«Αποκλεισμένοι μετανάστες και πρόσφυγες από το σύστημα υγείας στην ΕΕ»

Την αποτυχία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων να υποδεχθούν με ικανοποιητικό τρόπο τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων των εμποδίων στην πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, καταγγέλλει στην ετήσια έκθεσή του το διεθνές δίκτυο των Γιατρών του Κόσμου.

Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν σήμερα στις Βρυξέλλες, εκπρόσωποι των Γιατρών του Κόσμου από διάφορες χώρες, παρουσίασαν στοιχεία, τα οποία συλλέχθηκαν το 2015 σε 31 πόλεις και 12 χώρες και που πιστοποιούν τον «αποκλεισμό στην πράξη των ευάλωτων ομάδων από τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας». «Η πραγματική απογοήτευση προήλθε από την πλειοψηφία των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, οι οποίες στάθηκαν ανίκανες να θεσπίσουν κοινούς κανόνες που να επιτρέπουν να δοθεί μια ικανοποιητική απάντηση στις ανάγκες ανθρώπων που έχουν ξεφύγει από πολέμους, συγκρούσεις και καταστάσεις απειλητικές για τη ζωή τους» τονίζει η Φρανσουάζ Σιβινιόν, πρόεδρος της γαλλικής αντιπροσωπείας των Γιατρών του Κόσμου, προσθέτοντας ωστόσο, πως το 2015 αναδείχθηκε και η «δύναμη» της διεθνούς αλληλεγγύης μέσα από τη βοήθεια που πρόσφεραν εθελοντικά πολίτες κάθε εθνικότητας.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, στην έκθεση των ΓτΚ επισημαίνεται πως το 2016 ψηφίστηκε νόμος που επιτρέπει την πρόσβαση στη δημόσια υγεία σε άτομα ευάλωτων ομάδων, πέρα από την επείγουσα θεραπεία, συμπεριλαμβανομένων των παράτυπων μεταναστών. Ωστόσο, υπογραμμίζεται, πως παρά την αλληλεγγύη που έδειξαν, τόσο οι πολίτες, όσο και το ελληνικό κράτος, απέναντι στην πρωτοφανή εισροή προσφύγων και μεταναστών, «η ικανότητα του ελληνικού συστήματος υγείας να παράσχει ικανοποιητική περίθαλψη στους μετανάστες κατά την άφιξή τους είναι περιορισμένη».

Ειδική μνεία γίνεται στους ασυνόδευτους ανηλίκους, για τους οποίους σημειώνεται πως παρότι η ελληνική νομοθεσία δεν ενθαρρύνει την κράτησή τους, τελικά αποτελεί συχνό φαινόμενο, με τις περιόδους κράτησης να κυμαίνονται από λίγες ώρες ως αρκετούς μήνες. Σύμφωνα με τον Στάθη Πουλαράκη, υπεύθυνο Προάσπισης και Διεκδίκησης Δικαιωμάτων στην ελληνική αντιπροσωπεία των ΓτΚ, η κράτηση των ανηλίκων έχει σημαντικές επιπτώσεις, κυρίως στην ψυχική υγεία των παιδιών και πρέπει να αποφεύγεται. Ο ίδιος σχολίασε πως η «κατάσταση στα hot spots των νησιών είναι άσχημη» και πως κάτω από αυτές τις συνθήκες οι κίνδυνοι για την υγεία των μεταναστών που βρίσκονται εκεί αυξάνονται, καλώντας την ελληνική κυβέρνηση και κυρίως την Ευρώπη να κάνουν «περισσότερα». «Όλα αυτά ήταν γνωστό ότι θα γίνουν, από τότε που κάποιες χώρες αποφάσισαν να κλείσουν τα σύνορά τους και υπογράφηκε η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας», υπογράμμισε.

Σε γενικές γραμμές, στην έκθεση των ΓτΚ για την Ελλάδα, σημειώνεται πως μεταξύ Ιανουαρίου και Ιουνίου 2015, περισσότεροι από 17.000 ασθενείς επισκέφθηκαν τα ιατρεία των Γιατρών του Κόσμου. Επιπλέον επισημαίνεται, πως λόγω της κοινωνικοοικομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η χώρα, έχουν αυξηθεί σημαντικά οι Έλληνες πολίτες που απευθύνονται στους ΓτΚ. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία για το 2015, οι Έλληνες πολίτες αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο των ασθενών συνολικά και αποτελούν την πρώτη εθνικότητα ασθενών σε όλες τις πόλεις που δραστηριοποιούνται οι ΓτΣ, εκτός από τη Λέσβο, ενώ στο Πέραμα ξεπερνούν το 65% των ασθενών. Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης, πως η Ελλάδα είναι η χώρα με τους περισσότερους ανήλικους ασθενείς (44%) που απευθύνονται για περίθαλψη στους ΓτΚ, ενώ το 41,8% εξ αυτών είναι Ελληνόπουλα.

Σε ό,τι αφορά τα συνολικά στοιχεία και για τις 12 χώρες που καλύπτει η έκθεση των ΓτΚ, το 68% των ερωτηθέντων, δεν διαθέτουν ιατροφαρμακευτική κάλυψη (συμπεριλαμβανομένων και των εγκύων γυναικών), το 54% των παιδιών δεν είναι εμβολιασμένα ενάντια στην ιλαρά, την παρωτίτιδα και την ερυθρά, ενώ το 32% δεν είναι εμβολιασμένα ενάντια στον τέτανο. Επιπλέον, πάνω από το 40% των εγκύων γυναικών δεν είχαν πρόσβαση σε προγεννητική φροντίδα πριν επισκεφθούν την κλινική των Γιατρών του Κόσμου. Περίπου το 60% αυτών δεν έχουν εξεταστεί για αιματογενώς μεταδιδόμενα νοσήματα (HIV,HBV,HCV) και δεν γνωρίζουν πού θα μπορούσαν να κάνουν τις συγκεκριμένες εξετάσεις, ενώ σχεδόν το 60% των εγκύων γυναικών χωρίς άδεια παραμονής, περιορίζει τις μετακινήσεις του υπό το φόβο σύλληψης.

Τέλος, οι Γιατροί του Κόσμου, σε μια σειρά από συστάσεις προς τα κράτη-μέλη και τους θεσμούς της ΕΕ που περιλαμβάνεται στην έκθεσή τους, ζητούν να εξασφαλιστεί η πρόσβαση όλων στα εθνικά συστήματα υγείας, πάνω στις αρχές της αλληλεγγύης, της ισότητας και της δικαιοσύνης, τη δημιουργία νόμιμων και ασφαλών διαδρομών πρόσβασης, με τη δυνατότητα να ζητείται άσυλο στην χώρα επιλογής του εκάστοτε μετανάστη, καθώς και την απαγόρευση της κράτησης ανηλίκων. Σύμφωνα με τους Γιατρούς, οι γυναίκες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε προγεννητική φροντίδα, σε μια ασφαλή γέννα και στη διακοπή της κύησης, σε περίπτωση που το επιθυμούν. Επίσης, τα παιδιά θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στα εθνικά προγράμματα εμβολιασμού και στην παιδιατρική φροντίδα.