Καμπανάκι για οικονομίες σε ΑΕΙ -ΤΕΙ

Τμήματα πανεπιστημίων και ΤΕΙ λειτουργούν χωρίς κανένα μόνιμο καθηγητή, μαθήματα γίνονται σε κτίρια μισθωμένα, ενώ υπάρχουν ιδιόκτητα και λειτουργικές δαπάνες «φουσκώνουν» διότι δεν υπάρχει στοιχειώδης συντονισμός των υπηρεσιών ΑΕΙ.

Παρά την οξύτατη οικονομική κρίση, η χώρα εξακολουθεί να πληρώνει το «κάθε πόλη και ΑΕΙ» που υιοθετήθηκε την προηγούμενη εικοσαετία. Χαρακτηριστικό είναι ότι με βάση τα στοιχεία του Ινστιτούτου Στατιστικής της UNESCO από το 1999 έως το 2007 -η περίοδος της εκρηκτικής ίδρυσης νέων τμημάτων- οι εγγραφές φοιτητών ανά 100.000 άτομα στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 52,5% όταν στην Ολλανδία η αύξηση ήταν 20,7%, στη Σουηδία 19,9% και στη Δανία 19,3%. Το καμπανάκι για περιορισμό των δαπανών των ΑΕΙ κρούει το υπουργείο Οικονομικών στο υπουργείο Παιδείας καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες της «Καθημερινής», θεωρείται ότι παρά τις συγχωνεύσεις τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ υπάρχουν περιθώρια για εξορθολογισμό των οικονομικών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Ειδικότερα, έστω κι αν προς το παρόν στελέχη του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης, μιλώντας στην εφημερίδα, αναφέρουν ότι δεν υπάρχει σχεδιασμός για μία νέα «Αθηνά» (όπως ονομάστηκε το πρώτο σχέδιο συγχωνεύσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, το οποίο υλοποιήθηκε επί Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου στο υπουργείο) εκτιμάται ότι η νέα ηγεσία του υπ. Παιδείας πρέπει να μεριμνήσει για εξοικονόμηση δαπανών σε αυτήν την εκπαιδευτική βαθμίδα.

Και αυτό διότι η προηγούμενη ηγεσία αθέτησε τις δεσμεύσεις για εξοικονόμηση συνολικά 68 εκατ. ευρώ για το 2014 από τα ΑΕΙ/ΤΕΙ. Την ίδια στιγμή, τρεις οργανισμοί εποπτευόμενοι από το υπ. Παιδείας βρίσκονται στην πρώτη 20άδα φορέων με τις μεγαλύτερες αποκλίσεις από τον αρχικό προϋπολογισμό του 2014, οι οποίες συνολικά προσεγγίζουν τα 67 εκατομμύρια ευρώ. Για το θέμα της εξοικονόμησης δαπανών, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει ενημερώσει τον υπ. Παιδείας Ανδρέα Λοβέρδο, με δύο επιστολές, στα μέσα Ιουνίου και τα μέσα Αυγούστου.

Συγκεκριμένα, είναι εντυπωσιακό ότι συνολικά 49 τμήματα -εκ των οποίων 8 πανεπιστημιακά και 41 ΤΕΙ- διαθέτουν λιγότερους από εννέα μόνιμους καθηγητές, μέγεθος που αποτελεί το κριτήριο της αυτοδυναμίας ενός Τμήματος. Μάλιστα, έξι από αυτά δεν έχουν ούτε ένα μόνιμο μέλος ΔΕΠ. Πρόκειται για ένα πανεπιστημιακό τμήμα, το Πληροφορικής Θεσσαλίας, και πέντε τμήματα ΤΕΙ: Νοσηλευτικής, Οινολογίας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, Μαιευτικής Δυτικής Μακεδονίας, Διατροφής Θεσσαλίας και Διοίκησης, Οικονομίας και Επικοινωνίας Πολιτιστικών και Τουριστικών Μονάδων Στερεάς Ελλάδας.

Τα συγγράμματα

Μάλιστα, στο πρόβλημα της έλλειψης καθηγητών, με αποτέλεσμα να εκτινάσσεται η αναλογία φοιτητών κανονικής διάρκειας/τακτικού διδακτικού προσωπικού εστιάζει και η ΑΔΙΠ (Αρχή για την αξιολόγηση) στην έκθεσή της, εκτιμώντας ότι το θέμα θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης μεταξύ πολιτείας και ΑΕΙ, ειδικά δε υπό το πρίσμα των υφιστάμενων χρηματοδοτικών περιορισμών από τη δημοσιονομική κατάσταση της χώρας.

Είναι, μάλιστα, εντυπωσιακό ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του υπ. Οικονομικών η εξοικονόμηση από την «Αθηνά» ήταν μηδενική παρότι υπήρξε εκτίμηση από το υπ. Παιδείας για 58 εκατομμύρια ευρώ το 2014. Παράλληλα, το υπ. Παιδείας δεν υλοποίησε τη δέσμευσή του για μείωση των δαπανών -κατά 10 εκατομμύρια ευρώ- στα ηλεκτρονικά πανεπιστημιακά συγγράμματα μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος μετεγγραφών.

Από την άλλη, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπ. Οικονομικών, την τελευταία διετία η μείωση της κρατικής χρηματοδότησης είναι περίπου 25%, με αποτέλεσμα τα ΑΕΙ να έχουν ως ύστατο μέσο τα αποθεματικά τους, περί τα 70 εκατ. ευρώ. Ετσι, και τα ΑΕΙ «σφίγγουν το ζωνάρι». Ενδεικτικά, γίνονται αλλαγές του συστήματος φωτισμού για εξοικονόμηση, ενώ ηγεσίες ΑΕΙ εξετάζουν τη συγκέντρωση των «εξακτινισμένων» τμημάτων σε μία πόλη όπου το ίδρυμα έχει όχι νοικιασμένα αλλά μόνο ιδιόκτητα κτίρια.

Επιστολή Σταϊκούρα προς Λοβέρδο

Μέχρι την προσεχή Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου το υπουργείο Παιδείας, όπως και τα υπόλοιπα υπουργεία, θα πρέπει να αποστείλει λεπτομερή περιγραφή των «πηγών» αύξησης των δαπανών αλλά και «λεπτομερείς προτάσεις για τις εξοικονομήσεις που θα αντισταθμίσουν πρόσθετες δαπάνες που προσδιορίζονται από τις πιέσεις για δαπάνες και τις νέες πολιτικές, ώστε να υπάρξει συμμόρφωση με τους στόχους των ετών 2014, 2015 και 2016» όπως λέει η επιστολή που έστειλε προ ημερών στον κ. Ανδρέα Λοβέρδο ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας.