Όσα πρέπει να ξέρετε για το ανώτατο όριο στις συντάξεις του Δημοσίου

Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης και ο υφυπουργός Κοινωνικής Ασφάλισης Τάσος Πετρόπουλος υπογράφουν την εγκύκλιο για τη θέσπιση ανώτατου ορίου καταβολής της σύνταξης με την εφαρμογή του νέου ασφαλιστικού νόμου, με αναλυτικά παραδείγματα.

Συγκεκριμένα, με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, θεσπίζεται ανώτατο όριο καταβολής της σύνταξης.

Α. Συντάξεις που υπάγονται στις προαναφερόμενες διατάξεις

Υπάλληλοι-λειτουργοί του Δημοσίου, καθώς και στρατιωτικοί, που είχαν καταστεί συνταξιούχοι, μέχρι την έναρξη ισχύος του ανωτέρω νόμου (12-05-2016), καθώς και όσοι εξ αυτών κατέστησαν ή θα καταστούν συνταξιούχοι, μετά την ανωτέρω ημερομηνία, αλλά η σύνταξή τους ορίσθηκε ή θα ορισθεί πληρωτέα, πριν από την ημερομηνία αυτή.

Β. Ανώτατο όριο ατομικής μηνιαίας σύνταξης

Μέχρι την 31-12-2018, το καταβαλλόμενο ποσό κάθε ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης των προσώπων που υπάγονται στις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 2.000 ευρώ. Η καταβολή του ποσού που υπερβαίνει τα 2.000 ευρώ, αναστέλλεται, μέχρι και την 31-12-2018.

Γ. Υπολογισμός ποσού ανωτάτου ορίου ατομικής μηνιαίας σύνταξης

1. Για την εφαρμογή των προαναφερομένων διατάξεων, ως καταβαλλόμενο ποσό ατομικής μηνιαίας κύριας σύνταξης λαμβάνεται υπόψη το ακαθάριστο ποσό αυτής, όπως αυτό ισχύει, η τυχόν συγκαταβαλλόμενη με αυτή προσωπική διαφορά, καθώς και τα τυχόν συγκαταβαλλόμενα με τη σύνταξη πάσης φύσεως επιδόματα (εξομάλυνσης, τέκνων, συζύγου αναπηρίας, κλπ), αφαιρουμένων των μειώσεων που επιβλήθηκαν στις συντάξεις του Δημοσίου με τις σχετικές διατάξεις.
2. α. Επί του ποσού των 2.000 ευρώ, που προκύπτει, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, υπολογίζεται η κράτηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης Συνταξιούχων υπέρ ΑΚΑΓΕ, που αντιστοιχεί στο ποσό αυτό.

β. Το ποσό της κράτησης για υγειονομική περίθαλψη υπολογίζεται επί του εναπομείναντος ποσού, που προκύπτει, μετά την αφαίρεση από το ποσό των 2.000 ευρώ της κατά τα ανωτέρω κράτησης για Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων υπέρ ΑΚΑΓΕ.

γ. Το καταβαλλόμενο προ φόρου ποσό σύνταξης, που προκύπτει, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, δεν μπορεί να υπερβαίνει το αντίστοιχο ποσό που καταβαλλόταν, πριν από την έναρξη ισχύος του νέου ασφαλιστικού νόμου (ν. 4387/2016).

Παράδειγμα 1

Ποσό τρέχουσας σύνταξης

Βασική σύνταξη 4.406,01

Συν πρόσθετες παροχές 207,00 (επιδόματα, κλπ)

Μείον οι μειώσεις της 1.419,90 σύνταξης με βάση τους νόμους 4024/2011, 4051/2012, 4093/2012

Καταβαλλόμενο ποσό κύριας 3.193,11 σύνταξης προ κρατήσεων υπέρ ΑΚΑΓΕ, περίθαλψης και φόρου, το οποίο λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του ανωτάτου ορίου των 2.000 ευρώ

Σύνολο κρατήσεων υπέρ ΑΚΑΓΕ και υγειονομικής 830,35 περίθαλψης

Καταβαλλόμενο ποσό προ φόρου 2.362,76

Η τρέχουσα καταβαλλόμενη σύνταξη προ κρατήσεων και φόρου ανέρχεται στο ποσό των 3.193,11 ευρώ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, το ποσό που υπερβαίνει το ανώτατο όριο των 2.000 ευρώ, δηλαδή το ποσό των 1.193,11 ευρώ (3193,11 – 2000), θα περικοπεί και επί του εναπομείναντος ποσού των 2.000 ευρώ (ανώτατο όριο σύνταξης), θα παρακρατηθεί η εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων υπέρ ΑΚΑΓΕ, η οποία ανέρχεται σε 120 ευρώ (2000 * 6% = 120 ευρώ) και επί του υπολοίπου ποσού των 1.880 ευρώ (2000 – 120) θα παρακρατηθεί η εισφορά για υγειονομική περίθαλψη, η οποία ανέρχεται σε 112,8 ευρώ (1880 * 6%). Τελικά, το καθαρό ποσό προ φόρου της νέας καταβαλλόμενης σύνταξης διαμορφώνεται σε 2000-120-112,8=1.767,2 ευρώ, αφού το ποσό αυτό είναι μικρότερο των 2.362,76 ευρώ στο οποίο ανερχόταν το αντίστοιχο ποσό της σύνταξης αυτής, πριν την εφαρμογή των διατάξεων περί ανωτάτου ορίου του άρθρου 13 του ν. 4387/2016.

