Φονικές ασθένειες που μεταδίδονται από τα ζώα

Ο άνθρωπος ανά τους αιώνες χρησιμοποιεί με διάφορους τρόπους τα ζώα. Είτε για τη διευκόλυνσή του, είτε για τη διατροφή του, είτε ακόμη και για συντροφιά, τα ζώα είναι ενταγμένα στη ζωή του ανθρώπινου είδους.

Μόνο που η πανίδα δεν είναι πάντα φιλική μαζί μας. Αντίθετα, πολλές φορές, μπορεί να αποβεί σε κίνδυνο θανάσιμο για την επιβίωσή μας. Και όχι δεν αναφερόμαστε σε τυχόν επιθέσεις που μπορούμε να δεχτούμε από τα ζώα, αλλά για έναν απείρως φονικότερο και λιγότερο εμφανές κίνδυνο.

Αυτός δεν είναι άλλος από τους ιούς, τα βακτήρια και εν γένει τους μικροοργανισμούς που ζωάκια – αξιαγάπητα και μη- μπορούν να μας «φιλοδωρήσουν» και να οδηγήσουν σε θανατηφόρες ασθένειες, που κατά καιρούς έχουν γονατίσει την ανθρωπότητα.

Ας δούμε λοιπόν, ορισμένες από τις πλέον φονικές ασθένειες που μεταδίδονται από τα ζώα στους ανθρώπους…

Τρυπανοσωμίαση

Τρυπανοσωμίαση ονομάζεται μια ομάδα ασθενειών που προκαλείται από πρωτόζωα παρόμοιου είδους. Η πάθηση περιλαμβάνει δύο είδη της γνωστής «αρρώστιας του ύπνου» που μεταδίδεται συνήθως από το τσίμπημα μολυσμένων μυγών τσε-τσε, καθώς και τη νόσο του Χάγκας που μεταδίδεται από έντομα γνωστά σαν «μύγες-δολοφόνοι». Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο από τρυπανοσωμίαση η οποία προκαλεί πυρετό, έλκος και τελικά λήθαργο που οδηγεί σε κόμμα.

Άνθρακας

Η ύπουλη ασθένεια του άνθρακα προκαλείται από το ομώνυμο βακτήριο και ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα θανατηφόρα. Το βακτήριο προσβάλει συνήθως τα βοοειδή, τα πρόβατα και τα κατσίκια. Οι άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με τα μολυσμένα ζώα ή τα προϊόντα αυτών μπορεί να καταλήξουν με πληγές, οιδήματα, πυρετό, πνευμονία και φυσικά θάνατο. Μέχρι τον 20 αιώνα, ο άνθρακας θέριζε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και ζώα κάθε χρόνο, μέχρι την ανάπτυξη ενός εμβολίου από τον Παστέρ, το 1881.

Μαλάρια

Τα «αθώα» κουνούπια βρίσκονται πίσω από μια από τις πιο κοινές ασθένειες στον κόσμο, τη μαλάρια, καθώς μεταδίδεται από τσιμπήματα ενός θηλυκού κουνουπιού του γένους ανωφελές. Η ελονοσία μόνο το 2012 σκότωσε πάνω από 470.000 ανθρώπους, πολλοί εκ των οποίων παιδιά στην Αφρική. Στα συμπτώματα περιλαμβάνεται πυρετός, πονοκέφαλος και εμετός, ενώ μπορεί να οδηγήσει σε ίκτερο και επιληπτικές κρίσεις πριν καταλήξει ο ασθενής σε κώμα και τελικά πεθάνει.

Λεϊσμανίαση

Πρόκειται για μια ασθένεια παρόμοια με τη μαλάρια, καθώς προκαλείται από πρωτόζωα που μεταδίδονται στους ανθρώπους από τσιμπήματα μολυσμένων σκνιπών. Το πιο θανατηφόρο είδος της ασθένειας είναι το καλά-αζάρ που θα μπορούσε να μεταφραστεί και «μαύρη νόσος», με το ποσοστό θνησιμότητας να αγγίζει το 95%.  Η ασθένεια προκαλεί δερματικά έλκη και σήμερα περίπου 12 εκατ. άνθρωποι υποφέρουν από αυτή.

