Ρομπότ λογισμικού πιάνει… κουβεντούλα με τους ανθρώπους

Κινέζοι ερευνητές έκαναν ένα σημαντικό βήμα για τη δημιουργία μηχανών ικανών για συζητήσεις με συναισθηματικό περιεχόμενο, καθώς ανέπτυξαν ένα ρομπότ λογισμικού συναισθηματικής συνομιλίας (emotional chatbot).

Το ECM, όπως είναι το όνομά του, μπορεί να κάνει διάλογο με έναν άνθρωπο, δίνοντας όχι μόνο συνεκτικές απαντήσεις αλλά και με συναισθηματικό περιεχόμενο, όπως χαρά, λύπη και αηδία.

Απώτερος στόχος είναι η δημιουργία μηχανών όχι μόνο με τεχνητή αλλά και με συναισθηματική νοημοσύνη, που θα καταλαβαίνουν τα ανθρώπινα συναισθήματα και θα ανταποκρίνονται με την ανάλογη ενσυναίσθηση. Μόνο τότε η αλληλεπίδραση ανθρώπων-μηχανών θα αποκτήσει ουσιαστικό βάθος (για καλό ή για κακό), όπως στις ταινίες επιστημονικής φαντασίας «Δικός της» (Her – 2013) και «Από μηχανής» (Ex Machina – 2015).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Μίνλι Χουάνγκ του Τμήματος Επιστήμης και Τεχνολογίας Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Τσινγκούα του Πεκίνου, σύμφωνα με τη βρετανική «Guardian», όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, ανέφεραν ότι το 61% των ανθρώπων που δοκίμασαν το νέο συναισθηματικό chatbot, δήλωσαν πως το προτιμούν σε σχέση με τα ρομπότ λογισμικού που μιλούν με συναισθηματικά ουδέτερη γλώσσα.

«Απέχουμε όμως ακόμη πολύ από ένα μηχάνημα που θα καταλαβαίνει απόλυτα τα συναισθήματα του ανθρώπου. Αυτή είναι απλώς μια πρώτη προσπάθεια», δήλωσε ο Χουάνγκ.

Το συναισθηματικό chatbot βασίζεται σε έναν αλγόριθμο «συναισθηματικής ταξινόμησης», που έμαθε να διακρίνει τα ξεχωριστά ανθρώπινα συναισθήματα, αφού αρχικά ανέλυσε 23.000 αναρτήσεις στο κινεζικό δίκτυο Weibo. Στη συνέχεια, βελτίωσε την ικανότητα του με περαιτέρω εκπαίδευση σε εκατομμύρια αναρτήσεις στο ίδιο κοινωνικό δίκτυο, μαθαίνοντας να απαντά ερωτήσεις με συναισθηματικό τρόπο.

Προέκυψε έτσι, με βάση τον αλγόριθμο, ένα λογισμικό που μπορεί να λειτουργήσει σε πέντε διαφορετικές συναισθηματικές πλατφόρμες (χαρούμενο, λυπημένο, θυμωμένο, αηδιασμένο, συμπαθητικό), ανάλογα με τις προτιμήσεις κάθε χρήστη.

Έτσι, αν ο χρήστης πει «ήταν η χειρότερη μέρα μου, καθυστέρησα λόγω τρομερής κίνησης στο δρόμο», το ρομπότ μπορεί να απαντήσει «ναι, καθυστέρησες» (ουδέτερα) ή «μερικές φορές η ζωή είναι χάλια» (αηδιασμένα) ή «είμαι εδώ για να σε στηρίξω» (συμπαθητικά) ή «μη σταματάς να χαμογελάς, τα πράγματα θα πάνε καλύτερα» (χαρούμενα ή, κατά άλλους, χαζοχαρούμενα!).

Το επόμενο βήμα θα είναι το ρομπότ λογισμικού μόνο του να νιώθει την ψυχική διάθεση του ανθρώπου συνομιλητή του και να αποφασίζει ποιό συναίσθημα είναι το καταλληλότερο για κάθε περίσταση. Βέβαια, όπως είπε ο Xουάνγκ, πρέπει να αποφευχθεί ο κίνδυνος το ρομπότ συνομιλίας να εξάψει κι άλλο τα αρνητικά συναισθήματα ενός ανθρώπου (επιθετικά, αυτοκαταστροφικά κ.α.), κάτι που θα μπορούσε να έχει ολέθριες συνέπειες.

Οι έως τώρα προσπάθειες πάνω στα διαλογικά ρομπότ λογισμικού (chatbots) έχουν συναντήσει δυσκολίες. Για παράδειγμα, ένα από αυτά με το όνομα Eugene Goostman κατάφερε μεν να πείσει μερικούς δικαστές ότι συνομιλούσαν στην οθόνη του υπολογιστή τους με έναν άνθρωπο, αλλά μόνο όταν «αυτός» υποτίθεται πως ήταν ένας 13χρονος Ουκρανός με περιορισμένη γνώση αγγλικών.

Μια άλλη χειρότερη περίπτωση ήταν το ρομπότ συνομιλίας Tay της Microsoft, το οποίο υποτίθεται πως μάθαινε να συνομιλεί μέσω Twitter. Όμως άρον-άρον αποσύρθηκε από τους δημιουργούς του, όταν σε λιγότερο από 24 ώρες που είχε «αμοληθεί» στο διαδίκτυο, είχε μετατραπεί σε ναζιστή υποστηρικτή της γενοκτονίας.

Αρκετοί ειδικοί της τεχνητής νοημοσύνης προειδοποιούν για νέες προκλήσεις στο μέλλον, καθώς τα μελλοντικά πιο εξελιγμένα συναισθηματικά διαλογικά ρομπότ μπορεί π.χ. να ξεγελούν τους χρήστες για να αποκαλύπτουν προσωπικά δεδομένα τους ή να τους «χειραγωγούν» για να αγοράζουν συγκεκριμένα προϊόντα και υπηρεσίες. Και φυσικά κάποιοι άνθρωποι μπορεί να ερωτευθούν ένα τέτοιο «σύντροφο» ή να εξαρτηθούν συναισθηματικά από αυτόν.