Ιδιωτικές περιπολίες στις σκοτεινές γωνιές του ίντερνετ

Η Alicia Kozakiewicz είναι μια γυναίκα, που τα παιδικά της χρόνια στιγματίστηκαν από τη φρίκη, καθώς σε ηλικία 13 ετών έπεσε στα χέρια ενός παιδόφιλου, ο οποίος αφού την απήγαγε, την κρατούσε αιχμάλωτη για μέρες, βιάζοντας την και κακοποιώντας την. Η γυναίκα μίλησε πρόσφατα για τα όσα πέρασε το μακρινό 2002, καθώς σήμερα έχει δημιουργήσει την οργάνωση «The Alicia Project» με στόχο την προστασία των παιδιών και την προώθηση της ασφαλούς χρήσης του ίντερνετ. Βλέπετε, η ίδια γνώρισε τον άντρα που θα γινόταν ο τύραννός της σε ένα chatroom στο διαδίκτυο, ο οποίος της είχε συστηθεί σαν συνομήλικός της προκειμένου να την πείσει να συναντηθούν.Δεν είναι λίγα τα περιστατικά παιδιών που έπεσαν στα χέρια παιδόφιλων, τους οποίους γνώρισαν μέσω διαδικτύου και πιστεύοντας ότι έχουν να κάνουν με συνομήλικους, προθυμοποιήθηκαν να τους συναντήσουν. Τα περιστατικά αυτά είχαν πάρει μεγάλη δημοσιότητα στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, όταν το διαδίκτυο διένυε τα πρώτα του χρόνια και λίγο-πολύ αποτελούσε ένα άγνωστο μέσο στο ευρύ κοινό. Αν και τα χρόνια που ακολούθησαν, διοργανώθηκαν αρκετές εκστρατείες ενημέρωσης για την ασφαλή χρήση του μέσου -ιδιαιτέρως από τα παιδιά-, τα περιστατικά απαγωγής και κακοποίησης ανηλίκων δεν ατόνησαν. Η υπόθεση της Alicia Kozakiewicz έρχεται να επαναφέρει το φόβο των γονιών για τη δραστηριότητα των παιδιών στο διαδίκτυο και να μας υπενθυμίσει την ανάγκη να μιλήσουμε στα παιδιά και να τους εξηγήσουμε πώς θα πρέπει να πλοηγούνται στον Ιστό.

Ωστόσο, αν και στην Ευρώπη το πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με εκστρατείες ενημέρωσης και λογισμικό επιτήρησης της δραστηριότητας των παιδιών στον υπολογιστή, στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, τα πράγματα δεν κύλησαν τόσο ομαλά. Ίσως λόγω της αμερικανικής κουλτούρας, ίσως λόγω της ευρύτερης διάδοσης του διαδικτύου, η υπόθεση της προστασίας ανηλίκων από πιθανούς παιδόφιλους έφτασε σε άκρα, με τη δημιουργία της ιδιωτικής οργάνωσης Perverted Justice Foundation.

Η αμφιλεγόμενη ιδιωτική οργάνωση που περιπολεί τα chatrooms

Η οργάνωση Perverted Justice δραστηριοποιείται σε chatrooms του διαδικτύου, όπου ενήλικοι παριστάνουν τα παιδιά (συχνά 10-15 ετών) και περιμένουν από χρήστες να τους προσεγγίσουν. Όταν αυτό συμβεί, τότε προσπαθούν να τους «δελεάσουν» (ακόμη και με φωτογραφίες που υποτίθεται ότι τραβούν τον εαυτό τους) ώστε οι ενήλικοι να αποκαλύψουν τις έκφυλες σεξουαλικές προθέσεις τους. Κατόπιν, στόχος των υποτιθέμενων «ανηλίκων» είναι να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των συνομιλητών προκειμένου αυτοί να αποκαλύψουν προσωπικά τους δεδομένα, όπως την πραγματική τους ταυτότητα, τη διεύθυνσή, τον αριθμό τηλεφώνων τους και άλλα προσωπικά στοιχεία, ώστε να κανονιστεί συνάντηση. Η οργάνωση δίνει τις πληροφορίες που έχει συγκεντρώσει στις αστυνομικές αρχές, προκειμένου να ενεργήσουν και ο εν δυνάμει παιδόφιλος να συλληφθεί και να καταδικαστεί, ειδικά αν κατά την έρευνα των αρχών προκύψουν επιπλέον επιβαρυντικά στοιχεία (όπως λχ. κατοχή παιδικής πορνογραφίας).

