βενιζέλο με τίτλο «Μικρά Ασία: δυνατότητες διανομής» προβάλλει ισχυρές επιφυλάξεις σχετικά με ενδεχόμενη εκστρατεία στο μικρασιατικό έδαφος.

1920: Το Ανώτατο Συμβούλιο της Συνδιάσκεψης στο Παρίσι αποδέχεται το σύμφωνο Τιτόνι – Βενιζέλου, με το οποίο η Βόρεια Ήπειρος παραχωρείται στην Ελλάδα.

1938: Ο έλληνας πυγμάχος Αντώνης Χριστοφορίδης κατακτά τον πολυπόθητο τίτλο του πρωταθλητή Ευρώπης, νικώντας τον γερμανό πρωτοπυγμάχο Γκούσταβ Έντερ.

1943: Συναντούνται μυστικά στην Καζαμπλάνκα ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ουίνστον Τσόρτσιλ, και ο Αμερικανός πρόεδρος, Φραγκλίνος Ρούσβελτ, μαζί με στρατιωτικούς ειδήμονες, για το θέμα της ανάπτυξης ενός δεύτερου μετώπου στην Ευρώπη. Η διάσκεψη διαρκεί έντεκα ημέρες και αποφασίζεται ο πόλεμος να τελειώσει μόνο με την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας, ενώ προγραμματίζεται και η απόβαση στη Σικελία.

1950: Ο Νικόλαος Πλαστήρας σε συνεργασία με τον Εμμανουήλ Τσουδερό ιδρύει την Εθνική Προοδευτική Ένωση Κέντρου (ΕΠΕΚ).

1953: Ο στρατάρχης Τίτο εκλέγεται Πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας.

1954: Η Μέριλιν Μονρόε παντρεύεται τον θρύλο του Τζο Ντι Μάτζιο στο Δημαρχείο του Σαν Φρανσίσκο. Ο γάμος τους, ο δεύτερος και για τους δύο, θα κρατήσει μόνο 9 μήνες.

1965: Συναντώνται στο Μπέλφαστ για πρώτη φορά μέσα σε 43 χρόνια οι πρωθυπουργοί της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας.

1966: Ο Ντέιβιντ Τζόουνς ηχογραφεί το πρώτο τραγούδι του με τον τίτλο «Can’t help thinking about me». Την ίδια μέρα αλλάζει το όνομά του σε Ντέιβιντ Μπόουι για να μην συγχέεται με τον Ντέιβιντ Τζόουνς του συγκροτήματος «The Monkees».

1969: Έκρηξη σημειώνεται στο αεροπλανοφόρο «Εντεπράιζ», που βρίσκεται στον Ειρηνικό Ωκεανό. 27 ναύτες χάνουν τη ζωή τους και 314 τραυματίζονται σοβαρά. 15 αεροπλάνα καταστρέφονται αλλά το «Εντεπράιζ» δεν απειλείται.

1975: Προφυλακίζονται οι πραξικοπηματίες Ιωαννίδης, Παττακός, Μακαρέζος, Παπαδόπουλος, Λαδάς και Ρουφογάλης, μετά τις απολογίες τους στον εφέτη-ανακριτή Βολτή, που διενεργεί την τακτική ανάκριση για τον καταλογισμό ευθυνών για το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου.

1979: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ προτείνει να καθιερωθεί ως επίσημη αργία η ημερομηνία γέννησης του υπέρμαχου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

1985: Η Μαρτίνα Ναβρατίλοβα κατακτά το 100ό της τουρνουά τένις και ισοφαρίζει το ρεκόρ του Τζίμι Κόνορς και της Κρις Έβερτ.

1989: Χίλιοι μουσουλμάνοι συγκεντρώνονται στο Μπράντφορντ της Αγγλίας και ρίχνουν στην πυρά αντίτυπα του βιβλίου του Σαλμάν Ρουσντί «Σατανικοί Στίχοι», θεωρώντας ότι προσβάλλει το Ισλάμ.

1994: Οι Πρόεδροι των ΗΠΑ, της Ρωσίας και της Ουκρανίας υπογράφουν στο Κρεμλίνο ιστορική συμφωνία για την καταστροφή του πυρηνικού οπλοστασίου της Ουκρανίας.

2001: Τραγικές διαστάσεις λαμβάνει η κακοκαιρία που πλήττει την Ελλάδα. Ελικόπτερο του ΕΚΑΒ, το οποίο μεταφέρει ασθενή από την Πάτμο στην Αθήνα, με πέντε επιβαίνοντες καταπέφτει και συντρίβεται στη θαλάσσια περιοχή νότια του Σουνίου. Στο ελικόπτερο επιβαίνουν δύο πιλότοι, η γιατρός, ο νοσηλευτής και ο ασθενής.

2004: Η εθνική σημαία της Γεωργίας, η λεγόμενη «σημαία με τους 5 σταυρούς», επανέρχεται σε επίσημη χρήση μετά από μία διακοπή 500 περίπου ετών.

2011: Μετά από ένα μήνα βίαιων επεισοδίων σε ολόκληρη την επικράτεια, που άφησαν πίσω τους δεκάδες νεκρούς κι εκατοντάδες συλληφθέντες, ο πρόεδρος Ζιν Ελ Αμπιντίν Μπεν Αλι εγκαταλείπει τη χώρα προς άγνωστη κατεύθυνση, τερματίζοντας έτσι 23 χρόνια αυταρχικής διακυβέρνησης.

Γεννήσεις

83 π.Χ. – Μάρκος Αντώνιος, Ρωμαίος πολιτικός και στρατηγός

771 – Κωνσταντίνος ΣΤ’, Βυζαντινός αυτοκράτορας

1094 – Ευδοκία Κομνηνή, Βυζαντινή πριγκίπισσα

1131 – Βάλντεμαρ Α’, βασιλιάς της Δανίας

1273 – Ιωάννα Α’ της Ναβάρρας, βασίλισσα της Γαλλίας

1552 – Αλμπερίκο Τζεντίλι, Ιταλός νομικός

1767 – Μαρία – Θηρεσία της Αυστρίας, βασίλισσα της Σαξωνίας

1850 – Αλέξιος Αλεξάνδροβιτς, μέγας δούκας της Ρωσίας

1858 – Πάτρικ Τζόζεφ Κένεντι, Αμερικανός πολιτικός

1861 – Μωάμεθ ΣΤ’, Οθωμανός σουλτάνος

1863 – Ρίτσαρντ Άουτκολτ, Αμερικανός δημιουργός κόμικς

1875 – Άλμπερτ Σβάιτσερ, Γερμανός θεολόγος και φιλόσοφος

1901 – Άλφρεντ Τάρσκι, Πολωνός μαθηματικός

1919 – Τζούλιο Αντρεότι, Ιταλός πολιτικός

1921 – Μάρεϋ Μπούκτσιν, Αμερικανός σοσιαλιστής

1925 – Γιούκιο Μισίμα, Ιάπωνας συγγραφέας

1928 – Γκάρι Γουίνογκραντ, Αμερικανός φωτογράφος

1941 – Φέι Ντάναγουεϊ, Αμερικανίδα ηθοποιός

1947 – Μπέβερλι Πέρντιου, Αμερικανίδα πολιτικός

1948 – Καρλ Γουέδερς, Αμερικανός ηθοποιός

1951 – Τάσος Κωστής, Έλληνας ηθοποιός

1952 – Κώστας Ιωσηφίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής και μάνατζερ

