Σαν σήμερα 28 Νοεμβρίου – Newsbeast

1443: Ο Γεώργιος Καστριώτης (Γκιέργκ Καστριότι ή Σκεντέρμπεης) και οι δυνάμεις του απελευθερώνουν την Κρούγια και υψώνουν τη σημαία με τον δικέφαλο αετό σε κόκκινο φόντο.

1520: Ο Φερδινάνδος Μαγγελάνος, περνώντας από τον πορθμό που σήμερα φέρει το όνομά του, γίνεται ο πρώτος Ευρωπαίος εξερευνητής που φτάνει στον Ειρηνικό Ωκεανό μέσω του Ατλαντικού Ωκεανού.

1567: Η πρώτη γραπτή μαρτυρία για την εισαγωγή πατάτας στην Ευρώπη είναι μία απόδειξη ενός εξαγωγέα πατάτας από τα Κανάρια Νησιά προς έναν έμπορο της Αμβέρσας.

1582: Ο θεατρικός συγγραφέας Ουίλιαμ Σαίξπηρ παντρεύεται, σε ηλικία 18 ετών, την 26χρονη ηθοποιό Αν Χάθαγουεϊ.

1814: Οι «Τάιμς του Λονδίνου» είναι η πρώτη εφημερίδα που κάνει χρήση ατμοκίνητου πιεστηρίου για την εκτύπωσή της.

1821: Ο Παναμάς κηρύσσει την ανεξαρτησία του από την Ισπανία.

1843: το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία αναγνωρίζουν το Βασίλειο της Χαβάης ως ανεξάρτητη χώρα.

1895: Διεξάγεται στο Σικάγο ο πρώτος αγώνας αυτοκινήτων στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.

1905: Ο Ιρλανδός εθνικιστής, Άρθουρ Γκρίφιθ, ιδρύει το Σιν Φέιν ως πολιτικό κόμμα, με κύριο στόχο την εγκαθίδρυση διπλής μοναρχίας στην Ιρλανδία.

1907: Ο Λούις Μάγιερ ανοίγει τον πρώτο του κινηματογράφο στη Μασαχουσέτη. Γίνεται ιδιοκτήτης της μεγαλύτερης αλυσίδας κινηματογράφων στη Νέα Αγγλία και το 1917 ιδρύει τη δική του εταιρεία παραγωγής, που έπειτα από σειρά συγχωνεύσεων γίνεται μέρος της Metro-Goldwyn-Mayer.

1909: Στη Γαλλία, η Εθνοσυνέλευση θεσπίζει για τις εργαζόμενες γυναίκες άδεια οκτώ εβδομάδων μετά τον τοκετό.

1910: Ο Ελευθέριος Βενιζέλος κερδίζει τις εκλογές, καταλαμβάνοντας τις 300 από τις 364 έδρες της Βουλής.

1912: Η Αλβανία κηρύσσει την ανεξαρτησία της από την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

1915: Μετά την ορμητική προέλαση των Γερμανών και των Βούλγαρων στο σερβικό έδαφος, ο βασιλιάς των Σέρβων, Πέτρος, καταφεύγει με τα λείψανα του σερβικού στρατού στο «Νησί της Σωτηρίας», όπως ονομάζουν οι Σέρβοι την Κέρκυρα.

1917: Χιονοθύελλα προκαλεί διακοπή ηλεκτρικού ρεύματος στην Αθήνα. Οι δρόμοι έχουν κλείσει και η μεταφορά καυσόξυλων από το Τατόι για τις ανάγκες του εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής είναι αδύνατη.

1925: Ο δικτάτορας Θεόδωρος Πάγκαλος, μετά από δίκη σκοπιμότητας, εκτελεί με απαγχονισμό στο Γουδί παρουσία πλήθους θεατών τους καταχραστές δημοσίου χρήματος, Διονύσιο Δρακάτο και Ιωάννη Ζαφειρόπουλο. Την ίδια ημέρα, οι παιδαγωγοί Δημήτριος Γληνός και Αλέξανδρος Δελμούζος παύονται από τη Μαράσλειο Παιδαγωγική Ακαδημία, καθώς η διδασκαλία τους κρίθηκε εθνικά επιβλαβής.

1943: Συγκαλείται η Συνδιάσκεψη της Τεχεράνης μεταξύ του Φράνκλιν Ρούσβελτ, του Ιωσήφ Στάλιν και του Ουίνστον Τσόρτσιλ. Στόχος της συνάντησης είναι να οριστικοποιηθεί η στρατηγική των Συμμάχων για την τελική φάση του Πολέμου. Αποφασίζεται η επίθεση στη Νορμανδία για το Μάιο του 1944.

1944: Οι κομουνιστές, υπό τον Εμβέρ Χότζα, αποκτούν τον έλεγχο της Αλβανίας.

1948: Πωλείται στη Βοστόνη η πρώτη φωτογραφική μηχανή Polaroid, στην τιμή των 89,95 δολαρίων.

1951: Οι ειρηνευτικές συνομιλίες στην Πανμουγιόμ μεταξύ του ΟΗΕ και των κομμουνιστών καταλήγουν σε συμφωνία για τη χάραξη μιας γραμμής ανακωχής, περίπου κατά μήκος της 38ης γεωγραφικής παραλλήλου, που χωρίζει τη Βόρεια από τη Νότια Κορέα.

1953: Ολοκληρώνεται η Δίκη των Αεροπόρων. Στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθονται στελέχη της Πολεμικής Αεροπορίας, που κατηγορούνται για φιλοκομμουνιστικές δραστηριότητες. Δύο καταδικάζονται σε ισόβια, έξι σε ποινές πρόσκαιρης κάθειρξης και ένας αθωώνεται.

1958: Το Τσαντ, η Δημοκρατία του Κονγκό και η Γκαμπόν γίνονται αυτόνομες δημοκρατίες εντός της Γαλλικής αποικιακής αυτοκρατορίας.

1960: Η Μαυριτανία αποκτά την πλήρη ανεξαρτησία της από τη Γαλλία.

1964: Η NASA εκτοξεύει το σκάφος «Mariner 4» με προορισμό τον Άρη.

1967: Οι αστρονόμοι Τζόσλιν Μπελ και Άντονι Χιούις ανακαλύπτουν το πρώτο γνωστό πάλσαρ στον αστερισμό Αλώπηξ.

1967: Τερματίζεται η δίκη των 41 του Πατριωτικού Μετώπου στο έκτακτο στρατοδικείο της Θεσσαλονίκης. Δύο καταδικάζονται σε ισόβια, 22 σε ποινές που κυμαίνονται από εικοσαετή έως πενταετή κάθειρξη και 17 αθωώνονται.

1975: Το Ανατολικό Τιμόρ κηρύσσει την ανεξαρτησία του από την Πορτογαλία.

1981: Αρχίζει να εφαρμόζεται το μονοτονικό σύστημα στα σχολεία της χώρας μας.

1990: Ο Τζον Μέιτζορ αντικαθιστά τη Μάργκαρετ Θάτσερ στην πρωθυπουργία της Μεγάλης Βρετανίας.

1994: Η Νορβηγία ψηφίζει «όχι» στην είσοδό της στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

1999: Ολοκληρώνεται το παγκόσμιο πρωτάθλημα άρσης βαρών που ξεκίνησε στις 21 Νοεμβρίου στο στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Η Ελλάδα κατατάσσεται στην πρώτη θέση της γενικής βαθμολογίας με 19 μετάλλια (4 χρυσά, 10 αργυρά και 5 χάλκινα).

1999: Ο Παραγουανός Χοσέ Λουίς Σιλαβέρτ γίνεται ο μοναδικός τερματοφύλακας στην ιστορία του παγκόσμιου ποδοσφαίρου που σημειώνει χατ-τρικ. Στον αγώνα Βελέζ Σάρσφιλντ – Φέρο Καρίλ Οέστε για το πρωτάθλημα Α’ Εθνικής κατηγορίας Αργεντινής σημειώνει τρία γκολ με πέναλτι.

2002: Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιδικάζει το ποσό των 13,7 εκατομμυρίων ευρώ (4,6 δισ. δραχμές) ως αποζημίωση του Ελληνικού Δημοσίου στον τέως βασιλιά Κωνσταντίνο για την απαλλοτρίωση της λεγόμενης βασιλικής περιουσίας.

2008: Το Οικουμενικό Πατριαρχείο ζητά την παραίτηση του ηγούμενου Εφραίμ από όλες τις αρμοδιότητές του στη Μονή Βατοπεδίου μέχρι να ολοκληρωθεί η διερεύνηση της υπόθεσης.