Η οργάνωση στον ιστότοπο που διατηρεί δημοσιεύει τους πλήρεις διαλόγους (συχνά βρίθουν λεπτομερών περιγραφών σεξουαλικής κακοποίησης) που μέλη της είχαν, υποκρινόμενοι τους ανήλικους, με χρήστες του διαδικτύου, μερικοί εκ των οποίων καταδικάστηκαν.

Όπως φαίνεται από τους διαλόγους, τα μέλη συχνά βάζουν παιδικά ψευδώνυμα, μικρές ηλικίες και φωτογραφίες παιδιών στο προφίλ τους. Όταν ο συνομιλητής τους ξεκινήσει τις σεξουαλικές αναφορές, οι «ανήλικοι» απαντούν καταφατικά και τους ωθούν να συνεχίσουν.

Οι μέθοδοι που η οργάνωση ακολουθεί μπορεί να χαρακτηριστούν αμφιλεγόμενοι, ενώ επικριτές έχουν φτάσει να χαρακτηρίσουν τις ενέργειες της ομάδας έως και «παρενόχληση». Συχνά επισημαίνεται ο χαρακτήρας του αυτόκλητου προστάτη που έχουν τα μέλη της οργάνωσης, καθώς δεν είναι εκπαιδευμένοι αστυνομικοί. Επιπλέον, σημειώνεται ότι μερικές φορές έχουν φτάσει να ενοχλούν φίλους και συγγενείς των υποψήφιων παιδεραστών, καθώς και πως δεν λαμβάνεται υπόψη εάν οι εν δυνάμει παιδεραστές θα προχωρήσουν τελικά σε σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων, παρά τις προθέσεις που εκδήλωσαν. Από την άλλη, δεν είναι λίγοι αυτοί που στηρίζουν τη δράση της οργάνωσης, υπογραμμίζοντας ότι με τον τρόπο που λειτουργούν «κόβουν έδαφος» από παιδεραστές και δεν τους αφήνουν να δρουν ανεξέλεγκτα, καθώς γνωρίζουν ότι το θύμα τους μπορεί στην πραγματικότητα να ανήκει στους Perverted Justice.

Απονομή της δικαιοσύνης μέσω… τηλεόραση

Η οργάνωση Perverted Justice έγινε ευρύτερα γνωστή το 2004, όποτε και συνεργάστηκε με μια τηλεοπτική εκπομπή, με στοιχεία ριάλιτυ, το «To Catch a Predator», στο πλαίσιο του μαγκαζίνο «Dateline NBC». Η εκπομπή προβλήθηκε από το MSNBC και η δομή ήταν παρόμοια σε κάθε επεισόδιο: κάποιος υποδυόμενος τον ανήλικο, έμπαινε σε chatorooms και «ψάρευε» ενηλίκους που έδειχναν επιθυμία να έχουν σεξουαλικές σχέσεις με παιδιά. Μέχρι εδώ, λειτουργούσε όπως ακριβώς η οργάνωση Perverted Justice. Ωστόσο, η εκπομπή προχωρούσε ένα βήμα παραπέρα, καθώς έπειθε τους εν δυνάμει παιδόφιλους να συναντήσουν το «παιδί» με το οποίο πίστευαν ότι συνομιλούσαν.