1952 – Καλίν Ποπέσκου-Ταριτσεάνου, Ρουμάνος πολιτικός

1953 – Ντένζιλ Ντάγκλας, πρωθυπουργός του Αγίου Χριστόφορου και Νέβις

1954 – Τζιμ Ντάγκαν, Αμερικανός παλαιστής

1963 – Στίβεν Σόντερμπεργκ, Αμερικανός σκηνοθέτης

1968 – LL Cool J (κατά κόσμον Τζέιμς Τοντ Σμιθ), Αμερικανός ράπερ και ηθοποιός

1968 – Ευθύμης Μπακατσιάς, Έλληνας καλαθοσφαιριστής

1969 – Ντέιβ Γκρολ, Αμερικανός μουσικός

1970 – Φαζέλ Σάι, Τούρκος πιανίστας και συνθέτης

1971 – Αντώνης Νικοπολίδης, Έλληνας ποδοσφαιριστής

1973 – Τζιανκάρλο Φιζικέλα, Ιταλός οδηγός αγώνων

1977 – Ναρέιν Καρθικέγιαν, Ινδός οδηγός αγώνων

1980 – Άντρια Ζίζιτς, Κροάτης καλαθοσφαιριστής

1982 – Βίκτορ Βαλντές, Ισπανός ποδοσφαιριστής

Θάνατοι

1044 – Αδελαΐδα Α’, Ηγουμένη του Κέντλινμπεργκ

1236 – Άγιος Σάββας της Σερβίας

1301 – Ανδρέας Γ’, βασιλιάς της Ουγγαρίας

1742 – Έντμουντ Χάλεϊ, Άγγλος αστρονόμος

1753 – Τζορτζ Μπέρκλεϊ, Ιρλανδός φιλόσοφος

1766 – Φρειδερίκος Ε’, βασιλιάς της Δανίας

1823 – Αθανάσιος Κανακάρης, Έλληνας πολιτικός

1867 – Ζαν Ογκίστ Ντομινίκ Ενγκρ, Γάλλος ζωγράφος

1874 – Φίλιπ Ράις, Γερμανός φυσικός και εφευρέτης

1898 – Λιούις Κάρολ, Άγγλος συγγραφέας και μαθηματικός

1934 – Ίον Καντακουζηνός, Ρουμάνος ιατρός

1943 – Κώστας Μπέζος, Έλληνας τραγουδοποιός

1943 – Ιωάννης Τσιγάντες, Έλληνας στρατιωτικός

1951 – Γρηγόριος Ξενόπουλος, Έλληνας συγγραφέας

1957 – Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, Αμερικανός ηθοποιός

1959 – Έιβιντ Μπέργκραβ, Νορβηγός επίσκοπος

1966 – Σεργκέι Κορολιόφ, Ρώσος επιστήμονας

1972 – Φρειδερίκος Θ’, βασιλιάς της Δανίας

1975 – Ξενοφών Γιοσμάς, Έλληνας δημοσιογράφος

1977 – Άντονι Ίντεν, πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου

1977 – Αναΐς Νιν, Γαλλίδα συγγραφέας

1977 – Πίτερ Φιντς, Αυστραλός ηθοποιός

1978 – Κουρτ Γκέντελ, Αυστριακός μαθηματικός

1986 – Ντόνα Ριντ, Αμερικανίδα ηθοποιός

1988 – Γκεόργκι Μαλενκόφ, Ρώσος πολιτικός

1992 – Νικόλαος Αλαβάνος, Έλληνας πολιτικός

1999 – Γιέρζυ Γκροτόφσκι, Πολωνός θεατρικός σκηνοθέτης

2001 – Κώστας Ρηγόπουλος, Έλληνας ηθοποιός

2006 – Σέλλεϊ Γουίντερς, Αμερικανίδα ηθοποιός

2007 – Ντάρλιν Κόνλεϋ, Αμερικανίδα ηθοποιός

2007 – Βασίλης Φωτόπουλος, Έλληνας σκηνογράφος

2014 – Μέι Γιανγκ, Αμερικανίδα παλαίστρια

2016 – Άλαν Ρίκμαν, Άγγλος ηθοποιός

2019 – Σαράντος Καργάκος, Έλληνας φιλόλογος και δοκιμιογράφος