Πώς θα είναι ο κόσμος σε 1.000 χρόνια

Όσο κι αν η ερώτηση του πώς θα είναι ο κόσμος σε χίλια χρόνια φαντάζει παράλογη ακόμα και να την εκστομίσεις, δεν είναι λίγοι αυτοί που ασχολούνται σοβαρά με το θέμα.

Και μπορεί φυσικά οι προβλέψεις ακόμα και για τον επόμενο αιώνα να μοιάζουν έωλες και εν πολλοίς αβάσιμες, καθώς με τη σημερινή τεχνολογία και τα άλματα της επιστήμης ο αιώνας φαντάζει σωστή χιλιετία, όλο και κάπου θα μπορούν όμως να βασιστούν οι ερευνητές για να φιλοτεχνήσουν τη φουτουριστική εικόνα του πλανήτη και της ζωής μας το σωτήριον έτος 3000 μ.Χ.

Οι φιλοπερίεργοι αυτοί άνθρωποι που πασχίζουν να μάθουν προκαταβολικά το μέλλον της οικουμένης είναι ταυτοχρόνως επιστήμονες τρομεροί και περνούν πια τον χρόνο τους αναζητώντας απαντήσεις για τα μελλούμενα.

Τι τους απασχολούν; Ερωτήματα όπως ας πούμε αν κάποιοι από μας θα τα καταφέρουν να μπουν στην επόμενη χιλιετία, κάνοντας τον θάνατο παρελθόν!

Ταυτοχρόνως…

Ένα μέλλον με εξωγήινους;

Επαφή με άλλα είδη και άλλους πολιτισμούς; Με τα διαστημόπλοια που έχουμε ξαποστείλει στο Υπερπέραν και την ανάπτυξη τεχνολογιών που κοιτούν αγέρωχα το μέλλον, ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Όσο δηλαδή η ραγδαία επιστημονική πρόοδος θα μας επιτρέπει να ταξιδεύουμε μακρύτερα στο Διάστημα, η επαφή με άλλους πλανήτες και εξωγήινα όντα είναι μια πιθανότητα που φαντάζει όλο και πιο κοντά. Ολοένα και περισσότεροι αστροφυσικοί δεν αποκλείουν μια τέτοια προοπτική, αν και παραμένει για την ώρα στα χαρτιά…

Το αύριο της Γης;

Με την τεράστια οικολογική καταστροφή που έχουμε επιφέρει στο πλανητικό μας σπίτι, πώς θα είναι άραγε η ζωή στη Γη το 3000 μ.Χ.; Θα έχει εξαφανίσει η στάθμη της θάλασσας κάθε σπιθαμή γης; Και η κλιματική αλλαγή, θα έχει μετατρέψει τον πλανήτη σε ένα αφιλόξενο μέρος; Και βέβαια είναι και το θέμα του υπερπληθυσμού της ανθρωπότητας και το πώς θα σεβαστούμε τα αποθέματα τροφής, καυσίμων και φυσικών πόρων. Οι πεσιμιστές εδώ προφητεύουν τα χειρότερα, κάνοντας αρκετούς να θεωρούν πως δεν θα επιβιώσει ο ανθρώπινος παράγοντας για άλλα χίλια χρόνια. Η υλιστική μας απληστία ξεπαστρεύει εξάλλου γρηγορότερα τους γήινους πόρους απ’ όσο μπορούν να αναπληρωθούν από τη Μητέρα Φύση, κάνοντας το σενάριο πιθανό. Κι αν το μέλλον φαντάζει έτσι σκοτεινό, άλλοι βλέπουν στην τεχνολογία το κλειδί της διατήρησης του ανθρώπου στη ζωή, καθώς η τεχνολογική ανάπτυξη ίσως μας επιτρέψει να λύσουμε τα πιεστικά περιβαλλοντικά προβλήματα. Αλλά και πάλι, πώς θα μπορούσε ο άνθρωπος να αποτρέψει κομήτες και αστεροειδείς να προσκρούσουν στη Γη, εξαφανίζοντας τα πάντα στο φονικό τους πέρασμα; Ακόμα και η ίδια η περιστροφή της Γης στον άξονά της είναι ζητούμενο στο μέλλον, την ίδια ώρα που οι ριπές αστρικής ακτινοβολίας (από την έκρηξη αστεριών) που θα μπορούσαν να βάλουν τον πλανήτη μας ισοδυναμούν με εκατομμύρια ατομικές βόμβες, που λες και καραδοκούν στο Υπερπέραν για να αφανίσουν τη ζωή στη Γη. Το μέλλον του πλανήτη μας είναι ένα ανοιχτό ενδεχόμενο και η επιστημονική πρόβλεψη είναι εδώ ζήτημα γούστου…