Λεπτοσπείρωση

Η μολυσματική ασθένεια λεπτοσπείρωση, γνωστή και σαν «πυρετός των αγρών», προκαλείται από ένα συγκεκριμένο τύπο βακτηρίου που ονομάζεται Λεπτόσπειρα. Η ασθένεια που προκαλεί ίκτερο και καταστροφή του συκωτιού μεταδίδεται από αρουραίους καθώς και από κουνάβια, ρακούν, αλεπούδες και άλλα ζώα. Περισσότερα κρούσματα σημειώνονται στην ύπαιθρο, σε ανθρώπους που ασχολούνται με αγροτικές και κτηνοτροφικές εργασίες. Σε περίπτωση που η μόλυνση προχωρήσει, τα ποσοστά θνησιμότητας «εκτοξεύονται», ακόμη και με λήψη θεραπείας. Υπολογίζεται ότι περίπου 7 με 10 εκατ. άνθρωποι προσβάλλονται κάθε χρόνο από την ασθένεια, χωρίς να είναι γνωστός ο αριθμός των θανάτων.

Λύσσα

Η θανατηφόρα ασθένεια της λύσσας μπορεί να μετατρέψει ένα άκακο και γλυκό σκυλί σε θανάσιμο κίνδυνο για τους ανθρώπους που θα δαγκώσει. Αν και συχνά συνδέεται με τα σκυλιά, η λύσσα προσβάλει τα περισσότερα θερμόαιμα ζώα όπως είναι οι λύκοι και οι γάτες. Ο ιός που προσβάλει το νευρικό σύστημα, μεταδίδεται από δάγκωμα και από το σάλιο ζώων που πάσχουν με σημείο του δέρματος που έχει κάποια πληγή. Από τη στιγμή που θα εμφανιστούν συμπτώματα, η θεραπεία σπάνια είναι αποτελεσματική και ο θάνατος είναι σχεδόν βέβαιος.

Φιλαρίαση

Η παρασιτική ασθένεια που προσβάλει το δέρμα και τα μάτια, προκαλείται από το δάγκωμα ορισμένων μυγών που είναι ξενιστές των νηματωδών σκωλήκων που ονομάζονται φιλάριες και τα οποία μεταναστεύουν σε διάφορους ιστούς του ανθρώπου. Πέρα από την ανατριχιαστική εικόνα των σκωλήκων να αναπαράγονται στα ανθρώπινα μάτια, η ασθένεια μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε ελεφαντίαση.

Τουλαραιμία

Γνωστή και σαν «πυρετός των κουνελιών», η τουλαραιμία προκαλείται από το βακτήριο Francisella tularensis. Μεταδίδεται στους ανθρώπους που έρχονται σε επαφή με ιστούς ζώων , όπως κουνέλια, καθώς και από το δάγκωμα τσιμπουριών και ψύλλων. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν κεφαλαλγία, πυρετό, ρίγη, εμετό, ενδείξεις σηψαιμίας και δερματικές αλλοιώσεις. Μπορεί να οδηγήσει στο θάνατο.

Κίτρινος πυρετός

Η ασθένεια του κίτρινου πυρετού οφείλεται σε ιό, ο οποίος μεταδίδεται στον άνθρωπο με τα τσιμπήματα κουνουπιών. Τα συμπτώματα θυμίζουν αυτά της μαλάριας και αρχικά περιλαμβάνουν πυρετό, ναυτία, μυϊκό πόνο και πονοκεφάλους για να καταλήξουν τελικά σε έντονους πόνους και καταστροφή του συκωτιού. Περίπου 200.000 άνθρωποι μολύνονται κάθε χρόνο και 30.000 πεθαίνουν από κίτρινο πυρετό.

Πανώλη

Ο περίφημος «μαύρος» θάνατος δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, ειδικά στην ήπειρό μας, όπου τον 14ο αιώνα «θέρισε» τουλάχιστον 25 εκατ. ανθρώπους, κάτι που αντιστοιχούσε στο 30-60% του πληθυσμού της Γηραιάς Ηπείρου. Η ασθένεια μεταδίδεται από τρωκτικά, συμπεριλαμβανομένων των σκίουρων, των αρουραίων και των κουνελιών, ενώ έχει δύο μορφές: τη βουβωνική και την πνευμονική. Η βουβωνική πανώλη είναι τόσο επιθετική που μπορεί να σκοτώσει δύο στους τρεις ανθρώπους σε διάστημα 4 ημερών, δίχως ιατρική φροντίδα. Το πιο γνωστό σύμπτωμα της ασθένειας είναι η νέκρωση άκρων όπως των δακτύλων, της μύτης και των χειλιών με το χαρακτηριστικό μαύρισμα.