Beltane: Η πύρινη γιορτή της Πρωτομαγιάς έχει κάτι από την απόλυτη ελευθερία

Όσο και να θέλουμε να καταλάβουμε το κλίμα των Βορειοευρωπαίων, μας είναι αρκετά δύσκολο με την μεσογειακή μας ταυτότητα. Την στιγμή που χαιρόμαστε με το άπλετο φως και τις ζεστές μέρες του ήλιου μας, στην Ιρλανδία και στη Σκωτία ο κόσμος παρακαλούσε τους αρχαίους θεούς να φυτρώσουν καρποί και να μην πεθάνουν από το κρύο. Κάποιοι, θα πουν πως αυτά είναι παγανιστικά, αλλά νομίζω ότι το «πολιτιστική κληρονομιά» είναι πιο ευδόκιμος όρος. Άλλωστε στην αρχαία Ελλάδα, έχουμε άλλες τόσες πρακτικές που παρακαλούσαμε τους θεούς για σοδειές και καρποφόρα δέντρα.

Όμως η Beltane, η μεγάλη κέλτικη γιορτή της Πρωτομαγιάς που μεταφράζεται ως «λαμπρή φλόγα», είναι κάτι παραπάνω από ικεσία. Είναι χορός, τραγούδι και η άφιξη του καλοκαιριού. Ή μάλλον του μεγαλύτερου σε διάρκεια ήλιου. Η πρακτική πηγάζει από τα αρχαία χρόνια, όπου οι βόρειοι λαοί πίστευαν ότι ο ήλιος αρρώσταινε τον χειμώνα και αναγεννιόταν το καλοκαίρι. Στη Beltane o κόσμος γιορτάζει την άφιξη του Πράσινου Ανθρώπου (Green Man), που τον συναντά κανείς στην μυθολογία και αντιπροσωπεύει τη νέα εσοδεία και την αναγέννηση της Γης. Μαζί με εκείνον έρχεται και η Βασίλισσα του Μάη, που θα ακολουθήσει την δική της πορεία μαζί με εκείνη του Green Man, σε ένα τελετουργικό με αρχαίες ρίζες που κατάφερε να κρατήσει παραδοσιακά μέχρι και το 1820.

Ήταν το 1988 που με πρωτοβουλία του Angus Farquhar, η Beltane ξεκίνησε να γιορτάζεται εκ νέου στο Εδιμβούργο και συγκεκριμένα στον ιστορικό Calton Hill. Είναι ίσως το πιο τουριστικό και οργανωμένο fire festival που θα συναντήσει κανείς, όπου το φεστιβάλ είναι περισσότερο σώου με χορούς παρά κάποια…παγανιστική δοξασία. Όμως υπάρχουν ένα σωρό φεστιβάλ της Beltane που γίνονται ένεκα της Πρωτομαγιάς, σε πολλά και διαφορετικά μέρη σε Σκωτία και Ιρλανδία. Οι συμμετέχοντες στα φεστιβάλ είναι κυρίως εθελοντές και αναλαμβάνουν να ενσαρκώσουν διαφορετικούς ρόλους. Έχουμε άντρες και γυναίκες γυμνούς βαμμένοι στα κόκκινα και τα μαύρα που αντιπροσωπεύουν το χάος. Όσοι βάφονται στα μπλε είναι η συνοδεία της βασίλισσας του Μάη, ενώ στα λευκά βάφονται οι πιστοί της ακόλουθοι.

                               Ben Curtis - Getty Images

Η φωτιά, παραδοσιακά, έχει μεγάλη δύναμη για τον άνθρωπο. Το γνωρίζουμε από την δική μας μυθολογία, όταν ο Προμηθέας την έκλεψε από τους θεούς για να την δωρίσει στους ανθρώπους. Για τους οπαδούς της Beltane, η φωτιά έχει μία εξαγνιστική και προστατευτική ιδιότητα. Οι χωρικοί συνήθιζαν να «ευλογούν» τα ζώα τους με τον καπνό της φωτιάς, ενώ ο κόσμος πήδαγε πάνω από τις φλόγες για αθανασία. Η στάχτη, μετά το σβήσιμο της φωτιάς, απλωνόταν στα χωράφια με την ελπίδα της καλής σοδιάς. Και μετά φυσικά είναι το σεξ. Δεν συμβαίνει την ώρα του φεστιβάλ, αλλά δεν είναι και περίεργο να πετύχεις κόσμο να κρύβεται σε θάμνους για να…το γιορτάσει. Το σεξ θεωρείται ιερό στην Beltane και οι παλιοί πίστευαν ότι ενισχύει τις ελπίδες για μία καλή σοδιά. Πίστευαν μέχρι και ότι αν μία γυναίκα μείνει έγκυος την ημέρα της Beltane, είναι ευλογία από τους θεούς. Όμως μέχρι και οι ίδιοι οι συμμετέχοντες στέκονται περισσότερο σε αυτό ως άλλη μία απόλαυση που τους προσφέρει η μέρα.

Ίσως το πιο σημαντικό που βιώνει κανείς στην Beltane είναι αυτή η αίσθηση ελευθερίας. Το γυμνό είναι σίγουρα μία απελευθέρωση, αλλά  η όλη συμμετοχή με το βάψιμο, τον χορό και το άναμμα της μεγάλης φλόγας, είναι αν μη τι άλλο και μία ευκαιρία να ξεφύγει ο κόσμος από την βαρετή καθημερινότητα. Πολύ περισσότερο ωστόσο, είναι μία πίστη στα ιδανικά μίας ολόκληρης ιστορίας που ακολούθησε και ακολουθεί πάνω από ένα έθνος και που φροντίζει να μυήσει και τους νεότερους. Μπορεί να μην είναι η αφή της Ολυμπιακής Φλόγας, αλλά χαίρεσαι να βλέπεις ανθρώπους να σέβονται την κληρονομιά τους, ακόμη και αν αυτή είναι η γιορτή που συμβολίζει την άφιξη του καλοκαιριού.

                               Getty Images

Η φλόγα της Beltane κρατάει ακόμα. Και θα κρατάει όσο κρατάνε τις δάδες οι άνθρωποι που σέβονται την ιστορία τους.