Λύσεις σε ενεργειακά και περιβαλλοντικά καρδιοχτύπια;

Είπαμε, εδώ θα μπορούσε να βοηθήσει η τεχνολογική πρόοδος φτάνει να πάρει επιτέλους ο άνθρωπος τη μεγάλη απόφαση. Το αν θα μετατραπεί η Γη σε έναν απέραντο, μολυσμένο και υπερσυνωστισμένο σκουπιδότοπο, όπως προφητεύουν πολλοί, μέλλει να φανεί, αν και οι πιο αισιόδοξοι επιστρατεύουν τη νανοτεχνολογία και το πώς θα μπορούσε αυτή να αντιπαρατεθεί με την οικολογική μόλυνση, να συμβάλει στις ενεργειακές μας ανάγκες και να καθαρίσει νερό και αέρα. Μελέτες κάνουν ήδη λόγο ότι θα μπορούσαμε άνετα να βασιζόμαστε εξολοκλήρου σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας μέχρι το 2030, αν το πάρουμε απόφαση και βασιστούμε στις δυνατότητες που ευαγγελίζεται σήμερα η τεχνολογία. Είναι σίγουρο ότι στα επόμενα χίλια χρόνια θα φανεί ποιον δρόμο θα πρέπει να ακολουθήσουμε, φτάνει βέβαια να μην έχουμε ξεπεράσει το σημείο χωρίς επιστροφή…

Το ζήτημα του υπερπληθυσμού

Σε χίλια χρόνια από σήμερα, ο πληθυσμός της ανθρωπότητας αναμένεται να αγγίξει τα 14 δισεκατομμύρια ψυχές. Παρά το γεγονός ότι τέτοιες προβλέψεις είναι σχεδόν απίθανο να είναι ακριβείς, το πρόβλημα του υπερπληθυσμού παραμένει και πολλοί πια ψάχνουν βιώσιμες λύσεις στο θέμα. Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα θα μπορούσαν να καλύψουν ενδεχομένως τις παγκόσμιες τροφικές ανάγκες, αν και η επίδρασή τους στην υγεία του γενικού πληθυσμού παραμένει ζητούμενο. Οι πιο αισιόδοξοι διαβλέπουν εδώ την ολοένα και μικρότερη εξάρτησή της από τις φυσικές πηγές του πλανήτη μας, με τον άνθρωπο να κατασκευάζει πια το φαΐ του στο εργαστήριο. Κι αν αυτό μοιάζει με σενάριο επιστημονικής φαντασίας, έτσι κάπως δεν θα είναι και η ζωή έπειτα από χίλια χρόνια ανάπτυξης;

