Προτεραιότητα η συντήρηση των ευρημάτων της Αμφίπολης

Για να προστατεύσουν τα ευρήματα τους οι αρχαιολόγοι στον Τύμβο Καστά, στην Αρχαία Αμφίπολη θα αφοσιωθούν τις επόμενες δυο-τρεις μέρες στη στερέωση και συντήρηση τους, όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η επικεφαλής της ανασκαφής, αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη, επαναλαμβάνοντας προηγούμενη δήλωσή της ότι «ένα μνημείο βγαίνει και παράλληλα συντηρείται, αλλιώς το χάσαμε».

Παρότι η ανασκαφή από την ΚΗ’ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων προχωρά με γρήγορους ρυθμούς, οι αρχαιολόγοι δίνουν προτεραιότητα στις ανάγκες υποστύλωσης και συντήρησης των ευρημάτων, αλλά και στη διάσωση των ιχνών των χρωμάτων που βρέθηκαν στον χώρο.

«Πρέπει να καταφέρουν να διατηρήσουν τα χρώματα που βρέθηκαν πάνω στα αρχαιολογικά ευρήματα και χρειάζονται ειδικές θερμοκρασίες ψύχους, αλλιώς θα χαλάσουν αμέσως» επισημαίνει η αρχιτέκτονας, πρόεδρος του τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής του ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας Λίνα Θεοδωρίδου, παραπέμποντας στα «ευαίσθητα» χρώματα, που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι Έλληνες ζωγράφοι.

Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, το μαύρο χρώμα που χρησιμοποιούσαν οι ζωγράφοι της εποχής ήταν ο άνθρακας, το κάρβουνο, το σπουδαιότερο χημικό στοιχείο που χρησιμοποιήθηκε ως χρώμα και το έπαιρναν οι ζωγράφοι της αρχαιότητας, από την καύση οστών, ενώ το καλύτερο μαύρο έβγαινε από το καμένο φιλντίσι. Μαύρο έπαιρναν επίσης και από καύση ξύλων.

Το καλύτερο ξυλοκάρβουνο θεωρείτο ότι προέρχεται από νέα βλαστάρια κλήματος αμπέλου. Ξυλοκάρβουνα χρησιμοποιούνταν με τη μορφή λεπτών ράβδων για τη σχεδίαση. Για να χρησιμοποιηθεί σαν χρώμα μετατρεπόταν σε σκόνη. Καλής ποιότητας μαύρο προερχόταν από το κουκούτσι του ροδάκινου και τα κελύφη των αμυγδάλων. Άλλο μαύρο ήταν το φούμο (καπνιά), που μετατρεπόταν σε μελάνι με την ανάμιξή του με κόμμι. Για την παραγωγή του άφηναν μια φλόγα να παίζει κάτω από μια ψυχρή επιφάνεια και μάζευαν την καπνιά που συσσωρευόταν σ’ αυτήν. Η φλόγα συνήθως δημιουργείτο από λαμπάδα από κερί μέλισσας.

Το πορφυρό χρώμα, γνωστή ως «πορφύρα» από αρχαιοτάτων χρόνων σαν βασιλική βαφή, ήταν η ωραιότερη και ακριβότερη βαφή. Η πορφύρα θεωρήθηκε από την αρχή ευγενές χρώμα και σύμβολο των θεών και βασιλιάδων. Η λέξη πορφύρα είναι το συνολικό όνομα μιας ομάδας οικογενειακών κοχυλιών, ενώ η παραγωγή τους ήταν πολύ επίπονη και απαιτούνταν μεγάλος αριθμός κοχυλιών και άλλων μαλακίων που συγκεντρώνονταν σταγόνα σταγόνα.

Το μπλε χρώμα που χρησιμοποιείτο από την κλασική αρχαιότητα είναι ο αζουρίτης, από τον λαζουρίτη (lapis lazuli), που σημαίνει πέρα από τις θάλασσες, διότι υπήρχε αποκλειστικά στην Περσία. Για την παραγωγή του απαιτούνταν περίπλοκες μέθοδοι, γι’ αυτό και ήταν ακριβό υλικό και μέσον για πολυτέλεια. Άλλη μια ομάδα μπλε είναι οι ενώσεις χαλκού με αμμωνία, ενώ το μπλε κοβαλτίου χρησιμοποιήθηκε ευρέως καθώς επίσης και το «λαζούρι»- έτσι ονομαζόταν το ινδικό, που είναι το χρώμα μαβί, φυτικό και το έφερναν από την Ινδία.

«Ο αρχιτέκτονας Μιχάλης Λεφαντζής, που είναι στην ομάδα της Κατερίνας Περιστέρη, γνωρίζει απόλυτα την προστασία που χρειάζονται όλα όσα έχουν μέχρι τώρα αποκαλυφθεί» επισημαίνει η Λίνα Θεοδωρίδου, επισημαίνοντας ότι το τμήμα Γεωπληροφορικής του ΤΕΙ Σερρών συνεργάστηκε στενά το 2010 με την προϊσταμένη της ΚΗ Εφορείας Κατερίνα Περιστέρη, όταν στις ανασκαφές της κοντά στον Τύμβο Καστά χρειάστηκε να χρησιμοποιηθεί το γεωραντάρ που διαθέτει το τμήμα.

Όπως εξηγεί, ωστόσο, στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπογραφίας και Γεωπληροφορικής του ΤΕΙ Κωνσταντίνος Παπαθεοδώρου, «μέχρι στιγμής, δεν έχει ανακοινωθεί κανένα αποτέλεσμα γεωφυσικής έρευνας που να σχετίζεται με την πρόσφατη σημαντική ανακάλυψη στο χώρο του λόφου Καστά» και «σε κάθε περίπτωση, οποιαδήποτε έρευνα, γίνεται μόνο σε συνεργασία με την κ. Περιστέρη, η οποία είναι η μόνη αρμόδια να κάνει σχετικές ανακοινώσεις».

«Η έρευνα, σε συνεργασία με το ΤΕΙ Σερρών, περιορίστηκε το 2010 στην περιοχή αρχαιοτήτων της νεκρόπολης που εφάπτεται με τον Τύμβο Καστά, σε εντελώς όμως αντίθετη πλευρά με αυτή της ανασκαφής που πραγματοποιείται τώρα και δεν έχει καμία σχέση με τη σημερινή ανασκαφή που γίνεται στο συγκεκριμένο σημείο. Η έρευνα δεν σχετιζόταν ούτε με τον περίβολο ούτε με τον τάφο που ανασκάπτεται αυτή την ώρα. Επρόκειτο για παιδικούς τάφους που είχαμε βρει τότε» διευκρινίζει, από την πλευρά της, η Κατερίνα Περιστέρη.

Οι ανασκαφές και τα μοναδικά ευρήματά τους στον λόφο Καστά βρίσκονται στο επίκεντρο παγκόσμιου ενδιαφέροντος, ενώ οι επισκέπτες της περιοχής, που αυξάνονται καθημερινά, έχουν βάλει πλέον στην «ατζέντα» τους και την επίσκεψη στον λόφο Καστά.

Την ίδια ώρα, τις εξελίξεις των ανασκαφών παρακολουθεί στενά το υπουργείο Πολιτισμού με τη γενική γραμματέα Λίνα Μενδώνη να παραμένει στην Αρχαία Αμφίπολη. Χθες, επίσης, διμελές κλιμάκιο του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, με επικεφαλής την αρχαιολόγο, προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, βρέθηκε στο χώρο των ανασκαφών προκειμένου να δει από κοντά την εξέλιξη των ανασκαφών.