Brexit: Σε αναζήτηση της «ανέφικτης» εμπορικής συμφωνίας

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εισέλθει το Σάββατο στην δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων με το Λονδίνο για την μελλοντική σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο, κυρίως στον τομέα των εμπορικών σχέσεων.

«Mission Impossible»

Οι Βρετανοί θα βρεθούν μετά την αποχώρησή τους την Παρασκευή σε μία μεταβατική περίοδο που θα διαρκέσει μέχρι την 31η Δεκεμβρίου, κατά την διάρκεια της οποίας θα συνεχίσουν να εφαρμόζουν τους ευρωπαϊκούς κανόνες. Σε αυτήν την φάση θα πρέπει να διαμορφωθεί η νέα σχέση Ευρωπαϊκής Ένωσης- Ηνωμένου Βασιλείου.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει στις 3 Φεβρουαρίου εντολή για διαπραγμάτευση, η οποία θα πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη μέλη κατά την υπουργική σύνοδο της 25ης Φεβρουαρίου. Τότε θα μπορούν να ξεκινήσουν επισήμως οι διαπραγματεύσεις.

Πρώτη προθεσμία: την 1η Ιουλίου. Το αργότερο σε αυτήν την ημερομηνία θα αποφασισθεί η παράταση ή μη της μεταβατικής περιόδου – και κατά συνέπεια της διαπραγμάτευσης- κατά ένα ή δύο έτη. Ομως ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον έχει ήδη απορρίψει εκ προοιμίου κάθε παράταση και την έχει εγγράψει σε νόμο.

Εάν ληφθεί υπ΄όψιν ο αναγκαίος χρόνος για την επικύρωση της συμφωνίας, Λονδίνο και Βρυξέλλες δεν πρέπει να έχουν στην διάθεσή τους παρά μόνο οκτώ μήνες, από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο, για να καταλήξουν σε συμφωνία. «Mission impossible», λέει ευρωπαίος διπλωμάτης.

Περιορισμένη συμφωνία

Δεδομένων των περιορισμών αυτών, η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν θα μπορέσει να επιτύχει τον αρχικό στόχο της «συνολικής συμφωνίας» που θα καλύπτει όλες τις πλευρές της μελλοντικής σχέσης (ανταλλαγή προϊόντων και υπηρεσιών, μετανάστευση ή εξωτερική πολιτική).

«Η επίσπευση της διάρκειας της διαπραγμάτευσης είναι βρετανική επιλογή», σημείωσε ο Μισέλ Μπαρνιέ, επικεφαλής διαπραγματευτής της ΕΕ για το Brexit σε συνέντευξή του στην Journal Du Dimanche.

Ωστόσο, ορισμένα θέματα πρέπει να διευθετηθούν «διαφορετικά, θα δημιουργηθεί κατάσταση ρήξης», προειδοποίησε.

Προτεραιότητα των Βρυξελλών για το 2020 είναι η επίτευξη συμφωνιών για την αλιεία, την εσωτερική και εξωτερική ασφάλεια και κυρίως στην ανταλλαγή προϊόντων. Τα υπόλοιπα θα συζητηθούν αργότερα.

Στον εμπορικό τομέα, το Λονδίνο δεν επιθυμεί παρά μία συμφωνία ελευθέρου εμπορίου, παρόμοια με τις συμφωνίας που έχουν επιτευχθεί ανάμεσα στην ΕΕ και τον Καναδά ή την Ιαπωνία.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση επιθυμεί η συμφωνία να περιλαμβάνει μηχανισμό για την διευθέτηση των διαφορών, που να μπορεί να επιβάλει κυρώσεις ή να αναστέλλει την μελλοντική «συμφωνία» σε περίπτωση μη τήρησης των όρων της.

«…40 ημέρες καθαρής διαπραγμάτευσης»!

«Περί τα δέκα τραπέζια διαπραγμάτευσης θα αρχίσουν παράλληλα», δήλωσε ο Μισέλ Μπαρνιέ.

Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, μόνο «οκτώ έως δέκα κύκλοι εβδομαδιαίων διαπραγματεύσεων» μπορούν να οργανωθούν, πράγμα που συνοψίζεται «σε 40 ημέρες καθαρής διαπραγμάτευσης».

Ο χρόνος φαίνεται πολύ βραχύς, όταν χρειάσθηκε χρόνια για την συμφωνία ΕΕ-Καναδά, ενός εταίρου πολύ λιγότερο σημαντικού από το Ηνωμένο Βασίλειο.

«Θα δώσουμε δύο ή τρεις εβδομάδες σε κάθε θέμα και θα δούμε τι είναι δυνατόν να γίνει. Εάν το μπλοκάρισμα είναι πολύ σοβαρό, θα περνάμε σε άλλο θέμα», προβλέπει ευρωπαίος διπλωμάτης.

Οι κανόνες του παιγνιδιού

Βασική ανησυχία των Βρυξελλών: να διασφαλισθεί ότι το Λονδίνο δεν θα προχωρήσει σε απορρύθμιση της οικονομίας του σε ό,τι αφορά το περιβαλλοντικό, κοινωνικό, χρηματοπιστωτικό, εμπορικό ρυθμιστικό πλαίσιο, καθώς και τις ρυθμίσεις περί κρατικών επιδοτήσεων, και ότι θα ακολουθήσει ισότιμους κανόνες παιγνιδιού.

Ορισμένα κράτη μέλη θέλουν το Ηνωμένο Βασίλειο να ευθυγραμμισθεί με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στους τέσσερις αυτούς τομείς και στην συνέχεια να προσαρμοσθεί αυτομάτως στις μεταβολές της νομοθεσίας. Η απαίτηση αυτή θεωρείται αυτονόητη, δεδομένης της γεωγραφικής και οικονομικής εγγύτητας του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ομως, ο Μπόρις Τζόνσον «έχει σαφώς δηλώσει ότι θέλει μία συμφωνία ελευθέρου εμπορίου καναδικού τύπου χωρίς ευθυγράμμιση», υπενθυμίζει βρετανός αξιωματούχος, ο οποίος θεωρεί ότι «για την εκκίνηση, ο πήχυς είναι πολύ ψηλά».

«Διατήρηση της ενότητας»

«Η διατήρησης της ευρωπαϊκής ενότητας θα είναι δύσκολη», θεωρεί ευρωπαίος διπλωμάτης, αφού οι προτεραιότητες των ευρωπαϊκών κρατών δεν είναι ταυτόσημες.

Οι χώρες της ανατολικής Ευρώπης αποδίδουν μεγάλη σημασία στα βιομηχανικά αγαθά. Αλλοι, όπως το Λουξεμβούργο, στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.

Η Γαλλία, η Δανία, η Ιρλανδία, το Βέλγιο και η Ολλανδία θα επιδιώξουν να διατηρήσουν την πρόσβαση στα βρετανικά ύδατα για την αλιεία, ένα θέμα υψηλού συμβολισμού, που θα το παρακολουθήσουν οι χώρες που ανησυχούν για υποχωρήσει εκ μέρους του Λονδίνου.

Η αλιεία θα είναι ακανθώδες θέμα, την στιγμή που οι Βρυξέλλες θέτουν ως όρο για την έναρξη των καθαρά εμπορικών διαπραγματεύσεων μία συμφωνία στον τομέα αυτόν.

Οι δύο πλευρές έχουν άλλωστε δεσμευθεί να συμφωνήσουν επί τις αλιείας πριν από την 1η Ιουλίου.