Οι γυναίκες σε «πρώτο πλάνο»

Τρία διαφορετικά πρόσωπα της γυναίκας, τρεις ξεχωριστές ιστορίες. Όλες με ένα κοινό σημείο αναφοράς: τον αγώνα της γυναίκας να νικήσει τις αντίξοες συνθήκες. Πρόκειται για τα ντοκιμαντέρ των σκηνοθετών Ναντίν Σαλίμπ, Βάλερυ Κοντάκος και Κίμωνα Τσακίρη, οι οποίοι συμμετέχουν στο 17ο Φεστιβάλ ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης- Εικόνες του 21ου αιώνα.

Το Mother of the Unborn (η μητέρα του αγέννητου), η «Μάνα» και «η Αρχαιολόγος», περιγράφουν ιστορίες γυναικών που δίνουν τη δική τους μάχη. Αυτή μπορεί να αφορά το κατεστημένο, τις προκαταλήψεις, την επιβίωση αλλά και τον αγώνα για την προάσπιση του έργου τους, των «πιστεύω» τους και της μοναδικότητάς τους.

Οι τρεις δημιουργοί παρουσίασαν τα έργα τους -βάζοντας τη γυναίκα σε «πρώτο πλάνο- σε συνέντευξη Τύπου που έγινε στο πλαίσιο της 17ης διοργάνωσης σε συνεργασία με το γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ελλάδα και παρουσία του ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στέλιου Κούλογλου, με αφορμή την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, που γιορτάστηκε στις 8 Μαρτίου.

«Το φεστιβάλ κινηματογράφου είναι ένας χώρος που αναδεικνύει κατεξοχήν τέτοια θέματα και έχει καταφέρει, μέσα από αντίξοες συνθήκες, να γίνει ένα από τα μεγαλύτερα και πιο αξιόλογα της Ευρώπης», επεσήμανε ο κ.Κούλογλου, προσθέτοντας ότι και από τη θέση του ευρωβουλευτή θα συνεχίσει να στηρίζει το θεσμό.

«Η παρουσία του γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο φεστιβάλ ντοκιμαντέρ, θέλει να υπογραμμίσει ότι οι ευρωπαϊκοί θεσμοί και ιδιαίτερα το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο που εκλέγεται, δεν είναι μόνο τα οικονομικά μεγέθη. Είναι ο πολιτισμός και η προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου», τόνισε ο επικεφαλής του γραφείου Λεωνίδας Αντωνακόπουλος. Σημείωσε ακόμη ότι ενώ οι γυναίκες στις χώρες του τρίτου κόσμου αντιμετωπίζουν τεράστια προβλήματα επιβίωσης, δεν έχουν εξαλειφθεί ακόμη εντελώς και από τις ανεπτυγμένες χώρες, σοβαρά ζητήματα που αφορούν την ισότητα, την εργασία και άλλους τομείς.

Τα ντοκιμαντέρ
Το Mother of the Unborn της Ναντίν Σαλίμπ από την Αίγυπτο περιγράφει την ιστορία της «Χανάν», που ζει στην επαρχία και προσπαθεί να κάνει παιδί εδώ και 12 χρόνια. Λόγω της στειρότητάς της, η Χανάν δεν έχει άλλη επιλογή παρά να ζει στο περιθώριο της κοινωνίας.

Η δημιουργός του ντοκιμαντέρ βρήκε, όπως είπε, πολλά κοινά με την πρωταγωνίστριά της, παρόλο που εκείνη κατάγεται από το Κάιρο, του οποίου ο τρόπος ζωής απέχει πολύ από αυτόν στα χωριά της Αιγύπτου.
Η 32χρονη σκηνοθέτιδα είναι συνομήλικη με τη Χανάν και βιώνει ακόμη και από την δική της οικογένεια ένα είδος «αμφισβήτησης» επειδή είναι ανύπαντρη.

Η Χανάν, όπως και κάθε γυναίκα της κοινότητάς της, έχουν ως σκοπό της ζωής τους τη μητρότητα. Παρόλα αυτά η «ηρωίδα» της Ναντιν Σαλίμπ καταφέρνει να έχει μια όμορφη σχέση με το σύζυγό της, που η κοινωνία επιτάσσει να προχωρήσει στην επιλογή μιας άλλης συζύγου για να κάνει παιδί. Η δημιουργός εξηγεί ότι το ντοκιμαντέρ είναι μια «ερώτηση ταυτότητας» και αναδεικνύει το γεγονός ότι η γυναίκα στην Αίγυπτο προσδιορίζεται μέσα από το σύζυγό της.

Η Βαλερύ Κοντάκος μιλάει για το πώς μια γυναίκα γίνεται… μάνα χωρίς να γεννήσει παιδιά. Στο ντοκιμαντέρ της περιγράφει την ιστορία μια παρέας κοριτσιών (το 1962) που γίνονται πρωτοσέλιδη είδηση επειδή το έσκαγαν από το σπίτι τους για να κλειστούν σε μοναστήρι όμως, οι γονείς τους τις έφερναν με το ζόρι πίσω, μέχρι που η τρίτη απόπειρά τους στέφθηκε με επιτυχία.

Οι γυναίκες αυτές ήθελαν κάτι διαφορετικό από τη ζωή τους και το πέτυχαν. Κατάφεραν να αφιερωθούν σε ένα σκοπό: να προσφέρουν καταφύγιο σε παραμελημένα και κακοποιημένα παιδιά. Μισόν αιώνα αργότερα, οι πρωτεργάτριες του Λυρείου Παιδικού Χωριού συνεχίζουν να περιθάλπουν παιδιά χωρίς καμία βοήθεια από το κράτος και την εκκλησία. Το “Μάνα” είναι μια διαφορετική ιστορία γυναικείας χειραφέτησης που έχει αλλάξει τις ζωές εκατοντάδων παιδιών ως τώρα, επαναπροσδιορίζοντας την έννοια του όρου ανύπαντρη μητέρα.

Ο σκηνοθέτης Κίμωνας Τσακίρης επιλέγει για πρώτη φορά ως πρωταγωνίστρια του ντοκιμαντέρ του μια γυναίκα. Πρόκειται για μια δυναμική αρχαιολόγο που δίνει την τελευταία μάχη της καριέρας της. Έχει μερικούς μήνες μπροστά της για να σώσει ό,τι μπορεί από έναν μεγάλο αρχαιολογικό χώρο που θα χαθεί για πάντα στο βυθό μιας τεχνητής λίμνης στη δυτική Μακεδονία. Η αρχαιολόγος Γεωργία Καραμήτρου δίνει τη δική της μάχη να προστατεύσει το ανασκαφικό της έργο δίπλα στο φράγμα του Ιλαρίωνα στον Αλιάκμονα. Μέσα από το ντοκιμαντέρ αναδεικνύεται η μαχητικότητα και η ευθύνη που νοιώθει η συγκεκριμένη γυναίκα απέναντι στο έργο της, τη δουλειά της.