Οι τεχνολογίες του μέλλοντος

Εδώ οι ειδικοί περιμένουν δραστικές αλλαγές που δεν θα μεταμορφώσουν μόνο τον περιβάλλοντα χώρο αλλά και τον ίδιο τον άνθρωπο. Από συσκευές προσαρμοσμένες σε φακούς επαφής μέχρι και οθόνες κατευθείαν πάνω στον αμφιβληστροειδή, το ανθρώπινο μέλλον θα είναι σαφώς διαφορετικό, την ίδια ώρα που κάποιοι μιλούν ακόμα και για μια εποχή που θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το Διάστημα για παραγωγή ενέργειας. Όλα αυτά θα μεταμορφώσουν κάποια στιγμή το ίδιο το γενετικό μας υλικό, κάτι που θα επιτρέψει την επιβίωση του ανθρώπου στο Σύμπαν. Και βέβαια η τεχνολογία που είναι προ των πυλών θα είναι σαφώς εξυπνότερη από τον άνθρωπο, αναγκάζοντας και εμάς τους ίδιους να προσαρμοστούμε στις ασύλληπτες απαιτήσεις νοημοσύνης που θα εγκαθιδρυθούν στη ζωή μας. Κι έτσι πολλοί βλέπουν συγχώνευση ανθρώπου και μηχανής στο απώτερο μέλλον, καθώς οι διαφορές ανθρώπου και τεχνητής νοημοσύνης δεν θα είναι πια εύκολο να εντοπιστούν. Μόνο που αυτή τη φορά θα είναι ο άνθρωπος που θα τρέχει να φτάσει τα σαφώς εξυπνότερα και αποτελεσματικότερα ρομπότ. Κάτι που μας εισάγει στην αμέσως επόμενη ερώτηση…

Παντελώς έξυπνες μηχανές;

Η ανάδυση μιας νέας γενιάς τεχνητής νοημοσύνης θα λογίζεται στο μέλλον ως ένα εντελώς νέο είδος ζωής, κάτι που θα μεταμορφώσει δραστικά την καθημερινότητά μας. Εδώ οι εικασίες καταντούν επιστημονική φαντασία με σάρκα και οστά. Μοιραζόμενοι λοιπόν τη Γη μας με έξυπνα ρομπότ και ανθρωποειδή, που θα μας ξεπερνούν σε επίπεδο νοημοσύνης, ο μόνος δρόμος είναι να γίνει ο άνθρωπος σαν τη τεχνολογία που παράγει, ώστε να μπορεί να ανταγωνιστεί τις μηχανές που θα απειλούν την ίδια του την ευημερία. Το αποτέλεσμα δηλαδή θα είναι η ριζική συγχώνευση του είδους που γεννά την τεχνολογία με την ίδια την τεχνολογική εξελικτική διαδικασία που πυροδοτεί. Η τεχνητή νοημοσύνη θα είναι δηλαδή στο μέλλον ο Νο 1 παράγοντας εξελικτικής προσαρμογής, κάνοντας όσα ξέραμε και μας είπε ο Δαρβίνος παρελθόν, αν πιστέψουμε τουλάχιστον το φουτουριστικό αυτό σενάριο…

Η διαστημική εξερεύνηση σε 1.000 χρόνια

Ο άνθρωπος δεν φαίνεται διατεθειμένος να κρατήσει τα πόδια του στο έδαφος που πατά και αυτό θα είναι πιθανότατα και το μοτίβο του μέλλοντος. Πόσο μακριά όμως θα έχουμε φτάσει σε χίλια χρόνια; Σύμφωνα με τους αστροφυσικούς, θα έχουμε χαρτογραφήσει πολύ μεγαλύτερο τμήμα του Σύμπαντος, κάτι που θα μας επιτρέψει να προβλέπουμε μελλοντικά κοσμογονικά γεγονότα που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη Γη και τα όντα που κατοικούν εντός της. Αν και ο Νο 1 λόγος για τις συνεχείς διαστημικές τσάρκες μας δεν θα είναι η αποκάλυψη του συμπαντικού μηχανισμού και οι αστρονομικές αλήθειες που αναζητούμε, αλλά ο εντοπισμός νέων και κατάλληλων πλανητών που θα μπορούσαν να κρατήσουν το ανθρώπινο είδος στη ζωή, αφού ενδεχομένως θα τα έχουμε κάνει μαντάρα μέχρι τότε στη Γη. Τέτοιοι πλανήτες έχουν πράγματι ανακαλυφθεί και τώρα που μιλάμε, αν και παραμένουν απείρως μακριά για τις δυνατότητές μας, κάτι που μας φέρνει στην καρδιά του επόμενου θέματος…

