Το ελληνικό αναψυκτικό που έχασε απέναντι στους κολοσσούς

Ελλάδα 60 χρόνια νωρίτερα. Σε μια εποχή που οι σημερινοί νέοι έχουν γνωρίσει μέσα από τις ασπρόμαυρες ταινίες, ένα αναψυκτικό κάνει την εμφάνισή του στην αγορά.

Οι σημερινοί παππούδες προφανώς και το θυμούνται καλά, οι δε νεότεροι δεν έχουν ιδέα για την ελληνική cola με την ονομασία Tam-Tam.

Πρόκειται για την ιστορία του ελληνικού αναψυκτικού που σάρωνε την αγορά, είχε βεβαίως «πλάτες προστασίας» και μοντέρνες, άκρως ελκυστικές διαφημίσεις, το οποίο και έσβησε άδοξα με την έλευση της Coca – Cola.

Πίσω από την ιστορία επιτυχίας και αποτυχίας (τελικά) του Tam-Tam βρίσκεται το γνωστό όνομα της οικογένειας Φιξ.

Το Tam-Tam ήταν ένα αεριούχο ποτό της ζυθοποιίας Φιξ, που έμοιαζε σε γεύση με την Coca – Cola, είχε σχεδόν το ίδιο χρώμα, παρόμοιο μπουκάλι (αν όχι ίδιο), ανάλογο καπάκι και αποτελούσε το αγαπημένο αναψυκτικό της νεολαίας.

Στο μακρινό 1850, όταν ακόμη η Ελλάδα προσπαθούσε να ανασυγκροτηθεί, μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, ο Ιωάννης Φιξ ήρθε από το Μόναχο, για να βρει τον πατέρα του. Δύο πιστολιές στη Μαγκουφάνα (η περιοχή της Πεύκης σήμερα), από τις οποίες ο πατέρας Φιξ έπεσε νεκρός, ήταν η αιτία ο γιος να εγκατασταθεί στο Ηράκλειο Αττικής και να ξεκινήσει την παραγωγή της μπύρας, ορμώμενος από το γεγονός ότι αρκετοί Βαυαροί αξιωματικοί, είχαν εγκατασταθεί εκείνη την εποχή στην Ελλάδα. Ο Ιωάννης Φιξ, λοιπόν, φτιάχνει την πρώτη μπύρα στη χώρα μας, δίνοντάς της το όνομα της οικογένειάς του, ΦΙΞ.

Η συνέχεια είναι γνωστή με το ζυθοποιείο του στο Κολωνάκι και στη συνέχεια στη Λεωφ. Συγγρού.

Το 1922 ο Κάρολος Φιξ πεθαίνει, αφήνοντας το εργοστάσιo στους δύο γιους του, Γιάννη και Αντώνη, που από μικρούς τους είχε μαζί του στη δουλειά. Τα δύο αδέλφια εργάστηκαν μεγαλώνοντας ακόμη περισσότερο την επιχείρηση.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 η οικογένεια  μπαίνει και στην αγορά αναψυκτικού στην Ελλάδα δυναμικά.

Ο Κάρολος Φιξ προχωρά σε επέκταση των δραστηριοτήτων στη ρετσίνα και σε διάφορα αναψυκτικά μεταξύ των οποίων και το πλέον δημοφιλές Tam-Tam.

Την ελληνική cola που αποτελεί το αντίπαλο δέος της Coca Cola. Ουσιαστικά αποτελεί την ελληνική απάντηση στο δημοφιλές αμερικανικό αναψυκτικό, το οποίο όμως δεν κυκλοφορεί ακόμη στην Ελλάδα.

Το Tam-Tam απολαμβάνει ένα είδος προστασίας από το 1964 που κυκλοφόρησε, καθώς το κράτος εκείνης της εποχής έδειχνε έναν προστατευτισμό στις ελληνικές επιχειρήσεις και στις επιχειρήσεις που είχαν την παραγωγή τους στην Ελλάδα.

Έτσι η Coca – Cola ήταν κατά κάποιον τρόπο «απαγορευμένη» στην Ελλάδα. Δεν κυκλοφορούσε και το Tam-Tam «έπαιζε» άνετα στην αγορά.

Εκείνη την εποχή (1960) τα αμερικανικά αναψυκτικά ήταν περιζήτητα στην Ελλάδα. Είχαν τεράστια φήμη αλλά δεν βρίσκονταν στα ράφια των μπακάλικων, ούτε στα καφενεία και τα κλαμπ της εποχής. Υπήρχαν μόνο στις αμερικανικές βάσεις της χώρας και όσοι είχαν κάποιο γνωστό, κατάφερναν να πιουν το αμερικάνικο αναψυκτικό.

Αυτό το κενό καλύπτει το Tam-Tam το οποίο οι παλαιότεροι θα θυμούνται να διαφημίζεται στους θερινούς κινηματογράφους με την επιγραφή: «Διάλειμμα για να πιείτε Tam-Tam».

Όπως ήταν γνωστό ο Φιξ είχε μια έφεση στη διαφήμιση και μια τάση να μιμείται προϊόντα του εξωτερικού. Οι διαφημίσεις της εποχής για το αναψυκτικό είναι χαρακτηριστικές και έχουν μείνει στη μνήμη πολλών, ενώ τα μηνύματα που πέρναγαν ήταν ξεκάθαρα.

«Εμείς το λέμε Tam-Tam. Ζήτω τα νιάτα, ζήτω το Tam-Tam» έγραφε η διαφήμιση με μια νεαρή γυναίκα στην παραλία να φοράει μαγιό και να κρατάει ένα ποτήρι και ένα μπουκάλι του αναψυκτικού. Νέοι της εποχής βρίσκονται δίπλα της και είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ τα κορίτσια φοράνε μαγιό, οι άντρες είναι ντυμένοι με παντελόνι και πουκάμισο!

Άλλη διαφήμιση ενημερώνει το κοινό ότι «Ναι, εμείς το λέμε ταμ-ταμ, το ίδιο πράγμα που άλλοι μπορούν να ονομάσουν ευτυχία, ξενοιασιά, χαρά της ζωής. Γιατί εμείς βρίσκουμε πιο σύντομες λέξεις για να εκφράσουμε κάτι που μας αρέσει.Έτσι εμείς ένα χαμόγελο, ένα φλερτ, μια ζεστή καλοκαιρινή μέρα, τα λέμε ταμ-ταμ. Τώρα που είμαστε νέοι, τώρα που είναι καλοκαίρι, το “Ταμ-Ταμ” έγινε συνήθεια της κάθε ώρας της κάθε στιγμής μας».

Ο επίλογος για το περιβόητο Tam-Tam που θα εμπνεύστηκε από την Coca Cola ήρθε προς το τέλος της δεκαετίας του 1960. Η αυθεντική αμερικάνικη cola μπήκε στην ελληνική αγορά και το Tam-Tam έσβησε. Μάλιστα η «ελληνική απάντηση» έχασε το μπουκάλι της, καθώς ήταν εμφανές από πού το είχε πάρει και ο κόσμος βέβαια στράφηκε μαζικά προς τη συνταγή από την Αμερική.