Τετάρτη , 27 Νοέμβριος 2024

Το «Τέκνο του Θεού» είναι η κατάβαση στον ανθρώπινο ξεπεσμό

Το στερνό αντίο στον Κόρμακ Μακάρθι από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση του Παναγιώτη Κεχαγιά.

Γραμμένο το 1973, το «Τέκνο του Θεού» σηματοδοτεί την εποχή του Μακάρθι όπου τα βιβλία του δεν είχαν γίνει ακόμη εμπορικές επιτυχίες. Όπως αναφέρει και στο σημείωμα του μεταφραστή ο Παναγιώτης Κεχαγιάς, το βιβλίο είναι πριν την περίφημη τριλογία του Μακάρθι που τον έβαλαν στο επίκεντρο της προσοχής και οδήγησαν στο μετέπειτα λογικό επόμενο βήμα, την μεταφορά των βιβλίων του στον κινηματογράφο. Υπάρχει και μία μεταφορά του Τέκνου του Θεού από τον Τζέιμς Φράνκο, αλλά θα πρότεινα να την αποφύγει όποιος έχει αγαπήσει την γραφή του Μακάρθι.

Το τρίτο βιβλίο του Μακάρθι είναι αυτό ακριβώς που αναφέρει ο τίτλος του κειμένου. Είναι μία κατάβαση, μία κάθοδος χωρίς επιστροφή, στον ξεπεσμό της ανθρώπινης ύπαρξης. Τοποθετείται στο Τενεσί και συγκεκριμένα στην κομητεία Σέβιερ. Εδώ θέλω να μοιραστώ ένα ιστορικό στοιχείο που εξηγεί πολλά για την αγριότητα των κατοίκων και τους δεσμούς τους με την Κου Κλουξ Κλαν και τις ομάδες που αναφέρονται μέσα στο διήγημα όπως τους Γουάιτ Καπς και τους Μπλου Μπιλς. Ο παππούς του πρωταγωνιστή του βιβλίου, του Λέστερ Μπάλαρντ, αναφέρεται ως Γουάιτ Καπ από τον Μακάρθι. Το Τενεσί λοιπόν, παρότι αρχικά στον Εμφύλιο τάχθηκε με τους Βόρειους, κατέληξε να στηρίξει τις Συνομοσπονδίες. Μετά το τέλος του Πολέμου, οι περισσότεροι βετεράνοι αξιωματικοί που εντάχθηκαν σε ρατσιστικές ομάδες, επέλεξαν το Τενεσί ως βάση επιχειρήσεων. Το φυλετικό μίσος όπως και οι αγριότητες ταξίδεψαν από γενιά σε γενιά και έγιναν τρόπος ζωής σε πολλές από τις νότιες πολιτείες, μεταξύ αυτών και το Τενεσί.

 

 

 

Το Τέκνο του Θεού είναι ένας μάρτυρας αυτών των αγριοτήτων. Είναι το ημερολόγιο ενός άθλιου, η προσωπική κατάθεση της μαύρης ψυχής ενός ανθρώπου που στο τέλος καταλήγει να μην είναι άνθρωπος. Το στόρι εξελίσσεται γύρω από τον Λέστερ Μπάλαρντ που χάνει το σπίτι του, το βλέπει να δημοπρατείται και επιλέγει ένα τρόπο ζωής που, ακόμη και αν δεν διέφερε πολύ από τον προηγούμενο, παίζει κομβικό ρόλο στη μεταμόρφωση του. Οπλισμένος με μία καραμπίνα ζει στα χαλάσματα παλιών κτιρίων, τρέφεται με ό,τι βρει και αρχίζει να θυμίζει άγριο ζώο που ανταποκρίνεται σε δύο φύσεις. Αυτής της επιβίωσης και τις σεξουαλικές του ορμές. Είναι όμως η ανθρώπινη επιλογή και όχι το ζωώδες ένστικτο που τον οδηγεί σε μία σειρά από ακρότητες που μόνο ο Μακάρθι καταφέρνει να περιγράψει επάξια σε αυτό το αμερικανικό θρίλερ του νότου. Ο βιασμός, οι δολοφονίες και η νεκροφιλία, είναι μόνο μερικά από τα δεκάδες στοιχεία στα οποία αφήνεται ο Λέστερ Μπάλαρντ, δείχνοντας πως το βαρέλι του ανθρώπινου ξεπεσμού δεν έχει πάτο. Ο Μπάλαρντ δεν ζει. Απλά υπάρχει. Εξαπλώνεται σαν φωτιά σε ξερόχορτα και καταστρέφει σωματικά και ψυχικά οτιδήποτε βρίσκεται στο διάβα του, σαν κάποια πληγή από την αποκάλυψη. Στο τέλος, ακόμη και στην όψη, θυμίζει περισσότερο κάποιο τέρας από λαογραφίες παρά άνθρωπο.

 

01JPCHILD superJumbo v2                                     Από την ταινία Child of God (2013) σε σκηνοθεσία Τζέιμς Φράνκο.

 

Σε όλα αυτά δίνει το στίγμα του και ο Μακάρθι που έχει ξεκινήσει να σπάει κάθε λογοτεχνικό κανόνα γράφοντας έξω από το μέχρι τότε πλαίσιο. Δεν χρησιμοποιεί εισαγωγικά στους διαλόγους, αλλάζει το στυλ της γραφής του αναλόγως με τα περιστατικά και το χρόνο στα οποία αυτά εξελίσσονται και η αφήγηση στο πρώτο πρόσωπο με έναν άγνωστο αφηγητή να σε βάζει να βλέπεις από την κλειδαρότρυπα την εντροπία του Λέστερ, δίνει στο διήγημα την ανατριχιαστική του φύση. Αξίζει ωστόσο να αναφερθεί ότι η εισαγωγή του Παναγιώτη Κεχαγιά δεν είναι μόνο διαφωτιστική αλλά και απαραίτητη, καθότι θα βοηθήσει τον αναγνώστη να τοποθετηθεί χρονικά στο πλαίσιο γραφής του Μακάρθι, αλλά και παράλληλα τον προετοιμάζει σαν εναλλακτικός κονφερασιέ για μία ιστορία τρόμου που ενδεχομένως κανείς δεν περιμένει μέχρι που μπορεί να φτάσει. Ο Λέστερ δεν είναι ο άνθρωπος χωρίς ελπίδα. Είναι ο άνθρωπος που όταν εμφανιστεί, κάθε ελπίδα έχει χαθεί και κάθε φως τριγύρω έχει σβήσει. Δεν είναι καν αντιήρωας. Είναι η σκέψη που κάνουμε πολλές φορές στην πίσω πόρτα του μυαλού μας, πως  ο κόσμος θα ήταν ένα καλύτερο μέρος αν δεν είχαν υπάρξει κάποιοι άνθρωποι. Ο Λέστερ δεν είναι όμως καν αυτό. Είναι ο μπαμπούλας κάτω από το κρεβάτι και μέσα στις ντουλάπες. Είναι όμως αληθινός και οπλοφορεί, σημαδεύοντας με τρομαχτική ακρίβεια.

Το «Τέκνο του Θεού» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.


Πηγή