FAZ: Ο μελλοντικός ρόλος του μηχανισμού ESM

«Θα μεριμνά στο μέλλον ο μηχανισμός ESM περισσότερο για τις τράπεζες;» διερωτάται η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, εκτιμώντας όμως ότι «το Ταμείο κρίσεων θα μπορούσε να αναλάβει ρόλο αναχώματος για το Ταμείο Εξυγίανσης».

Σύμφωνα με την εφημερίδα και όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, το αγαπημένο σενάριο του Βολφγκανγκ Σόιμπλε δε διαδραματίζει πια ουσιαστικό ρόλο. Ο πρώην υπουργός Οικονομικών ζητούσε στη συζήτηση για την ανοικοδόμηση της νομισματικής Ένωσης να μετατραπεί ο μηχανισμός ESM σε ένα ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο- κυρίως με έναν στόχο: να πάρει από τα χέρια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής την εποπτεία της δημοσιονομικής πολιτικής των κρατών- μελών. Ο επικεφαλής της Bundesbank Γιανς Βάιντμαν ναι μεν συντάσσεται τώρα με την ιδέα του Σόιμπλε, ζητώντας σε συνέντευξή του στην γαλλική «Les Échos» να αναλάβει όντως ο ESM περισσότερο βάρος στην επίβλεψη των δημοσίων οικονομικών των κρατών μελών, πλην όμως στις Βρυξέλλες κανείς δεν είναι και τόσο ένθερμος έναντι των αξιώσεων αυτών, ίσως και για τον λόγο ότι το Ταμείο ως όργανο των κρατών – μελών θα οδηγείτο σε αντίστοιχες προβλήματα όπως και η Κομισιόν, εάν καλείτο να εποπτεύσει τη δημοσιονομική πολιτική των κρατών- μελών.

Πάντως, η συζήτηση περί μεγαλύτερων αρμοδιοτήτων για τον ESM βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Για το ότι αυτές πρέπει όντως να ενισχυθούν, κανείς δεν αμφιβάλλει. Το θέμα είναι όμως τι πρέπει να αναλάβει και τι όχι. Σε κάθε περίπτωση, όπως φαίνεται, ο ρόλος του θα αυξηθεί σε μελλοντικά δανειακά προγράμματα και προγράμματα μεταρρυθμίσεων. Καθότι το κατασκεύασμα της τρόικας των πιστωτών, που δημιουργήθηκε βιαστικά εντός της ευρω- κρίσης, δεν έχει μέλλον πια στην αρχική μορφή του. Το ΔΝΤ δεν επιθυμεί να έχει πια τόσο σημαντικό ρόλο όπως στο παρελθόν.

η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θέλει όμως να αποσυρθεί από την μελλοντική εποπτεία χωρών που βρίσκονται σε προγράμματα. Εάν άρα ένα κράτος- μέλος της ευρωζώνης βρεθεί στο κοντινό ή απώτερο μέλλον σε χρηματοδοτικές δυσκολίες, δύο θα ήταν πλέον οι αρμόδιοι δρώντες: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ESM από κοινού για την εποπτεία των προγραμμάτων και ο ESM μόνο για τη διάθεση των δανείων.

Όμως, γίνονται σκέψεις και γι’ άλλες αρμοδιότητες. Μέχρι τώρα ο ESM μπορεί να διαθέτει σε μία χώρα δάνεια για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών με προβλήματα. Ενδεχομένως η εξουσιοδότηση αυτή διευρυνθεί ούτως ώστε το Ταμείο να μπορεί να παρεμβαίνει και στα θέματα εκκαθάρισης.

Ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ είχε δηλώσει μετά τη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της ευρωζώνης προ τεσσάρων εβδομάδων στο Λουξεμβούργο, ότι υπάρχει επί της ουσίας συμφωνία στο να αναλάβει το Ταμείο στο μέλλον ρόλο μηχανισμού ασφαλείας ή «τελευταίου αναχώματος» για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης (SRF). Αυτό σημαίνει ότι ο ESM θα μπορούσε να παρεμβαίνει στην περίπτωση που δεν επαρκούν τα 55 δισ. ευρώ, τα οποία ο SRF συλλέγει ως κεφάλαια από τις εισφορές των τραπεζών. Ο ESM θα μπορούσε άρα να «αναπληρώνει» τόσο στη μεταβατική φάση έως το 2023, στη διάρκεια της οποία το SRF δεν έχει φτάσει σε σύνολο κεφαλαίων τον στόχο των 55 δισ. ευρώ, αλλά κι αργότερα, εφόσον ο σχεδιαζόμενος στόχος αποδειχθεί ότι δεν επαρκεί.

Οι Υπουργοί δεν έχουν ακόμη αποφασίσει για το πιθανό ύψος των δανείων ασφαλείας. Δεδομένου όμως ότι του Ταμείου περισσεύουν στην παρούσα φάση χρήματα, το eurogroup δεν θέλει να φανεί ότι «τσιγκουνεύεται». Γίνεται λόγος για άλλα 55 δισ. ευρώ, ούτως ώστε στη χειρότερη περίπτωση να υπάρχουν 110 δισ. προς διάθεση για να μπορεί να αναχαιτιστεί τυχόν τραπεζική χρεοκοπία. Διπλωμάτες τονίζουν ωστόσο ότι η βασική αρχή της τραπεζικής ένωσης, που προβλέπει ανάληψη ευθύνης εκ μέρους ιδιοκτητών και πιστωτών των τραπεζών, θα παραμείνει ανέπαφη. Σύμφωνα με στοιχεία των συμμετεχόντων στη συνάντηση του Οκτωβρίου μια επί της βάσης συμφωνία για το θέμα αυτό απέτυχε μόνο λόγο του veto του Σόιμπλε. Βέβαια, ο μέχρι πρότινος υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας επιχειρηματολογούσε υποστηρίζοντας ότι αρχικά θα έπρεπε να μειωθούν περαιτέρω οι υπάρχοντες κίνδυνοι στους τραπεζικούς ισολογισμούς των τραπεζών.

Διπλωμάτες επισήμαιναν χτες ότι η γερμανική στάση δεν έχει αλλάξει λόγω της αποχώρησης Σόιμπλε. Όμως οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι η νέα ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα άρει τις αντιστάσεις της. Στην επόμενη συνάντηση του eurogroup την προσεχή Δευτέρα το θέμα θα βρεθεί ξανά στην ημερήσια διάταξη. Ο εκτελών χρέη υπουργού Οικονομικών Πέτερ Αλτμάιερ (CDU) δε σκοπεύει να πάρει θέση, λόγω του ότι στη Γερμανία «τρέχουν» οι διερευνητικές συνομιλίες, λέγεται στο eurogroup. Όμως, όποτε αναλάβει καθήκοντα μια νέα κυβέρνηση, αυτό πρόκειται να αλλάξει. Η διεύρυνση των αρμοδιοτήτων του Ταμείου απαιτεί τροποποίηση του Καταστατικού του ESM, για την οποία πρέπει να συμφωνήσουν και τα 19 κράτη- μέλη, καταλήγει το δημοσίευμα.

localStorage.clear();