Εκδηλώσεις μνήμης για τα 70 χρόνια από το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων

Εβδομήντα χρόνια συμπληρώνονται φέτος από το Ολοκαύτωμα των Ανωγείων από τους Γερμανούς το 1944 και ο δήμος Ανωγείων διοργανώνει από αύριο, Τρίτη 12 Αυγούστου, επετειακές πολιτιστικές εκδηλώσεις με στόχο τη διατήρηση της συλλογικής μνήμης και την απόδοση τιμών σε όλους όσοι μαρτύρησαν για την απελευθέρωση και την ελευθερία της Κρήτης από τις γερμανικές κατοχικές δυνάμεις.

Αύριο στις 21.30 μ.μ., στην πλατεία Αρμί η Φιλαρμονική του δήμου Ηρακλείου θα παρουσιάσει «Συναυλία για την 70ετή Επέτειο του Ολοκαυτώματος των Ανωγείων».

Την Τετάρτη 13 Αυγούστου θα τελεστεί η επίσημη δοξολογία στον Ιερό Ενοριακό Ναό του Αγίου Ιωάννη, χοροστατούντος του Μητροπολίτη Ρεθύμνης και Αυλοποτάμου κ.κ. Ευγενίου. Θα ακολουθήσει επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του Ηρώου και εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας από τον δήμαρχο Ανωγείων, Σωκράτη Κεφαλογιάννη. Αργότερα, στις 21:30 μ.μ., στο Θέατρο Νίκος Ξυλούρης θα πραγματοποιηθεί μουσικόχορευτική εκδήλωση με τη συμμετοχή του πολιτιστικού σωματείου «Το Ρόδο» από τα Χανιά, του παραδοσιακού συλλόγου «Ερωφίλη» από το Ρέθυμνο και του Πολιτιστικού Συλλόγου Ανωγείων.

Ιστορικό στοιχείο

«…Επειδή η πόλις των Ανωγείων είναι κέντρον της αγγλικής κατασκοπίας εν Κρήτη και επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το φόνο του λοχία φρουράρχου Γενί-Γκαβέ και της υπ’ αυτόν φρουράς και επειδή οι Ανωγειανοί εξετέλεσαν το σαμποτάζ της Δαμάστας, επειδή εις Ανώγεια ευρίσκουν άσυλον και προστασίαν οι αντάρται των διαφόρων ομάδων αντιστάσεως και επειδή εκ των Ανωγείων διήλθον και οι απαγωγείς με τον στρατηγόν Φον Κράιπε χρησιμοποιήσαντες ως σταθμόν διακομιδής τα Ανώγεια, διατάσσομεν την ΙΣΟΠΕΔΩΣΙΝ τούτων και την εκτέλεσιν παντός άρρενος Ανωγειανού όστις ήθελεν ευρεθεί εντός του χωρίου και πέριξ αυτού εις απόστασιν ενός χιλιομέτρου».

Χανιά 13-8-44 0 Στρατηγός Διοικητής Φρουρίου Κρήτης X. Μίλλερ

Με τη συγκεκριμένη διαταγή του Μίλλερ η καταστροφή και ισοπέδωση του χωριού των Ανωγείων, τον Αύγουστο του 1944, καταγράφηκε στην ιστορία της χώρας ως το 3ο ολοκαύτωμα του χωριού, ακολουθώντας εκείνα του 1822 και του 1867.

Το ολοκαύτωμα κράτησε πάνω από δεκαπέντε ημέρες, έκφραση οργής για την εξουδετέρωση και τη σύλληψη του φρούραρχου Γενί-Καβέ και της οκταμελούς φρουράς του την 7η Αυγούστου του 1944 στην περιοχή Σφακάκι Ανωγείων, από ενδεκαμελή ομάδα του εφεδρικού Ε.Λ.Α.Σ.

Την επομένη στις 8 Αυγούστου έγινε το σαμποτάζ της Δαμάστας στον κεντρικό αμαξωτό δρόμο της Κρήτης από άνδρες-αντάρτες της επαναστατικής οργάνωσης Ψηλορείτης. Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε και η ισοπέδωση του χωριού Δαμάστα και η εκτέλεση των Κρητικών που πιάστηκαν από τους Γερμανούς.

Το ολοκαύτωμα των Ανωγείων αποτελεί ένα από τα κορυφαία γεγονότα της Εθνικής Αντίστασης και οι μνήμες του ακολουθούν έως και σήμερα την κουλτούρα και την προσήλωση στις αξίες της ελευθερίας για τους ορεινούς Ανωγειανούς και Μυλοποταμίτες.

Η κύκλωση των Ανωγείων, οι μακάβριες εκτελέσεις, τα αποτελέσματα της λεηλασίας και της καταστροφής, έως και σήμερα αποτελούν αντικείμενο συγγραφικής καταγραφής και μέρος των συζητήσεων μεταξύ χωρικών, επισκεπτών και ερευνητών.

Άλλωστε, η μελέτη των γεγονότων εκείνων έως και σήμερα, προσθέτει νέα στοιχεία και γνώσεις στους ιστορικούς και όχι μόνο, ενώ αποκαλύπτει την κουλτούρα ενός ορεσίβιου λαού, αυτού των Ανωγείων και του ορεινού Μυλοποτάμου Ρεθύμνου, οι οποίοι μέσα από μία ταπεινή, δύσκολη για την επιβίωση τους καθημερινότητα, κατάφεραν να αναπτύξουν το συλλογικό πνεύμα της αντίστασης με στόχο την απελευθέρωση.

Ανέπτυξαν το πνεύμα της συνεργασίας αλλά και πρωτοπόρες προσωπικότητες οι οποίες με τον λόγο τους, τις ιδέες τους και τις ιδεολογικές τους απόψεις, ενίσχυσαν έως και τις μέρες μας, μία πολιτική προσήλωση και προσέγγιση που έχει άμεση σχέση με την εξεύρεση λύσεων για τα προβλήματα του απλού ανθρώπου της ελληνικής περιφέρειας.