Παράδειγμα 2

Ποσό τρέχουσας σύνταξης

Βασική σύνταξη 2.418,94

Συν πρόσθετες παροχές 173,00

Μείον οι μειώσεις της σύνταξης με βάση τους νόμους 4024/2011, 4051/2012, 4093/2012 516,43 Καταβαλλόμενο ποσό κύριας σύνταξης προ κρατήσεων υπέρ ΑΚΑΓΕ, περίθαλψης και φόρου, το οποίο λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του ανωτάτου ορίου των 2.000 ευρώ 2.075,51

Σύνολο κρατήσεων υπέρ ΑΚΑΓΕ και υγειονομικής περίθαλψης 343,08

Καταβαλλόμενο ποσό προ φόρου 1.732,43

Η τρέχουσα καταβαλλόμενη σύνταξη προ κρατήσεων και φόρου ανέρχεται στο ποσό των 2.075,51 ευρώ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, το ποσό που υπερβαίνει το ανώτατο όριο των 2.000 ευρώ, δηλαδή το ποσό των 75,51 ευρώ (2075,51 – 2000), θα περικοπεί και επί του εναπομείναντος ποσού των 2.000 ευρώ (ανώτατο όριο σύνταξης), θα παρακρατηθεί η εισφορά αλληλεγγύης συνταξιούχων υπέρ ΑΚΑΓΕ, η οποία ανέρχεται σε 120 ευρώ (2000 * 6% = 120 ευρώ) και επί του υπολοίπου ποσού των 1.880 ευρώ (2000 – 120) θα παρακρατηθεί η εισφορά για υγειονομική περίθαλψη, η οποία ανέρχεται σε 112,8 ευρώ (1880 * 6%). Τελικά, το καθαρό ποσό προ φόρου της νέας καταβαλλόμενης σύνταξης διαμορφώνεται σε 2000-120-112,8=1.767,2 ευρώ. Αφού το ποσό αυτό είναι μεγαλύτερο των 1.732,43 ευρώ στο οποίο ανερχόταν το αντίστοιχο ποσό της σύνταξης αυτής, πριν την εφαρμογή των διατάξεων περί ανωτάτου ορίου του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, ο συνταξιούχος θα συνεχίσει να λαμβάνει ως σύνταξη το ποσό που ίσχυε, πριν την εφαρμογή των διατάξεων περί ανωτάτου ορίου.

Δ. Ανώτατο όριο συντάξεων

Μέχρι την 31-12-2018, στις περιπτώσεις που συνταξιούχος δικαιούται δύο ή περισσότερες συντάξεις, από οποιαδήποτε αιτία (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου), από το Δημόσιο ή ΝΠΔΔ ή οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα, κύριας ή επικουρικής ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης και της ειδικής προσαύξησης που χορηγεί το ΤΣΜΕΔΕ, της προσαύξησης μονοσυνταξιούχων ΤΣΑΥ, της προσυνταξιοδοτικής παροχής που καταβάλλεται από το ΕΤΑΤ και το ΕΤΕΑ (τ. ΕΤΕΑΜ), καθώς και των λοιπών παροχών του ΕΤΑΤ, το άθροισμα του καθαρού ποσού των συντάξεων αυτών δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 3.000 ευρώ. Η καταβολή του ποσού που υπερβαίνει τα 3.000 ευρώ, αναστέλλεται, μέχρι και την 31-12-2018.

Ε. Υπολογισμός ποσού ανωτάτου ορίου συντάξεων

1. Για την εφαρμογή των προαναφερομένων διατάξεων περί ανωτάτου ορίου συντάξεων, ως καθαρό ποσό κάθε μίας εκ των συντάξεων λαμβάνονται υπόψη το ακαθάριστο ποσό αυτής, όπως αυτό ισχύει, η τυχόν συγκαταβαλλόμενη με αυτή προσωπική διαφορά, καθώς και τα τυχόν συγκαταβαλλόμενα με τη σύνταξη επιδόματα (εξομάλυνσης, τέκνων, συζύγου, αναπηρίας ή ανικανότητας, κλπ), αφαιρουμένων των μειώσεων που επιβλήθηκαν στις συντάξεις του Δημοσίου με τις διατάξεις:

α. της παρ. 10 του άρθρου 1 του ν. 4024/2011

β. της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 4051/2012 και

γ. της Υποπαραγράφου Β3 του ν. 4093/2012, καθώς και των κρατήσεων που επιβλήθηκαν στις συντάξεις του Δημοσίου με τις διατάξεις:

α. του άρθρου 11 του ν. 3865/2010, όπως ισχύουν και της παρ. 14 του άρθρου 2 του ν. 4002/2011 και

β. για υγειονομική περίθαλψη.

