Σεξ, μυστικά και ψέματα στη στοματολογία

Ακόμη και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα μπορούν να διαγνωστούν, κατά τη διάρκεια μιας οδοντιατρικής εξέτασης, από τις εκδηλώσεις που αυτά παρουσιάζουν στο στόμα. Συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις οι ασθενείς διαπιστώνουν αλλαγές στη στοματική κοιλότητα αλλά δεν υποψιάζονται τι τις προκαλεί. Υπάρχουν ακόμη περιπτώσεις ασθενών που δίνουν στον οδοντίατρο ή τον στοματολόγο ανεπαρκείς πληροφορίες είτε επειδή αισθάνονται αμηχανία σχετικά με το θέμα του σεξ ή γιατί δεν υποψιάζονται ότι αυτό μπορεί να σχετίζεται με κάτι που εμφάνισαν στο στόμα. Επειδή ο ρόλος του γιατρού δεν είναι ανακριτικός αλλά θεραπευτικός, σε τέτοιες περιπτώσεις πολλές φορές η διάγνωση γίνεται βάσει της εμπειρίας του.

Ενδεικτικά περιστατικά διάγνωσης σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων (σύφιλης, οξυτενών κονδυλωμάτων και λοίμωξης HIV) σε νεαρής ηλικίας άτομα που για διάφορους λόγους δεν έδωσαν αξιόπιστες πληροφορίες για το ιστορικό τους δυσχεραίνοντας τη διάγνωση θα παρουσιαστούν στο ετήσιο συνέδριο της Στοματολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος (1-2 Απριλίου 2016 -Ηλέκτρα Παλάς, Θεσσαλονίκη), σε ανακοίνωση με τίτλο «Σεξ, μυστικά και ψέματα στη Στοματολογία» των Δημήτριου Ανδρεάδη, Στέργιου Μαυρουδή, Δημήτριου Μαλούτα και Αλέξανδρου Κολοκοτρώνη.

«Εκατοντάδες νοσήματα -τοπικά αλλά και συστηματικά που αφορούν όλον τον οργανισμό- μπορούν να διαγνωστούν κατά τον έλεγχο του στόματος από τον οδοντίατρο ή ακόμα καλύτερα από τον ειδικό στοματολόγο. Εκδηλώσεις στο στόμα παρουσιάζουν διάφορα νοσήματα από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα μέχρι τα αυτοάνοσα νοσήματα και ο καρκίνος. Για παράδειγμα οι συχνά εμφανιζόμενες άφθες που επιμένουν σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να κρύβουν ενδεικτικά μία φλεγμονώδη πάθηση του εντέρου, τη νόσο του Crohn, ή ακόμη και νοσήματα του αίματος όπως μια αναιμία ή αυτοάνοσα νοσήματα ή ακόμα να μην είναι πραγματικές άφθες όπως νομίζουν οι ασθενείς αλλά να κρύβουν άλλα σοβαρότερα νοσήματα όπως είναι τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα», επισημαίνει μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο επίκουρος καθηγητής Οδοντιατρικής στο ΑΠΘ στοματολόγος Δημήτριος Ανδρεάδης.

«Οι οδοντίατροι και οι ειδικοί στοματολόγοι στην κλινική πράξη βρίσκονται πολλές φορές αντιμέτωποι με αυτά τα νοσήματα ή με τις μη δικαιολογημένες ανησυχίες των ασθενών για πιθανότητα εμφάνισης τους. Η διάγνωση σε αυτές τις περιπτώσεις ξεκινάει από το βαθμό υποψίας για την ύπαρξη της υποκείμενης νόσου και άρα τη γνώση για τη σημειολογία και παθολογία των νοσημάτων αυτών για την σωστή καθοδήγηση και ενημέρωση των ασθενών. Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε στο συνέδριο ενδεικτικά περιστατικά στα οποία η διάγνωση στηρίχθηκε σε συνδυασμό κλινικών και εργαστηριακών ευρημάτων παρά τη δυσχέρεια λόγω ελλιπών ή ανακριβών πληροφοριών από τους ασθενείς. Συνήθως οι ασθενείς βλέπουν τις εκδηλώσεις αλλά δεν υποψιάζονται τι μπορεί να έχουν, θεωρώντας ότι κάθε πληγή στο στόμα είναι “άφθες” ή “στοματίτιδα”», εξηγεί ο κ. Ανδρεάδης.

Τα δύο από τα περιστατικά που περιλαμβάνονται στην ανακοίνωση αφορούσαν νεαρούς ασθενείς που έλεγαν αρχικά ότι δεν είχαν σεξουαλική δραστηριότητα και τελικά διαγνώστηκαν ο ένας με σύφιλη και ο δεύτερος οξυτενή κονδυλώματα, δηλαδή λοίμωξη από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), παραδεχόμενα τελικά την ύπαρξη σεξουαλικής δραστηριότητας. Το τρίτο περιστατικό αφορούσε επίσης νέο άτομο που για ένα διάστημα 2 μηνών πήγαινε σε γιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων για κάποιες “πληγές” στο στόμα και τελικά από τον στοματικό έλεγχο, τη βιοψία που και τις εξετάσεις αίματος που ακολούθησαν διαγνώστηκε με σύφιλη. Στο τέταρτο περιστατικό διαγνώστηκε λέμφωμα στο στόμα ασθενούς που αρχικά υποστήριζε ότι δεν είναι οροθετικός, ενώ στην πραγματικότητα ήταν και το γνώριζε.

«Συμβαίνει οι ασθενείς να δίνουν ανεπαρκείς πληροφορίες επειδή αισθάνονται αμηχανία με το θέμα του σεξ, μη υποψιαζόμενοι ότι αυτό μπορεί να σχετίζεται με κάτι που εμφάνισαν στο στόμα». Επειδή ο ρόλος του ιατρού δεν είναι ανακριτικός αλλά θεραπευτικός προσπαθούμε να φτάσουμε σε διάγνωση πολλές φορές βάσει της εμπειρίας μας και μόνο. Το ενδιαφέρον είναι πως σε τέτοιες περιπτώσεις τελικά οι ασθενείς μας ενημερώνουν σε δεύτερη φάση για τα πραγματικά δεδομένα του ιστορικού τους, αυθόρμητα», επισημαίνει ο κ. Ανδρεάδης και συνιστά γενικότερα σε ότι αφορά το στόμα:

«Όταν αντιλαμβανόμαστε αλλαγές του χρώματος του βλεννογόνου του στόματος με τη μορφή λευκών, ερυθρών ή μελανών κηλίδων ή πλάκας, μια πληγή που δεν κλείνει σε 5-6 ημέρες, ένα ογκίδιο οποιουδήποτε μεγέθους, κάποια αιμορραγία ή όταν αισθανόμαστε τσούξιμο ή ερεθισμό τότε θα πρέπει να γίνεται εξέταση από τον ειδικό για τα προβλήματα του στόματος και αυτός είναι ο οδοντίατρος ή ακόμα καλύτερα ο ειδικός στοματολόγος για να έχουμε έγκαιρη διάγνωση και σωστή θεραπεία. Αν και κάποιες φορές οι ενοχλήσεις στο στόμα μπορεί να είναι αθώες και να αντιμετωπίζονται εύκολα, γενικά θα πρέπει να υπάρχει αυξημένη υποψία για οποιαδήποτε βλάβη, που εντοπίζεται στο στόμα, ιδίως όταν υπάρχει ιστορικό καπνίσματος, γνωστής συστηματικής νόσου, καθώς και λήψης φαρμάκων για οποιονδήποτε λόγο».