Γεννήσεις

1118 – Μανουήλ Α’ Κομνηνός, Βυζαντινός αυτοκράτορας

1489 – Μάργκαρετ Τούντορ, βασίλισσα της Σκωτίας

1632 – Ζαν Μπατίστ Λιλί, Ιταλός συνθέτης

1757 – Ουίλιαμ Μπλέικ, Άγγλος ποιητής και ζωγράφος

1820 – Φρίντριχ Ένγκελς, Γερμανός φιλόσοφος

1829 – Αντόν Ρουμπινστάιν, Ρώσος πιανίστας και συνθέτης

1857 – Αλφόνσος ΙΒ’, βασιλιάς της Ισπανίας

1880 – Αλέξανδρος Μπλοκ, Ρώσος ποιητής

1881 – Στέφαν Τσβάιχ, Αυστριακός συγγραφέας και δημοσιογράφος

1887 – Ερνστ Ρεμ, Γερμανός αξιωματούχος των Ναζί

1906 – Εμμανουήλ Κριαράς, Έλληνας φιλόλογος

1907 – Αλμπέρτο Μοράβια, Ιταλός συγγραφέας και δημοσιογράφος

1908 – Κλοντ Λεβί-Στρος, Γάλλος ανθρωπολόγος

1923 – Γκλόρια Γκράχαμ, Αμερικανίδα ηθοποιός

1928 – Τοαρίπι Λαούτι, πολιτικός από το Τουβαλού

1929 – Παύλος Ζάννας, Έλληνας συγγραφέας

1941 – Λάουρα Αντονέλι, Ιταλίδα ηθοποιός

1941 – Μααούγια Ουλντ Σιντ Αχμέντ Τάγια, Μαυριτανός πολιτικός

1947 – Παναγιώτης Βαρώτσος, Έλληνας φυσικός

1947 – Μαρία Φαραντούρη, Ελληνίδα τραγουδίστρια

1950 – Χανς Φάσναχτ, Γερμανός κολυμβητής

1950 – Ράσελ Άλαν Χαλς, Αμερικανός φυσικός

1950 – Εντ Χάρις, Αμερικανός ηθοποιός

1953 – Έβαλντ Λίνεν, Γερμανός ποδοσφαιριστής και προπονητής

1960 – Τζον Γκαλιάνο, Βρετανός σχεδιαστής μόδας

1961 – Αλφόνσο Κουαρόν, Μεξικανός σκηνοθέτης και σεναριογράφος

1962 – Τζον Στιούαρτ, Αμερικανός ηθοποιός και τηλεοπτικός παρουσιαστής

1964 – Μάικλ Μπένετ, Αμερικανός πολιτικός

1964 – Ρόι Τάρπλεϊ, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής

1967 – Άννα Νικόλ Σμιθ, Αμερικανίδα ηθοποιός και μοντέλο

1972 – Αναστασία Κελεσίδου, Ελληνίδα δισκοβόλος

1985 – Μαγκντί Ρούζα, Ουγγαρέζα τραγουδίστρια

Θάνατοι

741 – Πάπας Γρηγόριος Γ’

1118 – Φιλίππη της Τουλούζης, δούκισσα της Ακουιτανίας

1290 – Ελεονώρα της Καστίλης, βασίλισσα της Αγγλίας

1667 – Ζαν ντε Τεβενό, Γάλλος βοτανολόγος

1680 – Τζαν Λορέντσο Μπερνίνι, Ιταλός γλύπτης

1694 – Ματσούο Μπασό, Ιάπωνας ποιητής

1795 – Γεώργιος Βενδότης, Έλληνας συγγραφέας

1828 – Άνθιμος Γαζής, Έλληνας λόγιος

1831 – Τσαρλς Νόουλς, Βρετανός ναύαρχος

1845 – Μελέτιος Γ’, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

1852 – Εμμανουήλ Ξάνθος, Έλληνας αγωνιστής

1870 – Φρεντερίκ Μπαζίλ, Γάλλος ζωγράφος

1878 – Κωνσταντίνος Κοντογόνης, Έλληνας θεολόγος

1907 – Στανίσλαβ Βισπιάνσκι, Πολωνός συγγραφέας και ζωγράφος

1912 – Λορέντζος Μαβίλης, Έλληνας ποιητής

1917 – Μικέλης Άβλιχος, Έλληνας ποιητής

1919 – Δημήτριος Φιλιππότης, Έλληνας γλύπτης

1930 – Κωνσταντίνος ΣΤ’, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως

1937 – Παύλος Νιρβάνας, Έλληνας συγγραφέας

1939 – Τζέιμς Νάισμιθ, Καναδός εμπνευστής της καλαθοσφαίρισης

1954 – Ενρίκο Φέρμι, Ιταλός φυσικός

1958 – Σωτήριος Γκοτζαμάνης, Έλληνας πολιτικός

1962 – Βιλελμίνη, βασίλισσα της Ολλανδίας

1968 – Ένιντ Μπλάιτον, Αγγλίδα συγγραφέας

1974 – Κονσταντίν Μελνίκοφ, Ρώσος αρχιτέκτονας

1978 – Κάρλο Σκάρπα, Ιταλός αρχιτέκτονας

1982 – Πριγκίπισσα Ελένη της Ελλάδας

1996 – Ντον Μακνίλ, Αμερικανός αντισφαιριστής

2000 – Νικόλαος Αναστασόπουλος, Έλληνας πολιτικός

2000 – Λιάνε Χάιντ, Αυστριακή ηθοποιός

2003 – Γιάγκος Πεσμαζόγλου, Έλληνας πολιτικός

2010 – Λέσλι Νίλσεν, Καναδός ηθοποιός

2010 – Γιώργος Φούντας, Έλληνας ηθοποιός

2011 – Ντίνος Κατσουρίδης, Κύπριος σκηνοθέτης

2014 – Λουτσίντιο Σεντιμέντι, Ιταλός ποδοσφαιριστής