2. Για τον υπολογισμό, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, του ανωτάτου ορίου συντάξεων (3.000 ευρώ), που αφορά τα άτομα με αναπηρία ή χρόνια πάθηση, καθώς και για τις οικογένειες που έχουν μέλη τους άτομα με αναπηρία, δεν λαμβάνονται υπόψη το εξωιδρυματικό επίδομα, τα πάσης φύσεως προνοιακά επιδόματα που χορηγούνται από τη Γενική Διεύθυνση Πρόνοιας τους υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, καθώς και τα συγκαταβαλλόμενα με τη σύνταξη επιδόματα ανικανότητας ή αναπηρίας.
3. Ειδικά στις περιπτώσεις που μία ή περισσότερες από τις καταβαλλόμενες στο ίδιο πρόσωπο συντάξεις έχει/έχουν περιορισθεί, λόγω ανωτάτου ορίου σύνταξης, ως καθαρό ποσό νοείται αυτό που προκύπτει, μετά την εφαρμογή της ενότητας Γ (υπολογισμός ανωτάτου ορίου σύνταξης) δηλαδή 1.767,20 ευρώ προ φόρου, για κάθε μία εκ των συντάξεων αυτών.

Επομένως, ο έλεγχος για την υπέρβαση του ανωτάτου ορίου σύνταξης των 2.000 ευρώ προηγείται του ελέγχου για την υπέρβαση του ανωτάτου ορίου συντάξεων των 3.000 ευρώ. Το ποσό της μείωσης επιμερίζεται ανάλογα σε κάθε σύνταξη.

4. Στις περιπτώσεις που το καταβαλλόμενο προ φόρου ποσό της κάθε σύνταξης, το οποίο προκύπτει, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, υπερβαίνει το αντίστοιχο ποσό που καταβαλλόταν, πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4387/2016, η σύνταξη αυτή θα συνεχίσει να καταβάλλεται, όπως ίσχυε, πριν την εφαρμογή των διατάξεων περί ανωτάτου ορίου συντάξεων.

Παράδειγμα

Έστω ότι συνταξιούχος που λαμβάνει δύο συντάξεις: Η 1η έχει περιορισθεί, λόγω ανωτάτου ορίου σύνταξης, μετά τις μειώσεις της ενότητας Γ, στο καθαρό ποσό προ φόρου των 1.767,20 ευρώ. Η 2η ανέρχεται σε 1.350 ευρώ (καθαρό ποσό προ φόρου). Στην περίπτωση αυτή, το άθροισμα του καθαρού ποσού (προ φόρου) των δύο καταβαλλομένων συντάξεων ανέρχεται σε 3.117,20 ευρώ (1.767,20 ευρώ + 1.350 ευρώ). Το ποσό αυτό υπερβαίνει το ανώτατο όριο των συντάξεων (3.000 ευρώ) κατά 117,20 ευρώ.

Επομένως, το σύνολο του καθαρού καταβαλλόμενου ποσού προ φόρου των δύο συντάξεων θα περιορισθεί στο ποσό των 3.000 ευρώ, με αναλογικό επιμερισμό του ποσού των 117,20 ευρώ σε αυτές. Κατόπιν των ανωτέρω, η μεν πρώτη σύνταξη θα μειωθεί κατά 66,44 ευρώ, η δε δεύτερη κατά 50,76 ευρώ. Έτσι, το καθαρό ποσό προ φόρου της μεν πρώτης σύνταξης θα διαμορφωθεί σε 1.700,76 ευρώ (1.767,20 – 66,44), της δε δεύτερης σε 1.299,24 ευρώ (1.350 – 50,76).

ΣΤ. Διάρκεια ισχύος των διατάξεων του άρθρου 13 ΤΟΥ Ν. 4387/2016

1. Οι ανωτέρω διατάξεις έχουν εφαρμογή από 01-06-2016. Τα ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί αχρεώστητα από την ανωτέρω ημερομηνία, μέχρι την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 13 του ν. 4387/2016, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρούσα εγκύκλιο, παρακρατούνται, βάσει των διατάξεων της παρ. 8 του άρθρου 20 του ν. 2084/1992 (Α 165), όπως ισχύουν. Τα ποσά αυτά αποτελούν έσοδο του ΕΦΚΑ.
2. Από 01-01-2019, επαναχορηγείται το ποσό της κάθε σύνταξης (κύριας και επικουρικής), η καταβολή του οποίου θα έχει ανασταλεί, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα και το νέο ύψος των συντάξεων των υπαλλήλων-λειτουργών του Δημοσίου, καθώς και των στρατιωτικών, θα προκύψει, μετά την αναπροσαρμογή αυτών, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 4387/2016.