Όταν έφτασαν στο ραντεβού, συνήθως σε κάποιο σπίτι, συναντούσαν πράγματι ένα παιδί, το οποίο συνεργάζονταν με την εκπομπή. Όμως, σύντομα παρουσιάζονταν μπροστά τους ο παρουσιαστήςChris Hansen που τους εξηγούσε τι είχε συμβεί και πώς πιάστηκαν στη φάκα που τους είχαν στήσει. Ακολουθούσε μια μικρή συνέντευξη και κατόπιν ο εν δυνάμει παιδεραστής αποχωρούσε από το σπίτι για να συλληφθεί με τρόπο επεισοδιακό από αστυνομικούς, οι οποίοι είχαν έρθει σε συνεννόηση με το κανάλι.

Η σύλληψη ήταν άκρως εντυπωσιακή, με αστυνομικούς ντυμένους με στολές παραλλαγής, να ορμούν και να καθηλώνουν στο έδαφος τον συλληφθέντα. Ορισμένες φορές μάλιστα έφτασαν στο σημείο να χρησιμοποιήσουν και όπλο taser. Όλα αυτά φυσικά διαδραματίζονταν με τον φακό της κάμερας να γράφει.

Κατακραυγή για τις «τηλεδίκες»

Η εκπομπή δέχτηκε δριμεία κριτική, καθώς κατηγορήθηκε ότι δεν περιορίζονταν στη μετάδοση, αλλά προχωρούσε στην κατασκευή ειδήσεων, θολώνοντας τα όρια μεταξύ τηλεοπτικού δικτύου και μέσου επιβολής της Τάξης. Ακόμη και αν αναγνωριστεί ότι η εκπομπή άφηνε τη σύλληψη των εν δυνάμει παιδεραστών στις αστυνομικές αρχές και τη δίκη τους από κανονικά δικαστήρια, δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει ότι η έκθεσή τους σε παναμερικανικό δίκτυο ήταν ήδη μια μορφή τιμωρίας, την ώρα που ο Chris Hansen λειτουργούσε σαν ανακριτής και δικαστικός.

Παράλληλα, η εκπομπή πλήρωνε ένα σεβαστό ποσό στην οργάνωση Perverted Justice, κάτι που -όπως σημειώθηκε- οδηγούσε σε σύγκρουση συμφερόντων, καθώς η οργάνωση λειτουργούσε βασιζόμενη στον εθελοντισμό. Παράλληλα, η πρακτική αυτή συζητήθηκε στις δικαστικές αίθουσες και μάλιστα ελήφθη υπόψη για τη μη άσκηση δίωξης σε 23 περιπτώσεις στο Τέξας.

«Ποια είναι ακριβώς η συμφωνία μεταξύ της Πόλης του Μέρφι και του NBC; Ποια είναι η συμφωνία μεταξύ του NBC και της (οργάνωσης) Perverted Justice; Ποιος πληρώνεται τι;», αναρωτήθηκε ο εισαγγελέας John Roach. Στη συγκεκριμένη «επιχείρηση» της εκπομπής, οι δεκάδες εν δυνάμει παιδόφιλοι αφέθηκαν ελεύθεροι δίχως να τους απαγγελθούν κατηγορίες, εξαιτίας της αδυναμίας των Perverted Justice να παρέχουν ικανοποιητικά τεκμήρια. Την αντίθεσή του με τη συγκεκριμένη «επιχείρηση» εξέφρασε με τρόπο γλαφυρό ο εισαγγελέας John Roach, λέγοντας: «Είμαστε σε υπηρεσίες επιβολής του νόμου, όχι στη show business».

Αυτοκτονία on camera

Πέρα όμως από την μη άσκηση διώξεων, στην «επιχείρηση» της εκπομπής στο Τέξας, το «To Catch a Predator» γνώρισε τη μεγαλύτερη κατακραυγή από ένα άλλο περιστατικό που πήρε μεγάλη δημοσιότητα.