Θα έχουν μέλλον τα γαλαξιακά ταξίδια;

Με τα πρώτα εμπορικά οργανωμένα ταξίδια στο Διάστημα να είναι προ των πυλών, είναι απλώς θέμα χρόνου να γίνουν οι πτήσεις στο άγνωστο ασφαλείς και οικονομικά προσιτές. Το θέμα εδώ δεν είναι βέβαια μόνο η ανάπτυξη της κατάλληλης τεχνολογίας, αλλά και οι αλλαγές που θα πρέπει να συμβούν στον ανθρώπινο οργανισμό ώστε να αντέξει τις αρνητικές συνέπειες του αστρικού ταξιδιού. Οι ειδικοί εκτιμούν εδώ ότι σιγά-σιγά, με τη γενίκευση των πρώτων αυτών τουριστικών ταξιδιών στο Διάστημα, θα αλλάξει το ανθρώπινο DNA ώστε να αντέχει τις συνθήκες έλλειψης βαρύτητας, με την τεχνολογία να συμβάλει εδώ τα μέγιστα. Και βέβαια με τον βελτιωμένο για το Σύμπαν γενετικό κώδικα, θα μπορεί ο άνθρωπος να ταξιδεύει ολοένα και πιο μακριά στο Διάστημα, κάνοντας το όραμα του αποικισμού άλλων πλανητών υπαρκτή δυνατότητα σε χίλια χρόνια…

Επέκταση της ανθρώπινης ζωής;

Τα πρώτα δείγματα τα βλέπουμε ήδη, κι αυτό είναι ακριβώς το θέμα στο οποίο διαθέτουμε τις περισσότερες αποδείξεις για να κάνουμε παιχνίδι. Η γεροντολογία και η γενετική βρίσκουν διαρκώς περισσότερα δεδομένα που να υποστηρίζουν την πεποίθηση ότι η διαδικασία της γήρανσης μπορεί να καθυστερήσει. Ταυτοχρόνως, η νανοτεχνολογία μπορεί να μετασχηματίσει άρδην το τοπίο της φυσιολογικής γήρανσης του ανθρώπου, με νανοπαράγοντες να ταξιδεύουν κατευθείαν μέσα στο αίμα ώστε να καταστρέφουν ιούς και βακτήρια, να διορθώνουν τα σφάλματα του γενετικού κώδικα και να αντιστρέφουν τη διαδικασία γήρανσης των κυττάρων. Δεν είναι όνειρο, είμαστε στο κατώφλι τέτοιων χειρισμών και σε χίλια ακόμα χρόνια προόδου, αυτό θα είναι παιχνιδάκι…

Θα είναι ο θάνατος παρελθόν;

Είναι ξεκάθαρο ότι οι τεχνολογίες που στοχεύουν στην αναστροφή της γήρανσης θα τα καταφέρουν κάποια στιγμή, περνώντας έπειτα στο επόμενο επίπεδο: την πλήρη διακοπή της γήρανσης! Κι έτσι μια μέρα ο βιολογικός θάνατος θα είναι παρελθόν, κάνοντας τους ανθρώπους να ζουν για πάντα. Είναι στην ανάπτυξη της νανοτεχνολογίας που βλέπουν οι ειδικοί την παράταση της ανθρώπινης ζωής, την ίδια ώρα που η βιοτεχνολογία παίζει ήδη ελεύθερα με τα ένζυμα, τα άλογα εργασίας της βιολογίας. Το μέλλον θα δει τον άνθρωπο να φτάνει σε ηλικίες Μαθουσάλα, καθώς τα δεδομένα εδώ φαίνεται να υποστηρίζουν την υπόθεση: τον 19ο αιώνα, για παράδειγμα, το προσδόκιμο ζωής ήταν τα 37 χρόνια, ενώ σήμερα το νούμερο έχει διπλασιαστεί. Φανταστείτε τι θα γίνει λοιπόν σε άλλα χίλια χρόνια ανάπτυξης…