Όπως είχε ειπωθεί προηγουμένως, η εκπομπή στόχευε σε όσους ενηλίκους προχωρούσαν ένα βήμα πέρα από τη γνωριμία στο διαδίκτυο και έφταναν στο σπίτι, τη διεύθυνση του οποίου τους είχε δώσει ο συνομιλητής που υποκρίνονταν το παιδί. Ωστόσο, δεν ήταν λίγοι αυτοί που ίσως το ξανασκεφτόντουσαν και τελικά δεν επισκέπτονταν το σπίτι. Η πιο γνωστή περίπτωση είναι αυτή τουδικαστικού Louis W. Conradt Jr.

Σύμφωνα με τα αρχεία των Perverted Justice, ο Louis W. Conradt Jr υποκρινόμενος τον 19χρονο φοιτητή, συνομιλούσε διαδικτυακά με ένα παιδί, που του είχε παρουσιαστεί σαν 13χρονο και στην πραγματικότητα ήταν ένα μέλος της οργάνωσης. Οι συνομιλίες περιελάμβαναν σεξουαλικές στιχομυθίες με το «παιδί» να του στέλνει γυμνές φωτογραφίες που υποτίθεται ότι άνηκαν στο ίδιο.

Μετά από δύο εβδομάδες, η οργάνωση σε συνεργασία με το NBC προσέλαβαν έναν ηθοποιό προκειμένου να υποδυθεί τον Luke και να συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Conradt. Η μυστική επιχείρηση είχε στηθεί και οι διοργανωτές περίμεναν τον δικαστικό να τσιμπήσει το δόλωμα. Παρόλα αυτά, για λόγους που δεν είναι γνωστοί, ο Conradt σταμάτησε να απαντάει τόσο στα τηλέφωνα, όσο και στα ηλεκτρονικά μηνύματα. Τότε η αστυνομία αποφάσισε να δράσει, λαμβάνοντας υπόψην ίσως και τη θέση του άντρα, ο οποίος ήταν βοηθός εισαγγελέα.

Έχοντας εκδώσει ένταλμα σύλληψης και έρευνας στην οικία του δικαστικού, μια εδική ομάδα αστυνομικών έφτασε στο σπίτι του Conradt. Οι συντελεστές της τηλεοπτικής εκπομπής, δεν μπορούσα να αφήσουν μια υπόθεση με πρωταγωνιστή ένα άτομο τέτοιας θέσης να πάει χαμένη. Έτσι, για πρώτη και μοναδική φορά, η εκπομπή πήγε στο σπίτι του υπόπτου. Την ώρα που πραγματοποιούνταν η επιχείρηση, οι κάμερες ήταν εκεί και κατέγραψαν όσα δραματικά επρόκειτο να συμβούν: Όταν οι αστυνομικοί όρμησαν στο σπίτι, ο Conradt έστρεψε το όπλο προς το μέρος του και πάτησε τη σκανδάλη!

Ο άντρας αυτοκτόνησε στις 5 Νοεμβρίου του 2006. Ακολούθησε θύελλα διαμαρτυριών για τη βίαιη παραβίαση των προσωπικών δεδομένων και το ρόλο που ίσως να έπαιξε η παρουσία των καμερών στην απόφαση του δικαστή να βάλει τέρμα στη ζωή του. Παράλληλα, επισημάνθηκε ότι η αστυνομία έδρασε, βασιζόμενη στα στοιχεία που είχε συλλέξει η οργάνωση Perverted Justice, που ουδεμία σχέση έχει με επίσημη Αρχή και πιθανότατα «ξεπερνώντας τα όρια».

Η οικογένεια του Conradt προχώρησε σε μήνυση εναντίον της εκπομπής, ζητώντας 100 εκατ. δολάρια ως αποζημίωση. Τελικά, η υπόθεση επιλύθηκε εξωδικαστικά.

«Όταν μια τηλεοπτική εκπομπή σε κάνει να λυπάσαι για έναν πιθανό βιαστή παιδιού, ξέρεις ότι κάτι έχει πάει πραγματικά λάθος», είχε δηλώσει ο βρετανός κριτικός τηλεόρασης Charlie Brooker, περιγράφοντας το «To Catch a Predator»…